2A JDW - Fictie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

WELKOM BIJ HET VAK NEDERLANDS! 

Mevrouw Duinhouwer

Leeslijst

Pak je leesboek en ga lekker lezen.

Heb je je leesboek niet bij je? Dan lees je een verhaal uit het lesboek:

Test bladzijde 204 t/m 206 of Bloedbroeders bladzijde 207 t/m 210

Literaire begrippen 

Pak je schrift:

• Maak notities
• Schrijf de antwoorden op de vragen in je schrift

Leerdoel

Ik ken de literaire begrippen zoals perspectief, ruimte, personages, motieven en tijd en kan deze herkennen in verhalen 

Wat zijn literaire begrippen?

Literaire begrippen zijn elementen die in boeken of teksten voorkomen en die iets betekenen of symboliseren.

Schrijf op in je schrift: welke perspectieven weet je nog?

(vraag 2)

Personale verteller / hij-perspectief

• Verteller speelt geen rol in de vertelde geschiedenis.
  
• Verhaal is in hij-vorm geschreven.
  
• Deze hij-figuur staat in de gebeurtenissen centraal.
  
• Hij kan een van de personages uit het verhaal zijn (dus ook betrokken bij de gebeurtenissen).
  
• Lezer beleeft mee vanuit zijn visie en weet alles wat deze figuur denkt, doet en voelt.
  
• Wat andere personages voelen of denken is deze figuur niet bekend.

Ik-perspectief

• Verteller speelt een rol in de vertelde geschiedenis.
  
• Verhaal is in de ik-vorm geschreven.
  
• Verteller kan er (net als in personaal perspectief) voor kiezen zijn personage iets te laten vertellen wat in het verleden is gebeurd.
  
• Vraag je af hoe betrouwbaar is het perspectief?

Welk perspectief is in het filmpje het meest aanwezig?

Schrijf het antwoord in je schrift (vraag 4)

1. hij-perspectief
2. ik-perspectief
3. alwetende verteller
4. onzichtbare verteller

Ruimte

Ruimte verwijst naar de omgeving waarin een verhaal zich afspeelt en hoe deze omgeving wordt beschreven.

Voorbeelden een kamer, stad, weiland, tunnel etc. 

Welke invloed kan het perspectief hebben op een ruimte in een verhaal?

Schrijf het antwoord in je schrift (vraag 5)

Tijd

Tijd verwijst naar de volgorde van gebeurtenissen in een verhaal en hoe deze worden gepresenteerd.

Volgorde

Chronologisch: het verhaal is weergegeven in de volgorde waarin de gebeurtenissen zich afspelen of hebben afgespeeld.

Sujet: korte samenvatting in dezelfde volgorde als het verhaal dat is weergegeven in een boek.

Fabel: korte chronologische weergave van alle gebeurtenissen.

In welke tijd speelt dit verhaal zich af?

Hoe zie je de verandering in tijd in deze film? 

Schrijf het antwoord in je schrift (vraag 6)

Tijd en vertellen

• Ab ovo (vanaf het ei): normale chronologische volgorde vanaf het begin.
  
• In media res (midden in de zaken): midden in het verhaal beginnen en daarna pas de voorgeschiedenis vertellen.
  
• Post rem (na de zaak): het hele verhaal achteraf vertellen.

Een verhaal dat begint als een sprookje wordt verteld ....

Schrijf het antwoord in je schrift (vraag 7)

1. Abo ovo
2. In media res
3. Post rem

Een verhaal waarin eerst het einde wordt verteld, is ... verteld.

Schrijf het antwoord in je schrift (vraag 8)

1. Abo ovo
2. In media res
3. Post rem
4. Het is bijna weekend.

Personages

Personages zijn de mensen, dieren of fictieve wezens in een verhaal.

Personages

Karakter (round character): maakt een ontwikkeling door.

Type (flat character): maakt geen ontwikkeling door.

Speaking name: de naam van het karakter beschrijft zijn of haar belangrijkste eigenschap. Vaak is dit toegepast bij een type.

Personages

Identificatie: het kunnen inleven in een karakter (of type). 

Antiheld: een hoofdpersoon waarmee jezelf identificeren lastig is.

Verteltijd en vertelde tijd

Verteltijd: de tijd die nodig is om het boek (voor) te lezen.

Vertelde tijd: de tijd die voorbij gaat in het verhaal.

Tijdsprongen

Flashforward (anticipatie): een onderbreking van de chronologie een weergegeven toekomstbeeld.

Flashback (terugblik): een onderbreking van de chronologie door een weergegeven terugblik.

Een tijdreis is geen tijdsprong!

Wat gebeurt er met de tijd in deze clip?

Schrijf het antwoord in je schrift vraag 9)

Wat is het verschil tussen een tijdsprong en een tijdversnelling?

Schrijf het antwoord in je schrift (vraag 10)

Tijdverwerking

Tijdverdichting: een grote tijdsduur wordt kort afgehandeld.

Tijdsprong: een periode (in het leven van een karakter) wordt niet beschreven. Vaak gebeurt dit bij witregels of een nieuw hoofdstuk.

Tijdversnelling: langdurige gebeurtenissen worden kort verteld.

Tijdvertraging: het langzaam vergaan van de tijd in het verhaal draagt bij aan de opbouw van spanning.

Het fragment op de vorige slide uit Tonio is een voorbeeld van ...

Schrijf het antwoord in je schrift (vraag 11)

1. tijdversnelling
2. tijdvertraging

Kleine problemen

Grote problemen

Bladzijde 192

Lees het verhaal (tekst 1) en maak

daarna opdracht 2

Lees tekst 2 op bladzijde 194 - 195 

Maak daarna opdracht 3