Het lezen van grafieken & tabellen

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Lezen van grafieken & tabellen

rekenvaardigheden e&o

Rekenvaardigheden

Leerdoelen

Na deze LessonUp kun je:

• gegevens uit beelddiagrammen, staafdiagrammen, cirkeldiagrammen, lijngrafieken en 
    tabellen aflezen en interpreteren.
  
• met behulp van gegevens uit tabellen, grafieken en diagrammen concluderen of uitspraken
    juist of onjuist zijn.
  
• op basis van het soort en aantal gegevens dat je hebt, het meest passende diagram kiezen
    en maken en dit beargumenteren.
  
• gegevens uit verschillende tabellen, grafieken en diagrammen met elkaar vergelijken
    en op basis hiervan uitspraken doen en berekeningen uitvoeren.
  

Tabel

In een tabel staat informatie over een bepaald onderwerp duidelijk en overzichtelijk weergegeven met als doel snel informatie op te kunnen zoeken.

Dit zijn de minimale eisen die we stellen aan een tabel:

• Een tabel heeft altijd een titel (1);
• Een tabel heeft kolommen (2) (verticaal) en regels (3) (horizontaal);
• De kolommen hebben een kolommenhoofd (4) (naam);
• De eerste kolom geeft de tekst waarde (5) weer.

Welke is waar?

1. De tabel gaat over bezoekers-aantallen van pretpark B tussen 2014 en 2018
2. In 2017 waren er in totaal 885.000 bezoekers.
3. Het jaartal 2016 staan voor een kolom aanduiding.
4. De eerste kolom (jaren) wordt gezien als tekst waarde.

Tabel

In een tabel kunnen als waarde twee soorten gegevens genoteerd worden: aantallen en procenten. De tabel wordt zo een verhoudingstabel. Het totaal van de aantallen wordt op 100% gesteld en elk afzonderlijke aantal wordt als een deel van het geheel berekend met de formule:  deel ÷ geheel x 100%

IN een week zijn 87 drankjes appelsap verkocht. Dit staat gelijk aan 10,9%.
Wat is de juiste manier om 10,9% te berekenen?

1. (800 ÷ 87) x 100
2. (87 ÷ 100) x 800
3. (800 ÷ 100) x 87
4. (87 ÷ 800) x 100

Diagrammen

Een diagram (grafiek) is een manier waarop informatie wordt gepresenteerd. Het is een visuele weergave van getallen.

We bespreken vier soorten diagrammen:

1. staafdiagram (om vergelijkingen weer te geven);
2. lijndiagram (vaak voor ontwikkelingen in de tijd);
3. cirkeldiagram of taartdiagram (voor het weergeven
   van verhoudingen);
4. beelddiagram of pictogram (ter illustratie)
5. stroomdiagram of flowcharts (om een proces weer te geven)

Van welke diagram is geen afbeelding weergegeven op de vorige dia?

1. Staafdiagram
2. Lijndiagram
3. Stroomdiagram
4. Cirkeldiagram

Eisen

Alle grafieken moeten aan de volgende eisen voldoen:

1. elke diagram moet voorzien zijn van een naam;
2. de assen (x-as en y-as) moeten benoemd zijn;
3. duidelijke index (legenda).

Op de horizontale as (x-as) zie je de tijd of de onderwerpen. Op de verticale as (y-as) zie je de aantallen.

Geef aan: waar of nietwaar.

Op de horizontale as (x-as) zie je de aantallen.
Op de verticale as (y-as) zie je de tijd of de onderwerpen.

1. Waar
2. Nietwaar

Staafdiagram

Een staafdiagram wordt gebruikt voor het vergelijken van verschillende onderwerpen en heeft losse kolommen.

Hier zie een staafgrafiek met kolommen over de omzet per kwartaal in 2024.

Een afwijkende staafdiagram is een histogram. Ook hier maakt men gebruik van staven, maar zit er geen witruimte tussen de staven. Alle staven zitten tegen elkaar.

Welk kwartaal heeft een omzet van € 220.000?

1. Eerste kwartaal
2. Tweede kwartaal
3. Derde kwartaal
4. Vierde kwartaal

Lijndiagram

Een lijngrafiek wordt veelal gebruikt om ontwikkelingen in de tijd weer te geven. 

Hiernaast zie je een grafiek over vraag een aanbod, maar zonder de tijd. De vraaglijn staat voor de kopers, de aanbodlijn staat voor de verkopers. 

Op het snijpunt van de twee lijnen heb je evenwicht in prijs en hoeveelheid.

Hoeveel bedraagt de evenwichtsprijs bij een aanbod van 340 producten?

1. € 0,80
2. € 1,20
3. € 1,50

Kijk nog eens naar de diagram van vraag en aanbod en vooral naar de vraaglijn.

Als de vraag naar een product gering is (weinig kopers), wat kun je dan vertellen over de prijs?

1. Bij een geringe vraag naar een product hoort een lage prijs.
2. Bij een geringe vraag naar een product hoort een evenwichtsprijs.
3. Bij een geringe vraag naar een product hoort een hoge prijs.

Lijndiagram

Hiernaast zie je een grafiek over de temperatuurverloop tijdens de dagen dat iemand op vakantie is. Je ziet wel een duidelijk verband tussen de tijd en de waarde. In dit geval tussen 14 vakantiedagen en de gemeten temperatuur.

Je ziet dat tijdens de 6e vakantiedag de gemeten temperatuur het hoogst was en tijdens de 10e dag het laagst.

Op welke dagen was de maximum temperatuur hetzelfde?

1. dagen 3, 8 en 11
2. dagen 4 en 11
3. dagen 2 en 6
4. 7 en 14

Cirkeldiagram

De cirkeldiagram of taartdiagram geeft visueel de verhoudingen van onderwerpen goed weer.

We gaan hier altijd uit van een totaal of een maximale percentage van 100 procent.

Je ziet de prijsopbouw van een broodje gezond. Grappig is te zien dat hier het lage tarief van 9% btw wordt weergegeven als
8% (€ 0,14) op de totale prijs (100%) van een broodje gezond.

Hoeveel euro heeft de winkelier zelf voor het broodje gezond betaald? (inkoopprijs)

1. € 0,07
2. € 0,14
3. € 0,89
4. € 1,75

Beelddiagram

Een beelddiagram heeft een vorm van een staafdiagram waarin de lengte van de staven door figuurtjes wordt aangegeven. Een beelddiagram is overzichtelijk en makkelijk in gebruik.

Hiernaast zien je het aantal facebook gebruikers in een bepaald jaar. Elk duimpje staat voor 1 miljoen gebruikers.

Kijk naar de vorige dia.

Hoeveel facebookgebruikers waren er in het jaar 2012?

1. 7,5
2. 750.000
3. 0,75 miljoen
4. 7.500.000

Stroomdiagram

Een bijzondere diagram is de stroomdiagram of flowcharts. Met de stroomdiagram kun je goed een proces (hoe te handelen) aangeven. Er wordt over het algemeen niet gewerkt met waarden/getallen.

In een stroomdiagram maken we gebruik van korte zinnen, figuren, kleuren en pijlen. Eigenlijk een samenvatting of een soort van mindmap over hoe te handelen in een bepaalde situatie.

Hiernaast zie je een (simpele) stroomschema over hoe te handelen bij een kapotte lamp.

Stel: je doet de lamp aan, maar er gebeurd niks. Je haalt de gloeilamp uit de lamp en plaats hem in een andere lamp. Hier springt de lamp wel aan.
Wat moet je in zo'n situatie doen?

1. De gloeilamp/ledlamp goed indraaien.
2. De gloeilamp/ledlamp vervangen.
3. De lamp (laten) repareren.

Extra informatie

Klik op (of kopieer) voor extra uitleg de onderstaande link:

https://www.mijncalvijn.nl/wiskunde-theorie-havo/statistiek/2-diagrammen 

Waarbij moet jij denken aan een cirkeldiagram?

1. Gegevens in staven
2. Gegevens in een lijn
3. Gegevens in een rondje
4. Gegevens in een tabel

Een cirkeldiagram is verdeelt in:

1. Legenda
2. Diagrammen
3. Grafen
4. Sectoren

Waar zie je een cirkeldiagram?

1. 
2. 
3. 

Een cirkeldiagram is altijd

1. 360%
2. 100%
3. in gelijke stukken verdeeld
4. vierkant

Waarover gaat het cirkeldiagram hiernaast?

1. basisberoepsgerichte leerweg (BB)
2. kaderberoepsgerichte leerweg (KB)
3. leerlingenaantallen in het vmbo 2017
4. theoretische leerweg (TL)

Hoeveel sectoren heeft dit cirkeldiagram?

1. 106.379 samen
2. 4 sectoren
3. 7 sectoren
4. Ik weet niet wat een sector is

Op het plaatje hiernaast zie je een ...

1. staafdiagram
2. plaatjestabel
3. steelblad-diagram
4. beelddiagram

Lijndiagram.

Wat was de omzet in juni?

1. 5
2. tussen de 4 en 6
3. 5.000
4. 50.000

Wat zijn de ontbrekende antwoorden?

1. 1. 55,2 2. 50% 3. 25%
2. 1. 44,8 2. 50% 3. 5%
3. 1. 44,8 2. 50% 3. 20%