2TH H4.3 Begrijpend lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

H4.3 2TH

beeld en opmaak
uitleggend tekstverband
leespubliek

Theorie (beeld en opmaak)

Beeld en opmaak / lay-out = de manier waarop de tekst is vormgegeven.
Doel = tekst aantrekkelijk maken voor de lezer

Opmaak = alles wat de schrijver met de uiterlijke vorm van de tekst doet
Bijvoorbeeld: tekstverdeling, lettertype, lettergrootte, kleur, enz.

Beeld = de keuze van de plaatjes bij de tekst
Functies: aandacht trekken / als illustratie / voorbeeld / extra informatie 

Hoe heeft de
schrijver gelet op
beeld en opmaak?

Opsommend tekstverband

Tijdsvolgorde

Tegenstellend tekstverband

Concluderend tekstverband

Samenvattend tekstverband

Oorzaak/gevolg

Als je iets wilt uitleggen.
Hoe doe je dat dan?

Theorie (tekstverbanden)

Er komt weer een nieuw tekstverband bij: het uitleggend tekstverband.

Signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, zoals, ter illustratie, ...

Voorbeeld: Wij spelen thuis vaak bordspellen, zoals Regenwormen

Noem zoveel mogelijk signaalwoorden
voor een uitleggend tekstverband

1. Zoek een afbeelding
2. Typ een zin eronder met een uitleggend tekstverband. Signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, zoals, ter illustratie, dat wil zeggen, ...

1. Pak tekst 5 erbij op blz. 25
2. Noem het signaalwoord voor een uitleggend tekstverband uit alinea 2
3. Waarvan is dit signaalwoord een voorbeeld?

Sleep elk signaalwoord naar het juiste verband.

Opsommend

Tegenstellend

Tijdsvolgorde

Oorzaak-gevolg

Concluderend

samenvattend

vervolgens

omdat

maar

ook

dus

kortom

Welk tekstverband zie je in deze zin?
De pandemie is nog niet voorbij, waardoor we nog steeds niet allemaal naar school mogen.

Welk tekstverband zie je in deze zin?
De cijfers dalen nog steeds niet. Het is dus begrijpelijk dat we nog in lockdown zitten.

Welk tekstverband zie je in deze zin?
Er zijn verschillende mogelijkheden om een toets online af te nemen. Zo kun je gebruik maken van Testfox.

Theorie (leespubliek)

= Een bepaalde groep lezers waarvoor een schrijver een tekst schrijft.

Voor welk leespubliek is een tekst bedoeld? 
Let op:

• het soort afbeeldingen
• de bron
• het taalgebruik
• het onderwerp
• hoe de lezer wordt aangesproken (jij/u)

Dus waar moet je allemaal op letten als je het leespubliek wilt achterhalen?
Noem vijf dingen.

Waaraan kun je allemaal
zien dat de tekst hiernaast
voor jongeren bedoeld is?

Voor welk leespubliek is de tekst geschreven:
Net als bij het ineenstorten van de V&D rijst de vraag wat te doen met onze binnensteden, nu de sociale cohesie afbrokkeld als oude lijm.

1. jongeren
2. volwassenen
3. allebei

Voor welk leespubliek is de tekst geschreven:
Op deze school in Gent kun je straks betalen met je hand. Leerlingen hoeven alleen even hun hand te scannen. Speciale techniek herkent de aderen van de handen van iedere leerling.

1. jongeren
2. volwassenen
3. allebei

En nu werken jullie!