Begeleidingsmethodieken en begeleidingsstijlen

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Begeleidingsmethodieken 

en begeleidingsstijlen

Lesdoelen

De student kan ik eigen woorden vertellen  

• Verschillende begeleidingsmethode en stijl
• Begeleidingsgebieden
• Niveaus van begeleiden
• Valkuilen bij begeleiden
• Uitleggen wat coachen inhoud

Begeleidingsmethode

Systematische manier om van een begin naar een eindsituatie toe te werken

Begeleidingsstijl

De manier waarop de begeleider met de methode omgaat

Begeleidingsgebieden

Het voeren van gesprekken

Het uitvoeren van verzorgende taken

Het organiseren van ontwikkelingsgerichte activiteiten

Het scheppen van een uitdagende, prettige omgeving

Niveaus van begeleiden

1. de cliënt

2. de situatie

3. de begeleider

Tijdens het werken met cliënten heb je 3 niveaus waarop je de begeleiding kunt afstemmen. Wanneer zich een probleem voordoet of wanneer je een bepaald doel wilt bereiken, kun je de begeleiding afstemmen op de cliënt, op de situatie of op jezelf.

1) de cliënt

2) de situatie

3) de begeleider

Je hebt 3 niveaus van begeleiden. Welke hoort niet in het rijtje thuis?

1. de mantelzorger
2. de cliënt
3. de situatie
4. de begeleider

Autocratische --> begeleider bepaalt wat er moet gebeuren/geeft veel instructie. 

Democratische --> gericht op samen, neemt mening van cliënt serieus. Beslist in overleg met de cliënt. 

Lasez-faire --> stelt weinig eisen, afwachtend. Controleert niet of nauwelijks. 

• Instrumenteel begeleiden: behalen van resultaat met als doel meer of beter zelfstandig functioneren, er is veel aandacht voor taken en vaardigheden onder de knie krijgen en minder aandacht voor de cliënt als mens.

• Ondersteunend begeleiden: gericht op het welbevinden van de cliënt, een goed leefklimaat wordt als zeer belangrijk gezien, cliënten worden persoonlijk aangesproken en gekend. Het risico bestaat wel dat het uitvoeren van taken te weinig aandacht krijgt.

• Participerend begeleiden: begeleider en cliënt delen informatie en macht. (bevordert het welbevinden van de cliënt en de kwaliteit van het begeleidingsproces) De begeleider behandeld de cliënt als gelijke en neemt geen beslissingen zonder de cliënt de kans te geven invloed uit te oefenen. 

Situatie gericht leiderschap betekent dat je de begeleidingsstijl afstemt op de cliënt en de situaties waarin deze zich bevind. 

Begeleider word vaak ook wel persoonlijke coach genoemd. Het is eigenlijk een mix uit alle stijlen. Coaching kent de situationeel benadering (aandacht voor de taken en de mens). De mens heeft echter meer aandacht gekregen. Bij coaching is er meer aandacht voor de persoonlijke ontplooiing voor de cliënt. Het menselijk aspect is het uitgangspunt. 

Bij de autoritaire begeleidingsstijl

1. Bepaalt de begeleider wat er moet gebeuren
2. staat de client centraal
3. Staat de situatie centraal
4. heeft de client veel keuzes

De begeleider: 

Controleert

Bepaalt wat moet gebeuren en geeft veel instructie

Heeft een leidende rol en weet wat het beste is voor de cliënt

Stelt hoge eisen aan de cliënt

Verwacht gehoorzaamheid van de cliënt

Vindt het belangrijkste doel van begeleiden het overdragen van kennis, vaardigheden en regels

Bij welke begeleidingsstijl geef je de cliënt de meeste ruimte- of vrijheid?

1. Autoritaire leiderschapsstijl
2. Democratische leiderschapsstijl
3. Permissieve/Laisser faire leiderschapsstijl

Controle en gehoorzaamheid horen bij:

1. de permissieve begeleidingsstijl
2. Laisser-faire begeleidingsstijl
3. de democratische begeleidingsstijl
4. de autoritaire begeleidingsstijl

Wat versta jij onder begeleiden?

Valkuilen bij begeleiden

• Overschatting van de cliënt
• Onderschatting van de cliënt
• Teveel gericht op problemen
• Valkuilen herstellen

Welke valkuilen zijn er als je iemand begeleid? (meerdere antwoorden)

1. Overschatting
2. Onderschatting
3. Te veel gericht op problemen
4. Geen doelen geformuleerd

Indeling OHIO State University

Instrumenteel begeleiden	Behalen van resultaat met als doel meer of beter zelfstandig functioneren
Ondersteunend begeleiden	Gericht op welbevinden van de client.
Participerend begeleiden	Begeleider en cliënt delen informatie en macht. Bevordert welbevinden van de client en de kwaliteit van het begeleidingsproces.

Wat verstaan jullie onder motiveren?

Wat verstaan jullie onder stimuleren?

Verschil motiveren en stimuleren

Bij het motiveren geef je de cliënt de juiste prikkel om iemand enthousiast te krijgen

Bij stimuleren spoor je iemand aan iets te doen op basis van overtuigingskracht.

Motiveren betekent?

1. cliënten aansporen om mee te doen?
2. Cliënten aansporen om door te gaan?
3. Cliënten doelgericht in de gaten houden?
4. Cliënten vragen wat ze van de activiteit vonden?

Stimuleren betekent?

1. cliënten aansporen om mee te doen?
2. Cliënten aansporen om door te gaan?
3. Cliënten doelgericht in de gaten houden?
4. Cliënten vragen wat ze van de activiteit vonden?

Situationeel leidinggeven

Situationeel begeleiden gaat over het toepassen van de juiste benaderingswijze voor het begeleiden van cliënten in uiteenlopende situaties. 

Dus: in welke situatie zet je welke begeleidingsstijl in?

Het model stelt dat de meest effectieve leiderschapsstijl situatie-afhankelijk is, zoals van het ontwikkelingsniveau van de groep waaraan leiding wordt gegeven.

Coachen

Het ondersteunen en stimuleren van cliënten in hun persoonlijke leven:

• (nieuwe) uitdagende doelen te vinden. 
• De weg erheen in kaart te brengen
• Nieuwe vaardigheden te leren
  
• Aan te moedigen om die doelen te bereiken
  
• Indien nodig bij te sturen
  

Het is een mix van de beste dingen uit de genoemde stijlen. het is een situationele benadering in combinatie met aandacht voor taken en de mens. Je ondersteunt en stimuleert cliënten in hun persoonlijke leven.Je helpt de cliënt nieuwe vaardigheden aan te leren, uitdagende doelen te vinden en in kaart brengen van de weg naar doel toe. 

Opdracht

Zoek de volgende begeleidingsmethodieken op;

• PDL
• Persoonsgerichte zorg
• Validation 
• ROB
• Belevingsgerichte zorg
• Herken je een van deze methoden van je stage afdeling?
• Bij welke doelgroep worden deze methodes gebruikt?
• Gebruik jij wel eens een van deze methodes?

Ik zie jullie vrijdag as online