Les 5 - lijdend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Lesdoel

Je leert over het lijdend voorwerp en de bijwoordelijke bepaling en hoe je deze zinsdelen kunt vinden in een zin. 

Lijdend Voorwerp

Zinsontleden stap voor stap

1. persoonsvorm
2. streepjes tussen de zinsdelen
3. gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde)
4. onderwerp
5. lijdend voorwerp
6. meewerkend voorwerp
7. bijwoordelijke bepaling

Lijdend voorwerp (lv)

Het lijdend voorwerp is een zinsdeel. 

Bij het lijdend voorwerp 'overkomt iemand' of 'ondergaat een onderwerp' iets. 

Het is belangrijk dat je weet dat niet iedere zin een lijdend voorwerp heeft.

Lijdend voorwerp (lv) blz.118

Lijdend voorwerp

Wie of wat (vaak een wat)

+

Werkwoordelijk gezegde

+ 

Onderwerp

=

Het lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp (lv)

Een zinsdeel met een hoeveelheid of een tijdsbepaling is NOOIT een lijdend voorwerp!

Het lijdend voorwerp begint NOOIT met een voorzetsel (aan, achter, bij, in, met, naast, onder, op, over, van, voor etc.)

Lijdend voorwerp (lv)

Voorbeeld lijdend voorwerp (lv)

Vanwege het slechte weer/ hebben/ we/ het tuinfeest/ uitgesteld.

Geef antwoord op de vraag:

Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp = lijdend voorwerp

Voorbeeld lijdend voorwerp (lv)

Vanwege het slechte weer/ hebben/ we/ het tuinfeest/ uitgesteld.

pv= hebben

wg= hebben uitgesteld

on = we

lv = (wie/wat hebben we uitgesteld?) -> het tuinfeest

Lijdend voorwerp (lv)

Woorden als niet, wel, absoluut, eigenlijk, natuurlijk, vermoedelijk, waarschijnlijk etc. geven geen antwoord op een vraag, maar blijven over als je de zinsdelen gaat benoemen. 

Het zinsdeel dat 'overblijft' en geen andere functie heeft in de zin, is de bijwoordelijke bepaling. 

Bijwoordelijke bepaling

Zelf aan de slag!

Maak opdracht 2 op blz. 118

Over 10 minuten bespreken we opdracht 1 klassikaal.

Antwoorden opdracht 2 blz. 119

1. Die leuke broek/ heeft/ Moira/ bij ZARA of H&M/ gekocht.

pv = heeft

ow = Moira

wg = heeft gekocht

lv = Die leuke broek

bwb = bij ZARA of H&M

Antwoorden opdracht 2 blz. 119

2. Soms/ rijdt/ mijn broer/ met zijn scooter/ door een rood verkeerslicht.

pv = rijdt

ow = mijn broer

wg = rijdt

lv = x

bwb = met zijn scooter, door een rood verkeerslicht

Antwoorden opdracht 2 blz. 119

3. Welk reclamespotje/ heeft/ vorig jaar/ eigenlijk/ de Gouden Loeki/ gewonnen?

pv = heeft

ow = Welk reclamespotje

wg = heeft gewonnen

lv = de Gouden Loeki

bwb = vorig jaar, eigenlijk

Antwoorden opdracht 2 blz. 119

4. In deze scheurkalender/ kun/ je/ elke dag/ een leuk weetje/ lezen.

pv = kun

ow = je

wg = kun lezen

lv = een leuk weetje

bwb = elke dag

Antwoorden opdracht 2 blz. 119

5. Apa Sherpa/ stond/ al 21 keer/ op de top van de Mount Everest (8848 meter).

pv = stond

ow = Apa Sherpa

wg = stond

lv = x

bwb = al 21 keer, op de top van de Mount Everest (8848 meter)

Antwoorden opdracht 2 blz. 119

6. Tot ontzetting van de toeschouwers/ schoot/ de voetballer/ de bal/ in het eigen doel.

pv = schoot

ow = de voetballer

wg = schoot

lv = de bal

bwb = in het eigen doel

Pauze

Huiswerk voor woensdag

Leren alle hoofdstukken en oefenen met de opgaves voor proefwerk op vrijdag 10 juni!

H1 - persoonsvorm en zinsdelen

H2 - onderwerp

H3 - werkwoordelijk gezegde

H4 - lijdend voorwerp

H5 - meewerkend voorwerp

Lezen

H6 - bijwoordelijke bepaling