9.3 Drie ideologieën

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5,6

3  ideologieën

Ideologie

Systeem van samenhangende ideeën over hoe de maatschappij eruit zou horen te zien

• In de jaren '20 en '30 zie je een opkomst van verschillende ideologieën : communisme, fascisme en nationaal-socialisme.
• Genoemde ideologieën zijn totalitair. 

Totalitair 

Een politiek systeem waarbij de burger geen individuele vrijheid heeft; de overheid streeft naar een complete controle over de maatschappij

Praktijk - 

• land wordt bestuurd door één partij met een sterke leider, dmv propaganda en censuur beïnvloedt de overheid het denken en doen van haar burgers. 
• Als propaganda en censuur niet effectief genoeg is, dan volgt onderdrukking van het volk

Ideologie 1

Communisme

Ideaal: Alles is van iedereen, geen ongelijkheid

  Communisme en fascisme

• Communisme =
• 
  
• Fascisme = 

Wat is het communisme?

Wat is het fascisme?

Communisme

1. Lenin / Stalin
2.  1917 - Russische Revolutie
3. Afzetten tsaar en nieuw beleid voeren

• Doel: iedereen gelijk,  maar:
• Achterlijke samenleving
• Geen prikkels voor arbeiders
• Ongelijkheid bleef, zware straf voor andersdenkenden
• Angstsamenleving

Fascisme

Fascisme: Italie

Kenmerken fascisme:

• Extreem-nationalistisch
• Militaristisch
• Antidemocratisch
• Eén leider principe
• Verheerlijking geweld (bv. knokploegen)
• Totalitair

Fascisme

1. Mussolini
2. Mars op Rome 1922
3.  Chaos in Italië 
4. Mare nostrum

Nationaalsocialisme:

in Duitsland

Nationaal-

socialisme

politieke stroming

combinatie van 

fascisme 

+ 

rassenleer met streven naar Lebensraum

Nationaalsocialisme =Nationalistisch

Duitsland en het Duitse volk moesten weer groot en sterk worden

• Heim ins Reich - alle Duitsers zouden in een groot Duitsland moeten wonen (aansluiting Oostenrijk en Sudentenland)
  
• Lebensraum - het veroveren van grondgebied in Oost-Europa om Duitsland groter en sterker te maken
  

Heim ins Reich

Nazificatie

Heim ins Reich

Nationaalsocialisme maakt veel gebruik van propaganda en censuur

Nationaalsocialisme = antisemitisch

Antisemitisme / rassenleer

• Er waren Übermenschen (ariërs). Dit waren mensen uit Noord- en West-Europa, die afstamden van Germanen

• Oost-Europa en Russen, niet-arisch, waren Untermensch , Slavische volkeren

• Joden waren volgens de nazi's minderwaardig en  gevaarlijk

Sterk ras = Arische ras, Germaanse ras
Zwak ras = Slavische ras (Polen, Russen), Homoseksuelen, Psychiatrische patienten, erfelijk zieken

Allerlaagste ras = Joodse ras

De Nazi's zagen de joden als ongedierte dat uitgeroeid moest worden

Doel nazi's = uitroeien alle joden

!

Jud Süß is een film uit 1940 geproduceerd voor het nazi-regime. De film was een groot succes in nazi-Duitsland en werd bekeken door meer dan twintig miljoen mensen. Onderwerp van de film is het verhaal van Joseph Süß Oppenheimer, een in 1698 geboren Joodse bankier in Stuttgart.

Het in de film vertelde verhaal komt niet overeen met de historische bronnen; de Joden in de film worden geportretteerd volgens karakteristieke nazi-stereotypen: ze hebben een lange haakneus, zijn materialistisch, immoreel, onbetrouwbaar en lelijk.

Nationaalsocialisme maakte gebruik van onderdrukking, geweld en propaganda.

Het grote inhoudelijke verschil tussen de fascisme en nationaalsocialisme is

1. Dat het nationaalsocialisme ondemocratisch is
2. Dat het nationaalsocialisme propaganda kent
3. Dat het nationaalsocialisme in Duitsland is
4. Dat het nationaalsocialisme racistisch is

Gebruik de bron.
Welk begrip is van toepassing op de bron?

1. antisemitisme
2. Lebensraum
3. terreur
4. totalitair

Een uitspraak: De Sovjet-Unie onder Stalin kende een totalitair systeem.

Welke van de volgende kenmerken hoort NIET bij een totalitair systeem?

1. In een totalitair systeem is geen plaats voor een andere mening en met verklikken, aangeven bij de politie en showprocessen werd het volk geterroriseerd
2. In een totalitaire staat zijn de mensen verplicht om maandelijks al hun eigen verbouwde voedsel in te leveren.
3. In de Sovjet-Unie werd door middel van propaganda in het onderwijs, op straat en in de krant geprobeerd de bevolking van het communisme te doordringen.
4. In een totalitair systeem wordt het totale doen en laten van de mensen bepaald door de staat.

Wat zijn de twee kenmerken die nationaal-socialisme wel kent, maar fascisme niet?

1. Rassenleer en het leidersbeginsel
2. Leidersbeginsel en Lebensraum
3. Rassenleer en Lebensraum
4. Leidersbeginsel en verheerlijking van geweld

Maak de juiste combinaties

het idee dat je eigen ‘ras’ (soort) beter is dan andere ‘rassen’.

manier van denken van mensen die het leger heel erg belangrijk vinden

zeer nationalistische, anti democratische en totalitaire politieke beweging

zeer nationalistische, anti democratische, totalitaire en racistische politieke beweging

Fascisme

militairisme

racisme

nationaalsocialisme

Hierbij korte uitleg over het fascisme en het nationaalsocialisme