Hoofdstuk 3

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 3

Consumentensurplus

Prijselasticiteit

Omzet en kosten 

Break-evenanalyse 

Maximale winst 

Prijs, aanbod en producentensurplus

Afzet

Hoeveelheid verkochte producten.

Omzet

- Afzet x verkoopprijs

- Verkoopopbrengst

Marktaandeel

Consumentenprijs

verkoopprijs + btw = consumentenprijs

100% + 21% = 121%

9% btw

21% btw

Opbrengsten 

• Totale opbrengst = prijs x productie omvang 
• Gemiddelde opbrengst = totale opbrengst / productieomvang
• Marginale opbrengst = extra totale opbrengst / extra verkochte eenheid 

voorbeeld TO=5q

TO = p x q

MO=∆TO/∆q

GO= TO/q

vul de tabel verder in. 

Totale Kosten (TK)

TCK

TVK

GVK, GCK en GTK

GVK = TVK/q

GCK= TCK/q

GTK = TK/q

Marginale kosten

De marginale kosten zijn de extra kosten die een onderneming heeft als de productie met één eenheid wordt uitgebreid.

MK= ΔTK/ Δq

 

Variabele kosten

Proportioneel variabele kosten: nemen evenredig toe

mk = gvk

Progressief variabele kosten = nemen meer dan evenredig toe

mk stijgen

Degressief variabele kosten = nemen minder dan evenredig toe

mk dalen

Totale winst (TW)

TW = TO - TK

Totale opbrengst - Totale kosten

Samen oefenen

3.5

Uitleg praktische opdracht

24 september 12.30 uur D3.10

24 september 14.00 uur D3.10

27 september 9.00 uur D3.11

27 september 10.30 uur D3.11

27 september 14.00 uur D3.11

Zelf maken

In de les: 3.4

Huiswerk 3.1/3.2/3.3

Doelstellingen bedrijven

- Maximale winst

- Maximale omzet

- Break-even

Break even point

.

Break even afzet <--------------> Break even omzet

uitgedrukt in aantallen                      uitgedrukt in €           

(altijd naar boven afronden)                                                   

Break even als grafiek

Berekenen BEA

BEA = 

constante kosten

----------------------

(p - variabele kosten)

Marginale analyse (4)

De extra winst bij uitbreiding van de productieomvang met 1 eenheid is de marginale winst (MW):

MW = De verandering van de totale winst

          De verandering van de afzet

Winst maximaal: MO = MK

Maximale omzet:

MO= 0

Individuele aanbodlijn

De mk lijn valt samen met de individuele aanbodlijn zover deze boven de GTK lijn loopt. Onder de GTK lijn verdient de producent zijn kosten niet terug en zal dan ook niets aanbieden.

Om de collectieve aanbodlijn uit te rekenen tel je de individuele aanbodlijnen bijelkaar op.

Hoe kan de aanbodlijn naar rechts verschuiven?

Verschuiving aanbodlijn links

• Aantal aanbieders daalt
• Kosten productie stijgen
• Stijging heffing (belasting)

Het producentensurplus

Definitie: het producentensurplus is het verschil tussen de marktprijs en de verkoopbereidheid

producentensurplus

1 misvatting

- het producentensurplus is niet gelijk aan de winst           

- producentensurplus = marktprijs - leveringsbereidheid

- constante kosten moeten nog van het producentensurplus af

- Producentensurplus = P -  MK

Opbrengst, kosten en winst

p       = prijs (price)

q       = hoeveelheid (quantity) = afzet

TO    = Totale Opbrengst = omzet

• TO = p x q

TCK = Totale Constante Kosten 

             (onafhankelijk van q)

TVK = Totale Variabele Kosten

             (afhankelijk van q)

TK    = Totale Kosten

• TK  = TCK + TVK
  

TW   = Totale Winst

• TO - TK

Gemiddeld en marginaal

GCK = Gemiddelde Contante Kosten

• GCK = TCK / afzet (q)
  

GVK = Gemiddelde Variabele Kosten

• GVK = TVK / afzet (q)
  

GTK = Gemiddelde Totale Kosten

• GTK = TK / afzet (q)
• GTK = GCK + GVK

GO  = Gemiddelde Opbrengst

• GO = TO / afzet (q)

MO = Marginale Opbrengst

MK  = Marginale Kosten

MW = Maximale Winst als MO = MK!

samen maken

3.22

Uitleg praktische opdracht

24 september 12.30 uur D3.10

24 september 14.00 uur D3.10

27 september 9.00 uur D3.11

27 september 10.30 uur D3.11

27 september 14.00 uur D3.11

Zelf maken

3.21/3.23