4.2. Duitsland wordt een republiek, 1918 - 1925

• geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

4.2. Duitsland wordt een republiek, 1918 - 1925

Lesprogramma

• Intro hoofdstuk 4/periode 2

• Uitleg hoofdstuk 4.2

• Werktijd

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• kun je het ontstaan en functioneren van de Weimarrepubliek uitleggen.
  
  
• kun je verschillende bepalingen uit het Verdrag van Versailles noemen en uitleggen.
  
  
• kun jeuitleggen waarom het Dawesplan en het Verdrag van Locarno leidden tot economische en politieke verbeteringen in Duitsland.
  
  

Wat stond er ook al weer in
het Verdrag van Versailles?

Verdrag van Versailles 

Wat stond er in dit verdrag van Versailles? 

1. Duitsland was hoofdschuldige aan de oorlog.
2. Duitsland moest enorme herstelbetalingen betalen.
3. Duitsland moest stukken grondgebied afstaan (in en  buiten EU).
4. Duitsland moest zich ontwapenen en het defensieapparaat uitkleden.
5. Grensgebied verboden voor Duitse soldaten.

Duitse Keizerrijk (1871-1918)

Weimar Republiek (1918-1933)

De keizer vlucht op 10 november 1918 naar Nederland.
Hij leidt daar een rustig leven en geniet van houthakken.

Interbellum

Een interbellum (van het Latijn inter, tussen en bellum, oorlog) is een periode tussen twee oorlogen.

• Het interbellum is de periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog (1919-1939)
  

Duitsland na de Eerste Wereldoorlog (1)

• Eerste democratie in Duitsland: Republiek van Weimar (1919).
  

• Verlies van de oorlog komt hard aan, zowel emotioneel als economisch. 

• De herstelbetalingen zijn niet op te brengen door de regering, en de inflatie is groot.

Leg a.d.h.v. het filmpje op de vorige dia uit de hyperinflatie een continuïteit in de geschiedenis is.

Bezetting van het Ruhrgebied

1923-1924

• Omdat Duitsland de herstelbetalingen niet meer kan opbrengen, bezetten Franse troepen het Ruhrgebied om Duitsland te dwingen tot betalen.

• Dit was toegestaan volgens het Verdrag van Versailles.
  
• Franse troepen blijven in het Saargebied tot 1925.

Franse troepen bezetten Essen

Duitsland na de Eerste Wereldoorlog (2)

Het vertrouwen in de republiek (democratie) is laag.

• Verschillende groepen (extreemlinks/extreemrechts proberen de macht te grijpen (staatsgreep) en er is veel politiek geweld (o.a. moorden op politici).
  

Bierkellerputsch

1923

• Hitler's mislukte staatsgreep (putsch) in München.
• Hij wordt gearresteerd en veroordeeld tot een gevangenisstraf van 5 jaar. 
• In de gevangenis schrijft hij het boek 'Mein Kampf'. 

Dolkstootlegende

• Veel Duitsers, waaronder Hitler, geloofden dat het leger de Eerste Wereldoorlog had verloren door verraders in het land.
  
  
  
•  linkse revolutionairen (en Joden) staken een dolk in de rug van het Duitse leger; het leger werd van binnenuit verslagen.

Vanuit het binnenland had de regering zo de 'dolkstoot in de rug' gegeven die de nederlaag in een militair nog kansrijke oorlog had veroorzaakt. Deze tegenwoordig als legende beschouwde opvatting, vond in werkelijkheid zijn ontstaan in een actie van de eigen Duitse legerleiding (DH), om de verantwoordelijkheid voor de Duitse nederlaag af te wentelen op de nieuwe linkse regering. Hierin zaten, voor het eerst in de Duitse geschiedenis, ook socialisten en liberalen.

De dolkstootlegende

Het grote onverslaanbare Duitse Leger

De democratische regering die de vrede van Versailles tekent.

Let ook op de karikatuur van de Joodse man.

De dolkstootlegende; de democratische regering valt het Duitlse leger in de rug (laf) aan.

Extra uitleg bij de dolkstootlegende.

https://isgeschiedenis.nl/nieuws/historisch-misverstand-van-de-week-dolkstootlegende

Duitsland 

1924-1929

• Politiek en economisch gaat het beter met het land.
  
  
• Duitsland is in 1926 lid van de Volkenbond geworden.
  
  
• De Amerikanen steunen de Duitse economie met het Dawesplan.
  
  
• Mensen hebben weer vertrouwen en lijken Hitler te zijn vergeten...

Amerika verstrekt lening om Duitsland als handelspartner te behouden. Amerika was toen het welvarendste land ter wereld, ze hadden weinig geleden onder de Eerste Wereldoorlog en dit kon hen wat opleveren.

De ontevreden oud-soldaten uit de Eerste Wereldoorlog worden tevreden gesteld met de verkiezing van generaal Von Hindenburg tot president van de Republiek. De nieuwe grenzen van Duitsland, die voortkwamen uit het Verdrag van Versailles, werden bevestigd door het sluiten van het Verdrag van Locarno.

Mislukking van de Weimar republiek 

Naast politieke problemen ook economische tegenslagen:

1. Volk was boos op de regering vanwege het verdrag van Versailles.
2. Dolkstootlegende: Volk kreeg te horen dat ze de oorlog konden winnen.
3. Inname Ruhrgebied zorgde voor hyperinflatie.

De Republiek van Weimar bestond tussen 1919 en 1933. Op de montagefoto staan de verschillende mannen die na elkaar een regering hebben geleid.

Welke conclusie over de Republiek van Weimar is juist?

1. De democratie was niet stabiel, omdat de Duitse keizer steeds nieuwe regeringen goedkeurde.
2. De democratie was niet stabiel, omdat er veel verschillende regeringen zijn geweest.
3. De democratie was stabiel, omdat de bevolking uit veel regeringsleiders kon kiezen.
4. De democratie was stabiel, omdat de macht door veel verschillende personen werd gedeeld.

Na de Eerste Wereldoorlog verloren veel Duitse burgers het vertrouwen in hun regering. Kies de antwoorden die uitleggen hoe dat komt.

1. De regering had het voor Duitsland vernederende Verdrag van Versailles getekend. Veel Duitse burgers waren daar kwaad om.
2. De regering legde de bevolking erg strenge wetten op. Toen Duitsland nog een keizer had, had de bevolking veel meer vrijheid.
3. De regering had de Republiek van Weimar veroverd. Dat was volgens veel Duitsers onverstandig, omdat het waarschijnlijk tot wraak van de geallieerden zou leiden.
4. De regering nam weinig effectieve maatregelen tegen de economische crisis.

Hieronder vind je gevolgen van het Verdrag van Versailles, bepaal of ze op kort termijn of lang termijn zijn.

Kort termijn gevolg

Lang termijn gevolg

Duitsland wordt de Weimar Republiek

Nieuwe staten ontstaan.

Opkomst van extremistische politici.

Tweede Wereldoorlog.

Wat is waar over inflatie?

1. Bij inflatie stijgt de waarde van geld. Waar je eerder van 10 cent een brood kon kopen kan dat nu voor 5 cent.
2. Bij inflatie daalt de waarde van geld. Waar je eerder van 10 cent een brood kon kopen kan dat nu voor 20 cent.
3. Bij inflatie is geld geen geldig betaalmiddel meer en moet er met andere dingen betaald worden.
4. Bij inflatie stort de aandelenbeurs in waardoor veel mensen al hun geld verliezen.

Een vrouw laat haar kachel branden op papiergeld. Waar en wanneer is deze foto gemaakt?

1. in de Verenigde Staten, kort na de beurskrach van 1929
2. in Duitsland, tussen 1921 en 1924, toen de inflatie extreem hoog was
3. in Italië, kort nadat Mussolini aan de macht kwam.
4. in de Republiek van Weimar, direct nadat de keizer naar Nederland was gevlucht

De regering van Duitsland regeerde direct na de WO I vanuit

1. Weimar
2. Berlijn
3. Bonn
4. Keulen

Welke oorzaak voor de val van de Weimar Republiek zie je op de afbeelding?

1. Hitler aan de macht
2. Hyperinflatie
3. Beurskrach
4. Vrede van Versailles

Lees de bron, welke oorzaak voor het wantrouwen in de republiek van Weimar komt naar voren?

1. Hyperinflatie
2. dolkstootlegende
3. Instabiele regering
4. Populisme

Zet de gebeurtenis-sen in de juiste volgorde,

de vroegste boven, de jongste onder.

Hyperinflatie

Franse bezetting van het Ruhrgebied

Hitler's staatsgreep in München

Vrede van Versailles wordt getekend.

Het Dawes Plan

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• kun je het ontstaan en functioneren van de Weimarrepubliek uitleggen.
  
  
• kun je verschillende bepalingen uit het Verdrag van Versailles noemen en uitleggen.
  
  
• kun jeu itleggen waarom het Dawesplan en het Verdrag van Locarno leidden tot economische en politieke verbeteringen in Duitsland.
  
  

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd (concreet).

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

Aan de slag!

• Hoofdstuk 4.2 opdracht 1 t/m 7
  
  
• Versnelde tijd
  
  

• lees en bestudeer de teksten en de bronnen (ook de filmfragmenten).
• maak met behulp van opdracht 8 een volledige en uitgebreide samenvatting van de paragraaf.
• gebruik eventueel extra notitieblokjes om de antwoorden bij opdracht 8 aan te vullen tot een goede samenvatting.
• maak eventueel daarna één van de Keuzeactiviteiten.

De rest van deze les, 

wil ik...

vragen over de stof aan meneer De Vries stellen.

de huiswerkopdrachten maken.

de opdrachten die horen bij de versnelde tijd maken.

Vragen:
1. Hoe noemen we een situatie zoals op de bronnen?
2. Waarom pas het biljet hierbij?
3. Waarom past de grafiek            hierbij?
4. Waarom past de tabel hierbij?
5. Waarom past de foto hierbij?

bekijk de bron
a. Welk begrip herken je op deze bron.
b. Wat was het gevolg van deze gebeurtenis. Gebruik in
je antwoord het begrip: "Republiek van Weimar".