les 5 Oorzaken van de oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.1 Oorzaken van de oorlog 

1917 (film)

leerdoelen 

• Je kan beschrijven dat door nationalisme en modern imperialisme de spanningen in Europa groter werden.
• Je kan uitleggen dat door militarisme en een wapenwedloop de spanningen in Europa groter werden.
• Je kan uitleggen dat door het sluiten van bondgenootschappen de spanningen in Europa groter werden

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.1 Oorzaken van de oorlog 

Indirecte oorzaken 1e wereldoorlog

1.Frans-Duitse oorlog  

2. Veelvolkerenstaten 

3. Opkomst Nationalisme

4.Bondgenootschappen 

5. Modern Imperialisme

6.Wapenwedloop 

7.Militarisme

De Frans-Duitse Oorlog

1870-1871

Frankrijk verliest de oorlog

Oorzaak 1

Frankrijk raakt 

Elzas-Lotharingen kwijt

Zorgt voor wraakgevoelens bij Frankrijk

Oorzaak 2

Duitsland ontstaat

1871

In één keer komt er een groot nieuw land bij

• Tot 1871: niet één Dui; verzameling kleine staatjes.

• In 1871: stichting Duitse Keizerrijk. Versterking nationalistische gevoelens.

• In één klap machtigste land Europa. Groot leger + groeiende industrie.
  --> Bedreiging voor FR, GB en RUS
   
  
• Keizer wilde ook koloniën in Afrika en Azië. 
  --> modern imperialisme : het willen veroveren en besturen van gebieden in Azië en Afrika

Duitsland 

Het machtsevenwicht wordt nu verstoord

Oorzaak 3

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land: 'Ons land is het beste!'

• Tegenovergestelde: rijk was verzwakt. Door de opkomst van het nationalisme wilde de volken op Balkan hun eigen staat.
    
• 1878: Servië maakt zich los. 
  
• 1878: Bosnië maakt zich los. -> direct ingenomen door Oostenrijk-Hongarije. 
  
  
• In Bosnië woonden veel Serviërs. Zij willen juist bij Servië horen.
  
  Gevolg: spanningen op de Balkan. 

Turkse Rijk (Ottomaanse Rijk)

Europa met Turkse Rijk 

in 1900

Oorzaak 4

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

Bondgenootschappen:
verplicht om elkaar te helpen bij oorlog

Centralen	Geallieerden
Duitsland	Rusland
Oostenrijk-Hongarije	Frankrijk
Turkse Rijk	Groot-Brittannië
Italië (stapte in 1914 over naar de geallieerden)	VS (vanaf 1917)

Oorzaak 5

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

Modern imperialisme

Oorzaak 6

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Industrialisatie 19e eeuw zorgde voor veranderingen in de oorlogsvoering:
 

• Massaproductie fabrieken: sneller en meer wapens, waardoor legers konden groeien. 
  
  
• Uitvinders kwamen met nieuw soort wapens: gifgas, mitrailleurs, tanks, onderzeeërs, vliegtuigen.

B

DeBoze burgers

Nieuwe wapens

Oorzaak 7

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Begin 20ste eeuw was er veel militarisme: oorlog was iets goeds. Oorlog was een juiste manier om een conflict op te lossen. 

Daarom wilden Europese landen een groter leger het grootste leger hebben. Er ontstond een wedstrijd welk land de meeste en beste wapens had. Deze wedstrijd noem je een wapenwedloop. 

Vooral het streven van Duitsland om koloniën te hebben was een grote aanleiding hiervoor.

Alle oorzaken zorgen voor een eplosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

Dui lag tussen twee vijanden in. Ten oosten lag Rusland, ten westen las Frankrijk.

Dui wilde geen tweefrontenoorlog. 

§2.1

Oorzaken van de oorlog

C

DeBoze burgers

Nieuwe bondgenoten

Generaal Von Schlieffen bedacht een plan:

• Rusland heeft een groot leger, maar veel tijd nodig om te mobiliseren. 
  
• Daarom eerst snel Frankrijk verslaan door via België de Fransen in de rug aan te vallen.

Von Schlieffenplan

§2.1

Oorzaken van de oorlog

C

DeBoze burgers

Nieuwe bondgenoten

check out

Je kan beschrijven dat door nationalisme en modern imperialisme de spanningen in Europa groter werden.

ja

nee

ik moet hier nog meer mee oefenen

Je kan uitleggen dat door militarisme en een wapenwedloop de spanningen in Europa groter werden.

ja

nee

ik moet hier nog meer mee oefenen

Je kan uitleggen dat door het sluiten van bondgenootschappen de spanningen in Europa groter werden

ja

nee

ik moet hier nog meer mee oefenen

afsluiting

§2.1

Oorzaken van de oorlog

A

Nieuwe grenzen

Leerdoel:

Je kan beschrijven dat door nationalisme en modern imperialisme de spanningen in Europa groter werden.

Begrippen:

nationalisme

modern imperialisme

B

Nieuwe wapens

Leerdoel:

Je kan uitleggen dat door militarisme en een wapenwedloop de spanningen in Europa groter werden.

Begrippen:

militarisme

wapenwedloop

C

Nieuwe bondgenoten

Leerdoel:

Je kan uitleggen dat door het sluiten van bondgenootschappen de spanningen in Europa groter werden.

Begrippen:

bondgenootschappen

centralen

geallieerden

 

tweefrontenoorlog

Van Schlieffenplan