§ 5.2 De overheid en de economie

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

§ 5.2 De overheid en de economie

Herhaling paragraaf 5.1

Overheid, burgers, bedrijven

Waaruit bestaat de collectieve sector?

1. Overheid
2. Instellingen sociale zekerheid
3. Overheid, bedrijven
4. Overheid en instellingen sociale zekerheid

Noem een reden voor de overheid om een bedrijf of instelling te privatiseren.

Heeft de overheid hier invloed door subsidie te geven of door accijns te heffen?

Subsidie

Accijns

De overheid wil meer zonnepanelen op daken van woningen. 

Het gebruik van alcohol moet omlaag.

Jongeren moeten meer in hun eigen buurt kunnen sporten.

We moeten streven naar een generatie die niet meer rookt.

§ 5.2De overheid en de economie

Lesdoelen

In deze les leer je:

• het verschil tussen een planeconomie en een vrijemarkteconomie
  
• wat een sociale markteconomie is
  
• door welke instellingen de overheid geadviseerd wordt
  
• welk gevolg economische groei voor burgers en de overheid heeft
  
• hoe de overheid tijdens een recessie de economie kan stimuleren

Wat voor economie?

Plan economie

De overheid bepaalt de productie:

• wat
  
• hoeveel
  
• door wie
  
• tegen welke prijs
  

Geen marktwerking.

Wat voor economie?

Leg uit waarom een echte vrijemarkteconomie nergens voorkomt.

Wie geeft raad?

De overheid kan voor economisch advies terecht bij:

CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek)

Verzamelt informatie over economische veranderingen of de bevolkingssamenstelling.

CPB (Centraal Planbureau)

Onderzoekt de mogelijke gevolgen van economische maatregelen van de overheid.

De economie groeit

Het bbp (bruto binnenlands product) = 

de totale waarde van de productie in een land.

Als de productie stijgt, neemt het bbp toe.

Je spreekt dan van economische groei.

Als de winsten van bedrijven en de inkomens van

werknemers toenemen, stijgt het nationaal inkomen.

De economie groeit

Economische groei bezorgt de overheid:

• meer inkomsten (btw, inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting)
  
• minder uitgaven (minder uitkeringen door lagere werklooheid)
  

De economie krimpt

Bij een recessie

• is de economische groei twee kwartalen achter elkaar lager dan in de voorgaande periode
  
• lager dan gemiddeld
  

Er is een economische crisis

• als een recessie langere tijd duurt
  
• als het bbp krimpt
  

De economie krimpt

De overheid kan de economie stimuleren door:

• te investeren in de infrastructuur
  
• de inkomstenbelasting te verlagen
  
• vernieuwende bedrijven subsidie te geven
  
• te investeren in verbetering van het onderwijs
  

Aan het werk

Maak paragraaf 5.2 opdr 2 t/m 9