KT2 module 3A Les 1 Visustest + instrumenten oogheelkunde (kalenderweek 7)

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

KT2 module 3A les 1

BOL DA1 - 2024/2025

Programma

• Vooruitblik module 3
• Visustest (H 5.27) + instrumenten oogheelkunde (H 3.2.2)
• Opdrachten + medilect

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan je:

• Benoemen wat de instrumenten oogheelkunde zijn en het doel/gebruik
• Verklaren hoe de visustest wordt uitgevoerd 

Onderwerpen Module 3

Oogheelkunde 

Keel- Neus- Oor (KNO)

Venapunctie

Toedieningsvormen

Medilect

- Visustest

- Corpus alienum verwijderen

- Audiometrie

- Venapunctie

- Medicatie toedienen

Medilect -> deadline week 14 (31 maart t/m 6 april). 

Theorietoets in BZL > week 16 < (14 t/m 20 april)

Op welke werkplekken doe je als DA een visustest?

JGZ, arbodienst, HA, poli oogheelkunde/kindergeeskunde, defensie, keuring voor bepaalde beroepsgroepen, rijbewijskeuring

Visustest

• Bepalen van de gezichtsscherpte
• Occlusiebril of Leidse afdekbril 

In de JGZ vormt de visustest onderdeel van de vroegtijdige onderkenning van visuele stoornissen(VOV). 

Visuskaarten

• Landolt- C kaart > na het vierde levensjaar te gebruiken

• Amsterdamse plaatjeskaart (APK) > tussen de drie en vier jaar te gebruiken. Moderne versie van de APK is APK-TOV (tijdige opsporing visuele stoornissen)

Bij kinderen jonger dan drie jaar is een visusonderzoek meestal nog niet mogelijk.

Tussen de drie en vier jaar maak je meestal gebruik van de Amsterdamse plaatjeskaart (APK) of de moderne versie daarvan: de APK-TOV. De APK-TOV mag je op drie of vier meter afstand gebruiken. Na het vierde jaar kun je de Landolt-C-kaart gebruiken.

Landolt- C kaart

Amsterdamse plaatjeskaart (APK)

Bij kinderen jonger dan drie jaar is een visusonderzoek meestal nog niet mogelijk.

Tussen de drie en vier jaar maak je meestal gebruik van de Amsterdamse plaatjeskaart (APK) of de moderne versie daarvan: de APK-TOV. De APK-TOV mag je op drie of vier meter afstand gebruiken. Na het vierde jaar kun je de Landolt-C-kaart gebruiken.

Uitslag noteren

Kleine d (distance) = afstand tussen de patiënt en de kaart

Grote D = staat voor het getal bij de regel van de kaart die nog net foutloos en vlot gelezen kan worden. 

VB: d/D = 3/20
d = 3: afstand van 3 meter tot de kaart.
D = 20: de laatste regel waarbij een patiënt drie symbolen foutloos kan benoemen (regel 20). 

Hoe noteer je dat de patiënt een bril op had tijdens het visusonderzoek?

1. +so
2. sc
3. cc

Bij het visusonderzoek bepaal je de visus van het rechteroog, het linkeroog en van beide ogen samen. Je noteert de uitslag van de visussterkte per oog en geeft daarbij aan of er wel of geen bril/lenzen gedragen zijn.

Het dragen van een bril/lenzen noem je 'met correctie'. Je gebruikt hiervoor de afkorting CC (cum correctione). Als de patiënt geen bril/lenzen draagt, is de afkorting SC (sine correctione). Dit betekent 'zonder correctie'.

+SO betekent met stenopeïsche opening

Hoe noteer je de uitslag van het rechteroog?

1. VOD
2. VOS
3. VODS

VOD: visus oculi dextri (visus van het rechteroog).

VOS: Visus oculi sinistri (visus van het linderoog).

Hulpmiddelen visustest (1)

• Stenopeïsche opening > wordt gebruikt om verstrooiing van het licht in het oog te verminderen. 

• Vaststellen/uitsluiten cataract (staar)

Hulpmiddelen visustest (2)

Diagnostisch refractioneren: dan wordt er met een positieve en/of negatieve lens getest of de gezichtsscherpte valt te verbeteren. 

Refractie = test waarmee de opticien kan bepalen met welke sterkte (dioptrie) de patiënt het beste kan zien. 

 

Bijziendheid (myopie) is een brekingsfout (refractie) van het oog waardoor u voorwerpen ver weg niet scherp ziet, maar voorwerpen die dichtbij zijn wel.

Verziendheid (hypermetropie) is als je voorwerpen van dichtbij niet goed scherp kunt zien. Dit maakt het bijvoorbeeld lastig om te lezen of te schrijven.

Hulpmiddelen visustest (3)

Polaroidtest

Wordt veel gebruikt in de 

jeugdgezondheidszorg om amblyopie

op zo jong mogelijke leeftijd aan te tonen.

Amblyopie is een lui oog

Bij de polaroidtest wordt gebruikgemaakt van polaroidfilters. Dit zijn filters die het licht maar in één richting doorlaten. Het kind kijkt door een bril met polaroidfilters naar een lichtkastje waarop plaatjes op polaroidfilters boven elkaar zijn aangebracht. Het bovenste plaatje komt wat betreft filterrichting overeen met het rechterfilter in de bril, het linkerfilter op dezelfde manier met het onderste plaatje. Het komt er dus op neer dat het kind met ieder oog afzonderlijk slechts naar één plaatje kan kijken (zie fig.  5.58). Als een van de plaatjes niet gezien wordt, betekent dat meteen dat een van beide ogen niet goed kan waarnemen. Het onderzoek wordt vooral gebruikt in de jeugdgezondheidszorg om amblyopie op zo jong mogelijke leeftijd aan te tonen. Amblyopie is een lui oog als gevolg van scheelstand van de ogen.

Instrumenten oogheelkunde

1. Oftalmoscoop / fundoscoop
2. Oogmagneet
3. Ooglidhouder
4. Ooggutsje, oogbeiteltje, oogboortje
5. Chalazionklem
6. Ooglensje 

Een oogmagneet gebruik je om een klein metaaldeeltje te verwijderen dat op het hoornvlies of bindvlies van het oog ligt.

Een metaaldeeltje/metaalsplinter wordt ook wel een corpus alienum (lichaamsvreemd voorwerp) genoemd. Zit een corpus alienum vast in het hoorn- of bindvlies dan gebruik je een ooggutsje, oogboortje of oogbeiteltje.

En een chalazionklem gebruik je bij het verwijderen van een chalazion (= hagelkorreltje = gerstekorrel).

Een ooglensje gebruik je om het gezichtsvermogen te onderzoeken.

Aan de slag

1. Medilect visustest
   
2. Opdracht visuskaart
   
3. Opdracht oogheelkunde

Huiswerk

1. Opdrachten deze week af
2. H5.27 Visustest
   
3. H3.8 Instrumenten oogheelkunde