5.1 - Gebergten en laagvlakten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

5.1 Gebergten en laagvlakten

Lees paragraaf 5.1. Beantwoord de vragen in je schrift

1. Hoe zijn de bergen in Europa ontstaan?

2. Wat zijn de drie verschillende fasen waarin dit gebeurde?

3. Welke bergen behoren tot de oudste in Europa en welke tot de jongste?

4. Wat zijn plooiingsgebergten en hoe worden ze gevormd?

5. Hoe hebben rivieren, de zee en ijs bijgedragen aan de vorming van de laagvlakten in Europa?

6. Welke grote rivieren hebben een belangrijke rol gespeeld bij het vormen van de lage gebieden in Europa, en hoe hebben ze dat gedaan?

7. Op welke manier heeft de aanwezigheid van landijs tijdens ijstijden het landschap van Europa beïnvloed, en wat zijn enkele gevolgen hiervan?

Startopdracht

Zoek met behulp van internet en de atlas

1. De Alpen, de Povlakte, Scandinavisch hoogland, Smaland, de Karpaten, de Ardennen, 

2. Zet per gebied om welke hoogtegordel het gaat. Kies uit: laagland, heuvelland, middelgebergte, hooggebergte. 

3. Leg voor de Alpen, de Povlakte en de Ardennen uit hoe deze zijn ontstaan. 

Plooiingsgebergte

Reliëfvormen

Plooiingsgebergte

Reliëf

Ouderdom gebergte

  OUD EN JONG GEBERGTE

jong gebergte

oud gebergte

Jonge- en oude gebergten

In Europa zijn gedurende drie perioden gebergten gevormd:

• ongeveer 400 miljoen jaar Caldeonische orogenese
• ongeveer 300 miljoen jaar Hercynische orogenese
• ongeveer 65 miljoen jaar geleden Alpiene orogenese



Kenmerken jong/ oud gebergte 

Jong gebergte:

• hoog
• steile hellingen
• spitse bergtoppen
• diepe dalen

Oud gebergte:

• lager
• flauwe hellingen
• afgeronde toppen
• minder diepe / bredere dalen
  

Laagvlakten worden opgebouwd door materiaal dat in het verleden is neergelegd door:

• Sedimenten
• Rivieren
• Zee
• IJs

 

Zelfstandig werken

5.1 Gebergten en laagvlakten

Opdr t/m 8 

wat is erosie?

1. Rimpel in het water die meestal wordt veroorzaakt door de wind die over het wateroppervlak waait.
2. Stenen die van een hoge berg afbrokkelen.
3. Het uitschuren en afschuren van hard gesteente door met verweringsmateriaal geladen water, ijs of wind.
4. Het neerleggen van materiaal aan het einde van een rivier.

Verwering is...

1. het vervoeren van stenen en zand door een rivier
2. het kapot gaan van stenen door vorst, temperatuur verschillen en wortels van bomen
3. de druk van rotsen op een helling
4. het transport van grote keien in een gletsjer

Laagland. Hier is de bevolkingsdichtheid hoog. Dit wil zeggen dat er hier in een klein gebied veel mensen wonen. Dit komt door de vlakke grond die geschikt is voor de landbouw omdat de grond vruchtbaar is.

In het hooggebergte gebied is de bevolkingsdichtheid laag door het sterke reliëf en de lage temperatuur. Hier wonen dus weinig mensen.

Mechanische verwering

Gesteente verandert niet van samenstelling, maar brokkelt af.

Door temperatuur of planten.

Vorstverwering

Erosie

= uitschuren van gesteente / materialen door water, wind en ijs.

Van de bergen naar de zee

Reliëf zijn hoogteverschillen in het landschap. 

We hebben een:

• laagland ( <200m)
• heuvelland (200 - 500m)
• middelgebergte (500 - 1500m)
• hooggebergte ( >1500m)

De Alpen is een ....

1. Middelgebergte
2. Laagland
3. hoogvlakte
4. Hooggebergte

Met zijn 694 meter hoogte is het Signaal van Botrange in de Hoge Venen het hoogste punt van België.

1. Middelgebergte
2. Laagland
3. hoogvlakte
4. Hooggebergte

Heuvelland

Hooggebergte

Laagland

Middelgebergte

<200m

200 - 500m

500 - 1500m

>1500m

Landen

Ierland

Letland

Portugal

Zwitserland

Zweden

Andorra

Moldavie

Bosnië-Herzegovina

Tsjechie

Bulgarije