§3.6 les 1

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Lesdoelen

Je kunt een draaipunt vinden.

Je kunt de werklijn v.e. kracht tekenen.

Je kunt de arm v.e. kracht vinden

Je kunt het moment v.e. kracht bepalen

Je kent de hefboomwet en kunt ermee werken.

Waarom zo'n lange paal?

Hefbomen

kracht vergroten

Voorbeelden van
hefbomen

Hefbomen

Spierkracht, werkkracht en het draaipunt

Des te groter de arm van de spierkracht, des te groter de werkkracht.

Werklijn en arm

De arm

Kortste afstand van het draaipunt tot de werklijn van de kracht.

De arm staat altijd loodrecht

op de werklijn.

Stappenplan hefboom

1. Draaipunt tekenen
   
2. Werklijnen tekenen
   
3. De arm opmeten van beide krachten
   
4. Hefboomwet gebruiken

de arm

de arm

Is er evenwicht?

1. Ja
2. Nee

De zwaartekracht is even groot als de spierkracht.
Is er evenwicht ?

1. Ja
2. Nee

Hefbomen

zijn apparaten die de evenwicht regel (hefboomwet) gebruiken om ervoor te zorgen dat je minder kracht nodig hebt.

Als de arm van de

spierkracht groter is dan de arm van de werkkracht dan

vergroot de

hefboom de

spierkracht. 

F⋅r(linksom)=F⋅r(rechtsom)

De hefboomwet

F⋅r(linksom)=F⋅r(rechtsom)

Vergroot de pincet de kracht?

1. Ja
2. Nee

Teken in het figuur:

• het draaipunt;
• de werklijn van de
  werkkracht;
• de werklijn spierkracht.
  

Contragewicht

Voorbeeld

Het contragewicht heeft een massa van 15 kg. De massa van de hefboom zelf mag je verwaarlozen.

Bereken de massa van de emmer als het geheel in evenwicht is.

Waarom hangt dit paard in de lucht? Wat zouden de marktlui kunnen doen zodat het paard deze zware vracht wel kan voorttrekken?

Een 2,0 kg zware steen hangt
aan een 4,0 meter lange homogene hefboom. De hefboom is in evenwicht. Hoe
zwaar is de hefboom?

1. 0,5 kg
2. 1,0 kg
3. 2,0 kg
4. 4,0 kg

De fles wordt zover in het gat geschoven dat de standaard
(m = 0,45 kg) op het punt staat naar rechts te kantelen. Bepaal met behulp van de afbeelding de massa van de fles wijn. 

Uitwerking

F⋅r(linksom)=F⋅r(rechtsom)