Thema 2: Basisstof 3: Hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 2: Voortplanting

Basisstof 3: Hormonen

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen doornemen
• Herhaling
• Uitleg basisstof 3: Hormonen
• Aan het werk! 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• De werking van hormonen bij de voortplanting van de mens herkennen en benoemen.

biologiepagina.nl

In welke fase wordt elke chromatide een afzonderlijk chromosoom?

1. Anafase
2. Telofase
3. Interfase
4. Profase

In welk stadium worden nieuwe kernmembranen gevormd?

1. Anafase
2. Profase
3. Telofase
4. Interfase

In welke fase van de mitose liggen de chromosomen op het equatoriaalvlak? (midden van de cel)

1. Anafase
2. Metafase
3. Profase
4. Interfase

Hormonen

• Hormonen zijn signaalstoffen (sappen) en worden gemaakt in hormoonklieren.
• Geslachtshormonen regelen aspecten van voortplanting, zoals:
• Secundaire geslachtskenmerken
• Aanmaak van zaadcellen
• Menstruatiecyclus 

Hypofyse & hypothalamus

• De hypofyse stimuleert andere hormoonklieren en produceert geslachtshormonen
• De hypothalamus ligt direct boven de hypofyse en geeft hormonen af die de hypofyse stimuleren
• Bijvoorbeeld voor het maken van FSH en LH 

Regeling bij de man

• GnRH (Gonadoptrine releasing hormone) stimuleert de hypofyse om FSH en LH te maken
• FSH stimuleert de vorming van zaadcellen in de wand van de zaadbuisjes
• LH stimuleert cellen in de teelballen om tesosteron te produceren

Testosteron

• Stimuleert ontstaan secundaire geslachtskenmerken
• Stimuleert productie van zaadcellen
• Remt (bij bepaalde concentratie) de aanmaak van FSH, LH en GnRH. 

Wat stimuleren FSH en LH bij de man?

1. FSH: de vorming van zaadcellen, LH: productie van testosteron
2. FSH: secundaire geslachtskenmerken, LH: productie van testosteron
3. FSH: productie van testosteron, LH: vorming van zaadcellen
4. FSH: secundaire geslachtskenmerken, LH: vorming van zaadcellen

Milou zegt: Hormonen worden via het bloed vervoerd
Rico zegt: Hormonen geven signalen door, doordat ze op het celmembraan van sommige cellen passen

Wie heeft gelijk?

1. Beiden hebben gelijk
2. Milou heeft gelijk
3. Rico heeft gelijk
4. Beiden hebben ongelijk

Welke namen horen er bij de letters A, B en C? (Tip: Binas 89C)

Noteer in de rondjes bij de pijlen een + als het hormoon stimuleert, en - als het hormoon remt.

Regeling bij de vrouw

• De baarmoeder is opgebouwd uit spierweefsel en baarmoederslijmvlies
• Baarmoederslijmvlies wordt (ongeveer) elke maand afgestoten: menstruatie 

Menstruatiecyclus

• Begint op dag 1 van de menstruatie
• Dag 1 - 12: Hypofyse produceert FSH (rijping follikels, aanmaak oestrogeen) en LH (aanmaak oestrogeen)
• Oestrogenen zorgen voor een dikker wordend baarmoederslijmvlies
• Hoogtepunt? Hypofyse geeft veel LH af en rijpende follikels nemen vocht op 

Menstruatiecyclus

• LH stimuleert de vorming van het gele lichaam
• LH stimuleert ook de productie van oestrogeen  en progesteron
• Progesteron maakt het baarmoederslijmvlies dikker en remt de afgifte van FSH en LH 
• Te weinig LH? Gele lichaam wordt kleiner en verdwijnt
• Progesteronniveau daalt, baarmoederslijmvlies wordt afgebroken

Welke hormonen horen er bij de letters A, B en C? 

Noteer in de rondjes bij de pijlen een + als het hormoon stimuleert, en - als het hormoon remt.

Aan het werk!

• Wat: Basisstof 1 t/m 3 van thema 2
• Hoe: Tweetal, fluisteren
• Tijd: 15 minuten
• Hulp: Steek je vinger op
• Klaar: Nakijken + verbeteren + basisstof 4 doorlezen
• Uitkomst: Basisstof 1 t/m 3 van thema 2 zijn af