Inktvis ontleden

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

een octopus is wel een inktvis, 

maar alle inktvissen zijn  geen octopussen

Pijlinktvis

Pijlinktvissen behoren tot de afdeling van de weekdieren. Pijlinktvissen hebben een kop, zijn tweezijdig symmetrisch en hebben vangarmen met zuignappen. Pijlinktvissen hebben in tegenstelling tot octopussen tien armen, waarvan twee in de vorm van lange tentakels.

Pijlinktvissen scheiden inkt af als ze bedreigd worden. Hiervoor bezitten pijlinktvissen een speciaal orgaan wat de inktzak genoemd wordt. Pijlinktvissen hebben een inwendige schelp. 

Pijlinktvissen kunnen zich op drie manieren voortbewegen. Met hun vin, hun armen en door water door de trechter te duwen.

Onderdelen inktvis

Practicum - wat ga je doen?

werk in tweetallen

laat een persoon de practicumhandelingen verrichten

terwijl de andere persoon het werkblad invult

leg de pijlinktvis in de prepareerbak

zoek de trechter van de inktvis

Sonde in trechter

-Zoek de trechter van de inktvis.

Op de plek waar de kop van de pijlinktvis uit de mantel steekt bevindt zich de trechter.

De trechter is een soort hol uitsteeksel. 

Door het water in de mantel met kracht door de trechter te duwen kan een pijlinktvis zich razendsnel voortbewegen. 

- Steek de sonde door de trechter

- Een sonde is een dun metalen of glazen buisje

- leg de inktvis zo neer dat de mantel naar boven wijst

opdracht 1: onderdelen benoemen

- leg de inktvis zo neer dat de mantel naar boven wijst

- zoek de volgende onderdelen op:

trechter, mantel, kop, ogen, vangarmen, vin

- vul de namen in op het werkblad 'pijlinktvissen en mossels ontleden'

Mantel inknippen

De ingewanden en de kop van de inktvis zijn aan een kant van de mantel bevestigd. Deze zijde bevindt zich tegenover de trechter. Door de inktvis zo neer te leggen dat de mantel omhoog wijst, kan de mantel opengeknipt worden zonder dat de inwendige organen beschadigen. - knip de mantel in vanaf de trechter tot aan de vin - gebruik de stompe schaar zodat de ingewanden niet beschadigen

- klap de mantel open en bestudeer de ingewanden

Opdracht 2: Schematische tekening van de kieuwen op het werkblad maken

Ongeveer in het midden van de ingewanden bevinden zich de kieuwen van de pijlinktvis. De kieuwen zijn te herkennen aan hun veervorm. Aan de basis van de kieuwen bevindt zich een geel knobbeltje. Deze gele knobbeltjes zijn de kieuwharten van de pijlinktvis. De kieuwharten pompen met kracht vloeistof in de kieuwen waardoor de pijlinktvis maximaal kan ademhalen. - zoek de kieuwen en de kieuwhartjes - bestudeer de kieuwen met een loep - maak een schematische tekening.

Ingewanden lostrekken

De ingewanden van een pijlinktvis zijn met dunne vliezen aan de mantel bevestigd. Door de kop van de pijlinktvis in een hand te pakken en met de andere hand de mantel tegen te houden kunnen de ingewanden van de mantel afgetrokken worden. De vliezen waarmee de kop en ingewanden vastzitten aan de mantel kunnen door de tweede persoon worden doorgeknipt.

ingewanden lostrekken

- Neem de kop van de pijlinktvis in de ene hand

- houd de mantel tegen met de andere hand

-trek de kop voorzichtig omhoog

-laat de andere persoon de vliezen waarmee de kop en de ingewanden vastzitten doorknippen

- werk voorzichtig zodat de kieuwen niet aan de mantel blijven zitten.

Ingewanden van een inktvis

Aan de bovenzijde van de kop met ingewanden bevinden zich nieren en spijsverteringsklieren. De nieren zijn te vinden als twee grote lobben aan weerszijden van de ingewandenzak. Net boven de kieuwharten liggen de spiermaag en de kliermaag.

De anus en de inktzak van de pijlinktvis monden net boven de trechter uit.

opdracht 3: overige onderdelen tekenen

- zoek de onderdelen van de afbeelding op in de pijlinktvis 

- maak de tekening op het werkblad verder af 

- benoem onderdelen die je herkent.

inwendig skelet

Aan de binnenzijde van de vrijgeprepareerde mantel is de omtrek van de inwendige schelp van de pijlinktvis te zien. De inwendige schelp is te verwijderen door met een pincet het iets uitstekende deel van de schelp aan de onderzijde van de mantel vast te pakken en zo de schelp los te trekken.

opdracht 4: plak de schelp op in het werkblad

- pak met het pincet het uitsteeksel van de inwendige schelp vast 

- buig de mantel naar achteren 

- trek de inwendige schelp los van de mantel 

- plak de inwendige schelp op het werkblad

Papegaaiensnavel

Door de armen van de pijlinktvis vanuit het centrum naar beneden te strijken, wordt de papegaaiensnavel van de inktvis zichtbaar als twee kleine zwarte puntjes. Door beide papegaaiensnavels stevig met een pincet vast te pakken, kunnen ze uit de pijlinktvis getrokken worden.

opdracht 5: tekening van papegaaiensnavels maken

 - houd de kop van de pijlinktvis omhoog - strijk de armen omlaag, zodat de papegaaiensnavel zichtbaar wordt -pak de papegaaiensnavel vast met een pincet - houd de kop stevig vast en trek de snavels uit de kop - maak een schematische tekening.

schematische tekening

- teken groot

- laat lijnen aansluiten

- teken duidelijk, 1 lijn in dezelfde dikte

- zet de onderdelen er rechts naast met horizontale verbindingsstreepjes

- teken met grijs potlood

Vragen?

Bereid je goed voor!

- bestudeer dit practicumvoorschrift

- bestudeer de tekenregels

- bekijk de video

- neem tekenspullen mee!!! (geo, grijs potlood, gum)