3V Spelling blok 4: samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Lesdoelen

Spelling:

- Je kunt langere samenstellingen correct spellen.

- Je weet wanneer je woorden los of aaneen schrijft.

- Je weet welke tussenletters je gebruikt bij samenstellingen.

(belanden) jouw oude telefoon in een la zodra je een nieuwe hebt?

Sinds 2007 zijn er al zo'n tien miljard smartphones (produceren).

Het (gebeuren) vaak dat zo'n telefoon amper twee jaar wordt gebruikt.

Slecht een deel wordt daarna (recyclen).

Los of aaneenschrijven?

Aaneenschrijven of los?

1 Samenstellingen die één betekenis hebben, schrijf je aaneen (behalve bij getallen of tekens)

lageloonlanden, hogedrukreiniger, langeafstandloper, @-teken, 50 eurobiljet

2 Splitswerkwoorden (scheidbaar samengestelde werkwoorden)

pianospelen, stukmaken, opgerookt

3 Combinaties van een voorzetsel met bijwoord of twee bijwoorden schrijf je aaneen

eroverheen, waardoor, daarboven

Tussenletters bij samenstellingen

seconde + wijzer =

1. secondenwijzer
2. secondewijzer

rogge + brood =

1. roggenbrood
2. roggebrood

spin + web=

1. spinnenweb
2. spinneweb

dronken + lap =

1. dronkenlap
2. dronkelap

Je schrijft een tussen-n wanneer...

1. het linkerdeel van het woord eindigt op -en
2. het linkerdeel van het woord een zelfstandig naamwoord is
3. het linkerdeel van het woord een zelfstandig naamwoord is en eindigt op -en
4. Geen van bovenstaande antwoorden is goed

Wat is de eerste stap die je moet zetten om te zien of het woord geschreven moet worden met een tussen-n

1. Je splitst het woord op.
2. Je kijkt of het een meervoud heeft op -en.
3. Je kijkt of er bijzonderheden zijn.
4. Je kijkt of het eerste woord een zn is.

Hoe schrijf je dit woord

1. Zonnebril
2. Zonnenbril

Met of zonder tussen-n?

1. kattebak
2. kattenbak

Met of zonder tussen-n?

1. hogeschool
2. hogenschool

Met of zonder tussen-n?

1. spinnenwiel
2. spinnewiel

Waarom schrijf je maneschijn zonder tussen-n?

1. Je hebt er maar 1 van.
2. Het eerste woord heeft 2 meervouden.
3. Het woord heeft alleen een meervoud op -s.
4. Het juiste antwoord staat er niet tussen.

Waarom schrijf je horlogemaker zonder tussen-n?

1. Je hebt er maar 1 van.
2. Dit woord heeft twee meervouden.
3. Het woord heeft alleen een meervoud op -s.
4. Het juiste antwoord staat er niet tussen.

Aan elkaar of los?
twaalf duizend

1. aan elkaar
2. los

Aan elkaar of los?
drie miljard

1. aan elkaar
2. los

Aan elkaar of los?

1. lange termijn planning
2. langetermijnplanning
3. lange termijnplanning
4. langetermijn planning

Aan elkaar of los?

1. adembenemende voorstelling
2. adembenemendevoorsteling
3. adem benemende voorstelling
4. adem benemendevoorstelling

Zelfstandig werken

Sneller klaar? Prima!

Optie A: ga verder met de volgende les spelling

Optie B: ga lezen in je leesboek.

Optie C: werk aan een ander vak.

Heb jij de doelen van deze les behaald?

Ja

Nee