4 havo - H14 aantrekkelijk formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4 havo - 26 april

• Even herhalen: sollicitatiebrief, H13 bondig formuleren

TW2, dinsdag 25 mei: H13 H14 en een sollicitatiebrief schrijven

• instructie H14 'aantrekkelijk formuleren
• aan de slag: opdracht 

Wat moet je vermijden als je bondig wil formuleren?

aantrekkelijk = begrijpelijke taal die niet te lang is

Aantrekkelijk is niet alleen maar korte zinnen met feitelijke informatie, dat gaat snel vervelen.

Waarom moet je aantrekkelijk kunnen formuleren?

Je wilt de aandacht van je lezer vasthouden.

Aantrekkelijk formuleren is als flirten met je lezer.

Hoe formuleer je aantrekkelijk?

Aantrekkelijk formuleren

"Ik heb na de basisschool havo gedaan en daarna de heao. Ik heb een leuke tijd gehad. Ik heb mijn opleiding niet afgemaakt. Ik heb wel examen gedaan, maar ik heb mijn diploma niet gehaald. Ik ben toen overgestapt naar de opleiding STC. Ik merkte snel dat de opleiding STC niets voor mij was. Ik zit nu op de opleiding HBO-V en ik wil straks als verpleegkundige bij u werken. "

O-P-A

Onderwerp

Persoonsvorm

Ander zinsdeel

Zinsopbouw

Vermijd een teveel aan O-P-A

Tip voor een aantrekkelijke tekst 

Herken jij O-P-A?

1. De leerlingen wisten het antwoord niet.

Bron: Berktekst.nl

1. OPA
2. POA
3. APO
4. PAO

2. 's Avonds wordt het hier altijd koud.

Bron: www.berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

3. Kun je voor mij het licht aandoen?

Bron: www.berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

4. Ayoub was voor niemand bang.

Bron: www.berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

5. Voor de bakkerswinkel staat een groot nepgebakje.

Bron: www.berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

6. Met naald en draad kun je die jas wel maken.

Bron: www. berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

7. Wilde vanmorgen niemand de toets maken?

Bron: www.berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

8. Maya was klaar met het proefwerk.

Bron:www.berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

9. Denkt hij soms aan het feest van gisteren?

Bron: ww.berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

10. De artiest is met de grond gelijk gemaakt door de recensent.

Bron:www.berktekst.nl

1. OPA
2. APO
3. POA
4. PAO

Maak variaties in zinsbouw en lengte:
'De duiven vlogen van Nederland naar Californië. Ze hadden veel getraind om lange afstanden af te leggen. Veel duiven overleefden de reis desondanks niet'.

schrijf aantrekkelijker met synoniemen/verwijswoorden:
omdat de ober verrast reageerde toen ik de ober fooi gaf, was ik even verrast als hij. Het verraste me echt dat de ober blijkbaar nooit fooi krijgt.

Maak een zin die aantrekkelijker wordt (denk aan variatie in woordkeuze):
De CBS-medewerkers weigeren zich af te vragen waarom burgers weigeren aan CBS-onderzoek mee te werken.

Schrijf aantrekkelijker met synoniemen/verwijswoorden:
In de beschrijving van dit huis zijn de gegevens over de verschillende soorten vertrekken, gegeven de bedoeling van de tekst, niet voor de hand liggend. De informatie over de verschillende soorten vertrekken kan dan ook beter achterwege blijven

Schrijf aantrekkelijker met synoniemen/verwijswoorden:
Wat er in geen van deze steden was, was een centrale waterautoriteit die de watertoevoer in de steden regelde.

archaïsme:   Neolatijn archaismus < Grieks arkhaïsmós ‘ouderwetsheid, verouderd spraakgebruik’, afleiding van arkhaïzein ‘ouderwets doen’, afleiding van arkhaĩos.

derhalve

bestendigen

doch 

gaarne 

indien

pogen 

reeds

sedert 

  daarom

  voortzetten

 echter of maar

 graag

 als

 proberen

  al

 sinds

neologisme: Grieks neos [nieuw] + -logia, van logos [woord] 

  coronawoordenschat: 

•  corona-app 
• zelfsurveillance 
• (Engelse leenwoorden)  social distancing   
• coronakilo’s
• pandemiepuppy
• quarantinderen (tinderen terwijl je in quarantaine zit)
• raamvisite

https:

Welke neologismen ken je?

Maak levendiger door een voorbeeld toe te voegen:
'de shoarmazaak sloot zijn deuren na verschillende incidenten'

beeldspraak

Figuurlijk taalgebruik, je omschrijft met een beeld wat je letterlijk bedoelt.

beeldspraak

• vergelijking met een verbindingswoord
• zuivere metafoor 

Vergelijking 

   werkelijkheid (object)                        beeld

Hij heeft een geheugen      als          een olifant. 

Dat beeldje glimt                    als          een  diamant.

 Hij is een boom                      van         een kerel.                               

Vergelijking zonder als

werkelijkheid     beeld

      Gerrit,              een held op sokken,            vluchtte snel weg.  

     De jongen,      een bange wezel,    durfde niets meer te zeggen       

metafoor

Alleen het beeld wordt genoemd, de werkelijkheid wordt weggelaten:

• Ruim die zwijnenstal eerst maar eens op. (bedoeld wordt: je kamer)
• Die engel bracht iedereen een kopje thee. (bedoeld wordt: een lief persoon)

Gezegden en uitdrukkingen zijn vaak metaforen:

• Ik heb met hem een appeltje te schillen. (bedoeld wordt: iets rechtzetten)
• Hij heeft het achter zijn ellebogen. (bedoeld wordt: hij is niet eerlijk, achterbaks)

Verzin zelf een metafoor

stijlfiguren

Een stijlfiguur is een doelbewuste afwijking van de gebruikelijke zinsbouw of woordkeus. Met een stijlfiguur kun je je tekst aantrekkelijker maken. Maar je moet zo'n stijlfiguur dan wel goed gebruiken.

stijlfiguren

hyperbool: sterke overdrijving. Let op: overdaad schaadt!

Duizendmaal dank voor het afhandelen van al mijn post.

climax: een opsomming waarin de delen in kracht toenemen naar een hoogtepunt: uren, dagen, maanden, jaren

Niet alleen de raadsleden waren aanwezig, maar ook de wethouders en zelfs de burgemeester.

stijlfiguren

ironie: milde spot: het tegenovergestelde zeggen van wat je bedoelt 'Geen haast hoor, het concert begint echt niet voordat jij binnen bent.'

eufemisme: verzachtende uitdrukking 'Onze kater is gisteren geholpen'  - 'Prins Philip is onlangs heengegaan' 

persoonlijk taalgebruik

Wil je lezers boeien, dan moet je onpersoonlijk taalgebruik vermijden. Een tekst wordt persoonlijker door concrete woorden te gebruiken of door aan te geven wie iets doet of op wie iets van toepassing is. Dus als je volksvertegenwoordiging kunt vervangen door Kamerleden, moet je dat zeker doen.

De volgende zinnen zijn onnodig persoonlijk of te persoonlijk geformuleerd. Maak de zin persoonlijker.
Een andere mogelijkheid om het negatieve oordeel over de stagebegeleiding te verbeteren schuilt in een verkeerde verwachting vanuit de studenten met betrekking tot de begeleiding. Deze moet realistisch worden bijgesteld.

De volgende zinnen zijn onnodig persoonlijk of te persoonlijk geformuleerd. Maak de zin persoonlijker.
Als iemand ouder wordt, is er meer beweging nodig.

Aan de slag

opdracht 5 en 7 blz. 83-85