1.1 Problemen in de kerk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

1.1 Problemen in de kerk 

Wat zijn ketters?

Hoe bestreed de kerk ketters?

Welke kritiek kwam er rond 1500 op de kerk?

Geef een beschrijving van hoe de christelijke kerk in de 16e eeuw uiteenviel.

Noem enkele gevolgen van het uiteenvallen van de christelijke kerk. 

Keizer Karel V - Spaanse wereldrijk

Doel: godsdienstige eenheid 

Spaanse inquisitie spoort ketters op 

Ketterij en inquisitie 

• Kritiek op de kerk door "ketters".
• Paus richtte rechtbank op om ketters te veroordelen: de inquisitie. 
• Inquisitie: terugkeren naar de kerk of gemarteld worden of anders op de brandstapel. 

De ketters moesten weer katholiek worden, zo niet dan werden zij gemarteld. 

Kritiek van 'ketters' op de kerk 

Geestelijken maken misbruik van hun positie

- bijv. aflaatbrieven

Wat niet in de Bijbel staat, moet worden afgeschaft

- bijv. de paus en vereren van beelden van heiligen 

Iedereen moet zelf de Bijbel kunnen lezen 

'Ketters' noemden zichzelf hervormers

Maarten Luther 

Johannes Calvijn 

Kritiek op de Kerk

Luther had de volgende kritiek op de kerk: 

• Handel in aflaat verbieden.
• Tegen verering van heiligen. 
• Bijbel lezen in plaats van alleen luisteren. 

Waarom heeft Luther succes?

• Uitvinding boekdrukkunst 
  

• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
  

• Eenvoud en soberheid spreken arme gelovigen aan.
  

Reformatie

De kritiek op de kerk leidt tot de reformatie

Reformatie:

Verandering in het christendom waardoor protestantse kerken ontstonden

Rooms-katholiek 

Protestant

Christelijke kerk

= Hervorming / Reformatie  

• Meerdere stromingen, zoals lutheranen of calvinisten
  
• Sober en geen versieringen of beelden
  
• Dominee (mochten trouwen)
  
• Rechtstreekse vergeving van de zonden 

• Eén stroming, o.l.v. de paus
• Veel versieringen en beelden 
• Priester (celibaat leven)
• Vergeving van de zonden via priester (biechten) 

Gevolg 1 

Godsdienstoorlogen 

Gevolg 2

Katholieke vorsten proberen de kerk te helpen in de strijd tegen de Reformatie 

Zelfstandig werken

Maak van de methode de opdrachten:

4, 5, 6, 8, 9C, 14 & 15

Welke punten van kritiek op de Roomse-katholieke kerk zie je terug in de volgende filmfragmenten? 

Noteer de antwoorden in je schrift.