2.8 Globalisering: een blik in de toekomst

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2.8 Globalisering: een blik in de toekomst

Inhoud

• Veranderingen in de economische wereldkaart.
•  Gevolgen van de nieuwe wereldorde (politiek, economisch en geografisch)
• De EU en Nederland in de nieuwe wereldorde

Leerdoelen

• Je kan de verandering van grootmachten in de wereldeconomie omschrijven
• Je kan mogelijke politieke, economische en geografische gevolgen van de global shift noemen
• Je begrijpt de rol van Europa (& Nederland) in de global shift.

Veranderingen in de economische wereldkaart.

• De VS en Europa waren de twee economische grootmachten.
• China groter dan Europa - economisch gezien.
• Landen in Azië, zoals  India, Bangladesh, Zuid-Korea, Maleisië, Singapore en Japan groeien ook enorm.

Specialisaties in economisch groeiende landen

• India: hightechindustrie met biotechnologie, ICT en farmaceutische wetenschappen
• Aziatische Tijgers: Zuid-Korea, Maleisië, Singapore en Japan
• Is het politieke zwaartepunt verschoven naar een ander deel van de wereld? = Global Shift

Amerikaans wereldbeeld

Afrikaans-Europees wereldbeeld

Oost-Aziatisch wereldbeeld

Door deze Global Shift kan de Pacific Rim de Atlantic Rim deze eeuw gaan overvleugelen...

Oorzaken Global shift

• De-industrialisatie (lonen)
• Globalisering (mno's, uitschuiving, internationale arbeidsverdeling)

Gevolgen Global shift

Negatieve effecten van global shift op gebieden met de-industrialisatie:

- Structurele werkloosheid onder fabrieksarbeiders;

- Vergroting van de sociaaleconomische ongelijkheid tussen geschoolde en ongeschoolde (of laaggeschoolde) werknemers

- Emigratie van jongere geschoolde werknemers om elders een baan te vinden;

- Negatief ‘sneeuwbaleffect’ van de economische activiteit. Denk aan de sluiting van winkel- en recreatiemogelijkheden. 

Positieve effecten van global shift op gebieden met de-industrialisatie:

- Goedkopere invoer van gefabriceerde goederen die de kosten van levensonderhoud laag kunnen houden;

- Herscholingsmogelijkheden voor werknemers in industrieën met hogere lonen;

- Efficiëntere bedrijfstakken die overblijven, wat zou kunnen leiden tot economische groei en werkgelegenheid.

Negatieve effecten van global shift op industrialiserende gebieden:

- Het prijspeil wordt hoger en dus het levensonderhoud duurder

Positieve effecten van global shift op industrialiserende gebieden:

De werkgelegenheid groeit;

De gemiddelde lonen worden hoger.

Gevolgen van de nieuwe wereldorde

Toekomstige politieke gevolgen

• Machtscentrum verschuift vanuit VS & EU naar Zuidoost-Azië
• Hegemoniale staat -> multipolaire wereldorde

Toekomstige economische gevolgen

Pacific rim

• Laagwaardige maakindustrie -> hoogwaardige kapitaalgoederen
• Meer wetenschap, innovaties en dienstverlening
• Financiële zakencentra

Toekomstige economische gevolgen

Profiteert iedereen van globalisering?

- Fragmentarische modernisering

- Backwash-effecten (negatieve effecten)

- Spread-effecten (positieve effecten)

Buren, maar toch een groot economisch verschil.

Percentage van het BNP wat bestaat uit FDI(investeringen in het buitenland).

Percentage van het BNP wat bestaat uit investeringen die in het land zelf worden gedaan door andere landen.

Toekomstige geografische gevolgen

• Grote Oceaan en Indische Oceaan centraal
• Economisch zwaartepunt ten westen van de VS
• Midden-Oosten aan de westrand, leverancier.

EU in deze nieuwe wereldorde

• EU minder belangrijk, aanpassingen nodig?
• Opstellen als economische en politieke eenheid
• Nationalisme -> geen partij voor grootmachten

Nederland in deze nieuwe wereldorde

• Geopolitiek: de invloed van omstandigheden op de buitenlandse politiek en de veiligheidspolitiek van een staat
• Geopolitiek van Nederland nauw verbonden met de EU

npo.nl

Aan de slag

Maak opdracht 2, 3 en 4.