Metonymie hf. 3 Woordenschat 3H

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beeldspraak

Metonymie/Metonymia

Programma

• samenvatting inleveren
• nieuw leesboek laten goedkeuren
• uitleg theorie
• quiz
• aan het werk 

Wat is ook alweer beeldspraak?

Beeldspraak

Beeldspraak is figuurlijk taalgebruik. Je kunt hier verschillende stijlfiguren voor gebruiken. Een schrijver maakt gebruik van stijlfiguren om een tekst levendiger te maken. Je kent er al een paar: denk maar aan hyperbool (overdrijving) of  understatement.

Stijlfiguur

Metonymie (ook wel: metonymia) is een bepaalde stijlfiguur waarbij je niet rechtstreeks zegt wat je bedoelt, maar een woord gebruikt dat daarmee te maken heeft. 

1. Je noemt een deel, maar bedoelt het geheel.

Ik ga even de neuzen tellen.

Je wilt het aantal personen tellen, maar je noemt alleen hun neus.

2. Je noemt het geheel, maar je bedoelt een deel:

Nederland won met 6-3 van Duitsland.

Je bedoelt het Nederlandse elftal en het Duitse elftal, maar je noemt het hele land.

3. Je noemt de producent, maar je bedoelt het product.

Er hangt bij ons een Van Gogh aan de muur. 

Je noemt de maker (Van Gogh) i.p.v. het gemaakte (het schilderij).

Bedenk zelf een voorbeeld van een vorm van metonymie waar je de producent noemt i.p.v. het product.

4. Je noemt de eigen- schap, maar je bedoelt de persoon.

Je moet bij die lachebek zijn.

Je noemt niet de persoon, maar een eigenschap van de persoon (veel lachen).

5. Je noemt het materiaal, maar je bedoelt het voorwerp.

De atleet ging voor goud!

Je bedoelt de gouden medaille.

6. Je noemt het voorwerp, maar je bedoelt de inhoud.

Doe mij nog maar een bakkie.

Je bedoelt een kopje koffie.

7. Je noemt een aardrijkskundige naam, maar je bedoelt het product dat daarmee verbonden is.

Ik rook graag een dikke Havana.

Je bedoelt een sigaar uit Havana.

1.  Je noemt een deel, maar je bedoelt het geheel: Neem maar een bloemetje mee.
2.  Je noemt het geheel, maar je bedoelt een deel: Nederland won van Italië.
3.  Je noemt de producent, maar je bedoelt het product: mijn Nikes.
4.  Je noemt de eigenschap, maar je bedoelt de persoon: die lachebek.
5. Je noemt het materiaal, maar je bedoelt het voorwerp: Hij trapte het leer tussen de doelpalen.
6.  Je noemt het voorwerp, maar je bedoelt de inhoud: Geef mij nog een glaasje.
7.  Je noemt een aardrijkskundige naam, maar je bedoelt het product dat daarmee verbonden is: Hij drinkt altijd Spa.

Met dat diploma gaan alle deuren voor je open.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

De auto's in de file bij Hedel kropen met nog maar een paar kilometer per uur voort.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

Na afloop van de voordracht klapte de zaal geruime tijd.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

In het zonlicht dansten talloze stofjes.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

Hij voelt zich zo vrij als een vogel.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

Zo'n etterbak moet streng gestraft worden.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

De muren van het fort keken dreigend op ons neer.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking
4. Metonymie

De docenten staken de koppen bij elkaar en besloten tot een revolutionaire oplossing voor het spijbelen.

1. personificatie
2. metafoor
3. vergelijking
4. metonymie

In de verte hoorden we een beekje murmelen.

1. personificatie
2. metafoor
3. vergelijking
4. metonymie

Hij heeft zijn ijzers al ondergebonden en is klaar voor de schaatstocht.

1. personificatie
2. metafoor
3. vergelijking
4. metonymie

Aan de slag

Pagina 92-95:

Lees de theorie goed door!

Maak opdracht 1 en 2. Klaar? Dan opdracht 3 t/m 5.