2.3: Revolutie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

2.3: Revolutie in Nederland

Aan het einde van deze les:

... leer je waarom en hoe de patriotten in opstand kwamen.

... Kun je uitleggen hoe deze opstand leidde tot het uitroepen van de Bataafse Republiek.

... kun je in je eigen woorden de betekenis geven van de begrippen: patriotten, Bataafse Republiek, eenheidsstaat en Rijksoverheid

.... Kun je uitleggen wie Napoleon is 

.... Kun je uitleggen wie Lodewijk Napoleon is

De standenmaatschappij: koppel de juiste stand én de juiste taak aan de afbeelding. 

Geestelijkheid

Boeren

Adel

werken

bidden

beschermen

Standenmaatschappij

De patriottenopstand:

• veel burgers sloten zich aan
• oprichten vrijkorpsen: gewapende groepen
• 1786: Regenten uit het stadhuis gejaagd, patriotten nemen de macht over
•  gevechten tussen vrijkorpsen en troepen van stadhouder Willem V

2.3: Revolutie in Nederland

In deze paragraaf leer je:

• waarom en hoe de patriotten in opstand kwamen
• welke politieke veranderingen plaatsvonden vanaf 1795
• welke invloed de Fransen hadden in Nederland.

Kenmerkend aspect:  het streven naar grondrechten en naar politieke invloed in de Fransen en Bataafse Revolutie.

De patriottenopstand:

• voorstanders van de democratie, patriotten
• stadhouder en regenten kregen de schuld dat het slecht ging met de Republiek
• volk opgeroepen om in opstand te komen tegen de Oranjes
• volk moet 'eigenaar' zijn van het land. 

Aanhouding koningin bij Goejanverwellesluis 28 juni 1787

De patriottenopstand:

• Willem V vlucht van den Haag naar Nijmegen
• hulp van de koning van Pruisen, deze komt met een leger in 1787 de Republiek binnen en herstelde de positie van de stadhouder en regenten.
• Duizenden patriotten vluchtten naar Frankrijk 

Politieke veranderingen in 1795:

• 1795: Een Frans leger veroverde de Republiek
• veel patriotten keerden terug
• begin Bataafse Revolutie
• regenten stonden macht af aan de patriotten, Willem V vluchtte naar Engeland
• feest in veel steden. 

Politieke veranderingen in 1795:

• patriotten riepen de Bataafse Republiek uit
• algemeen kiesrecht voor mannen
• 1798: Parlement neemt een grondwet aan, Nederland werd een democratie
• eenheidsstaat: een staat waarin gemeente- en provinciebesturen moeten gehoorzamen aan het landsbestuur: de Rijksoverheid.    

Napoleon de Bonaparte en Lodewijk Napoleon

Staatsgreep van Napoleon

1799

Napoleon Bonaparte

Hij veranderde veel in Frankrijk:

1. Frankrijk werd een dictatuur: een alleenheerschappij
2. een nieuwe grondwet
3. een nieuw wettenboek, de Code Napoléon
4. het metrieke stelsel 
5. geregistreerde achternamen 
6. dienstplicht

Frans Europa

• Overige Europese landen worden verslagen en veroverd door Napoleon
• 1798: Bataafse Revolutie --> Willem V vlucht
• 1804: keizer Napoleon
• Bataafse Republiek ontwijkt Continentaal Stelsel: broer Napoleon wordt koning
• Alle veroverde gebieden voeren Code Napoleon en burgerlijke stand in

Lodewijk Napoleon (1804)

De Bataafse Republiek moet luisteren naar Frankrijk

Code Napoleon: wetten en regels die voor alle gebieden gelden

Keizer Napoleon & Europese Oorlogen 1795-1815

• Napoleon veroverde bijna heel Europa
• Overal waar hij aan de macht komt voerde hij zijn regels in

C: Napoleon in Nederland

Hoofdrolspeler(s): 

• Napoleon Bonaparte

• Lodewijk Napoleon

Bron 2: Portret van keizer Napoleon in zijn kantoor (1812). 

Bron 1: Portret van Lodewijk Napoleon, broertje van Napoleon en koning van Nederland.

Lodewijk Napoleon

• Enthousiast over koningschap.
• Leert Nederlandse taal.
• "Iek ben konijn van Holland!".
• Nam het op voor de Nederlandse bevolking.
• Leiden buskruitramp 1807.
• "Lodewijk de Goede".
• Na het koningschap verhuist hij naar het zonnige Italië.

Niet zo blij met Napoleon...

In het koninkrijk Holland waren ze niet zo blij met Napoleon

De wetten vonden ze maar niks

Hoge belastingen betalen

Weinig handel door de oorlogen van Napoleon 

Er moest iets veranderen 

Positieve gevolgen Franse Revolutie

Code Napoléon:

• Wetboek van Napoleon
• Alle mensen dezelfde wetten en straffen

Schaft in veroverde gebieden de standenmaatschappij af

Aan de slag:

Je maakt de vragen bij de paragraaf.