2324 5v 2.8 Globalisering: een blik in de toekomst

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2.8 Globalisering: een blik in de toekomst

De Europese migratiestroom in de 16e tm 19e eeuw heeft een veel grotere invloed gehad op de huidige Zuid-Amerikaanse cultuur dan de andere migratiestromen.
Leg uit hoe dit komt.

Antwoord

De Europese kolonisten veroverden Zuid-Amerika en legden hun cultuur dwingend op aan de inlandse bevolking. Dat geldt uiteraard niet voor de slaafgemaakten en contractarbeiders.

Leerdoelen

• Uitleggen dat het machtscentrum van de wereld verschuift;
• Verklaren hoe economische macht ook politieke macht vereschaft;
• De kritiek op de effecten van globalisering beoordelen.

Waar denk je aan bij de geglobaliseerde wereld van de toekomst?

Inhoud

• Veranderingen in de economische wereldkaart.
•  Gevolgen van de nieuwe wereldorde
• De EU en Nederland in de nieuwe wereldorde
• Globalisten vs andersglobalisten
• Extra bronnen

Leerdoelen

• Je kan de verandering van grootmachten in de wereldeconomie omschrijven
• Je kan mogelijke politieke, economische en geografische gevolgen van de global shift noemen
• Je begrijpt de rol van Europa (& Nederland) in de global shift
• Je weet hoe andersglobalisten van globalisten verschillen

Veranderingen in de economische wereldkaart.

• De VS en Europa waren de twee economische grootmachten.
• De  China groter dan Europa - economisch gezien.
• Landen in Azië, zoals  India, Bangalore, Zuid-Korea, Maleisië, Singapore en Japan groeien ook enorm.

Specialisaties in economisch groeiende landen

• India: hightechindustrie met biotechnologie, ICT en farmaceutische wetenschappen
• Bangalore: technologische bedrijven
• Aziatische Tijgers: Zuid-Korea, Maleisië, Singapore en Japan
• Is het politieke zwaartepunt verschoven naar een ander deel van de wereld? = Global Shift

Amerikaans wereldbeeld

Afrikaans-Europees wereldbeeld

Oost-Aziatisch wereldbeeld

Door deze Global Shift kan de Pacific Rim de Atlantic Rim deze eeuw gaan overvleugelen...

Oorzaken Global shift

• De-industrialisatie (lonen)
• Globalisering (mno's, uitschuiving, internationale arbeidsverdeling)

Gevolgen Global shift

Negatieve effecten van global shift op gebieden met de-industrialisatie:

- Structurele werkloosheid onder fabrieksarbeiders;

- Vergroting van de sociaaleconomische ongelijkheid tussen geschoolde en ongeschoolde (of laaggeschoolde) werknemers

- Emigratie van jongere geschoolde werknemers om elders een baan te vinden;

- Negatief ‘sneeuwbaleffect’ van de economische activiteit. Denk aan de sluiting van winkel- en recreatiemogelijkheden. 

Positieve effecten van global shift op gebieden met de-industrialisatie:

- Goedkopere invoer van gefabriceerde goederen die de kosten van levensonderhoud laag kunnen houden;

- Herscholingsmogelijkheden voor werknemers in industrieën met hogere lonen;

- Efficiëntere bedrijfstakken die overblijven, wat zou kunnen leiden tot economische groei en werkgelegenheid.

Negatieve effecten van global shift op industrialiserende gebieden:

- Het prijspeil wordt hoger en dus het levensonderhoud duurder

Positieve effecten van global shift op industrialiserende gebieden:

De werkgelegenheid groeit;

De gemiddelde lonen worden hoger.

Gevolgen van de nieuwe wereldorde

Toekomstige politieke gevolgen

• Machtcentrum verschuift vanuit VS & EU naar ZuidOost-Azië
• Hegemoniale staat -> multipolaire wereldorde

Toekomstige economische gevolgen

Pacific rim

• Laagwaardige maakindustrie -> hoogwaardige kapitaalgoederen
• Meer wetenschap, innovaties en dienstverlening
• Financiële zakencentra

Toekomstige geografische gevolgen

• Grote Oceaan en Indische Oceaan centraal
• Economisch zwaartepunt ten westen van de VS
• Midden-Oosten aan de westrand, leverancier.

EU in deze nieuwe wereldorde

• EU minder belangrijk, aanpassingen nodig?
• Opstellen als economische en politieke eenheid
• Nationalisme -> geen partij voor grootmachten

Nederland in deze nieuwe wereldorde

• Geopolitiek: de invloed van omstandigheden op de buitenlandse politiek en de veiligheidspolitiek van een staat
• Geopolitiek van Nederland nauw verbonden met de EU

Hoe kan de EU haar positie in de wereldorde versterken?

apps.noordhoff.nl

Globalisten

• Globalisatie zal voor meer welvaart voor iedereen zorgen

Andersglobalisten

• Maken zich zorgen om aspecten van de globalisatie
• Macht van de MNO's
• Milieu effecten
• Beleid monetaire organisatie's

De kritische globalisten verzetten zich tegen sommige aspecten van de globalisering. Maar met welke aspecten zijn zij het eens?

1. De wereldwijde acties van Greenpeace
2. Opheffen van tariefmuren in arme landen
3. Een grotere rol van de VS in de wereldpolitiek
4. Kwijtschelden van schulden van arme landen

Leerdoelen

• Je kan de verandering van grootmachten in de wereldeconomie omschrijven
• Je kan mogelijke politieke, economische en geografische gevolgen van de global shift noemen
• Je begrijpt de rol van Europa (& Nederland) in de global shift
• Je weet hoe andersglobalisten van globalisten verschillen

Aan de slag

Maak opdracht 2, 3 en 4.