Crisis 2.4 de kredietcrisis

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lesdoelen

Aan het einde van de les

• Kun je het begrip consumentenvertrouwen omschrijven. 
• De relatie tussen consumentenvertrouwen, bestedingen en werkloosheid uitleggen. 

Het boekje Crisis

• De lesbrief crisis gaat over belangrijke zaken in de economie: kiezen en ruilen
• Hoofdstuk 1:
• Belangrijke economische kwesties waarin keuzes gemaakt moeten worden. En we gaan in op wat kiezen inhoudt.

• Hoofdstuk 2:
• Ruilen en de rol van het geld

De oorzaak van deze verschuiving in sectoren zie je in dit plaatje: de industriële revoluties door de eeuwen heen hebben een deel van het arbeidsproces geautomatiseerd (denk aan landbouwmachines, lopende band in fabrieken) waardoor we meer tijd hebben voor andere zaken (lees; onderwijs, onderzoek, en zo technologische vooruitgang) 

14 jaar geleden ging het mis in Amerika

Zoals corona lang het wereldnieuws domineerde, was toentertijd de financiële crisis het gesprek van de dag. Banken vielen om, mensen raakten hun geld, pensioen of baan kwijt.  

Niet alleen de financiële markten kregen er van langs; ook de "reële" economie leed enorm onder alle gevolgen. 

De financiële kredietcrisis 2008-2011

• in Amerika ontstonden grote (betalings-)problemen op de huizenmarkt--> hypotheken werden niet terug betaald
• het vertrouwen in het financiële stelsel daar klapte ineen
•  het wantrouwen trok de wereld over; banken 'vielen om' (gingen failliet), overheidsfinanciën kwamen in het dieprood
• beurzen kelderden omlaag, vertrouwen van de consument en daarna ook de bestedingen flink onderuit.

In  slechte tijden neemt door een dalend consumentenvertrouwen

de bestedingen af; minder productie nodig; hogere werkloosheid enz.

Oorzaak- gevolg van een crisis

Consumentenvertrouwen 

Bestedingen

Productie

Werkloosheid

Uitkeringen 

Premiedruk werkenden 

Overheidstekort

Van boven naar beneden: welke invloed heeft het een op het ander?

?

Oorzaak- gevolg: welke klopt?

1. dalend consumentenvertrouwen, lagere productie, lagere werkloosheid
2. dalend consumentenvertrouwen, lagere bestedingen, minder productie, lagere werkloosheid
3. dalend consumentenvertrouwen, lagere bestedingen, minder productie, hogere werkloosheid
4. dalend consumentenvertrouwen, lagere bestedingen, meer productie, hogere werkloosheid

Consumentenvertrouwen

Indicator die aangeeft of mensen vertrouwen hebben in de economische toekomst

Laag consumentenvertrouwen

• Mensen zijn bang hun baan te verliezen
• Mensen gaan geen geld meer uitgeven (want straks ben ik misschien werkloos)
• Er hoeven minder producten gemaakt te worden
• Er zijn minder mensen nodig in de bedrijven
• Dus de werkloosheid stijgt

Hoog consumentenvertrouwen

• Mensen zijn niet bang hun baan te verliezen
• Mensen gaan meer geld uitgeven 
• Er moeten meer producten gemaakt te worden
• Er zijn meer mensen nodig in de bedrijven
• Dus de werkloosheid daalt

Lesdoelen

Aan het einde van de les

• Kun je het begrip consumentenvertrouwen omschrijven. 
• De relatie tussen consumentenvertrouwen, bestedingen en werkloosheid uitleggen. 

Aan de slag

Maken 2.22 en 2.23