Herhaling H1 en H2 - Woordenschat, beeldspraak: de vergelijking, metafoor en personificatie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhalen vormen van beeldspraak
• Bespreken huiswerk opdracht 4 - blz. 57 bespreken
• Filmpje Arjen Lubach
• LessonUp vragen beantwoorden

Leerdoelen

Aan het einde van deze les weet je:

• Wat beeldspraak is.
• Welke functies beeldspraak heeft.
• Welke verschillende soorten beeldspraak er zijn.

Aan het einde van deze les kun je:

• Beeldspraak herkennen.
• Beeldspraak benoemen.

Wat is beeldspraak?

• Beeldend (figuurlijk - niet letterlijk bedoeld) taalgebruik.
• Beeldspraak heeft altijd met vergelijkingen te maken.

Door middel van beelden:

• Er wordt 'iets' extra duidelijk gemaakt of benadrukt/ krachtig over komen.
• Het trekt de aandacht van de lezer of het verrast de lezer.

Voorbeeld beeldspraak

Veel spreekwoorden en uitdrukkingen zijn beeldspraak. Je maakt taal 'beeldend' en rijker.

Voorbeelden:

• Hij is ook snel op zijn teentjes getrapt. 
• Het regende pijpenstelen.
• Ik krijg een punthoofd van je!

Beeldspraak - 'de vergelijking'

 Er zijn altijd 2 elementen aanwezig:

• object (werkelijkheid) - hetgeen dat ergens mee vergeleken wordt
• beeld - hetgeen waarmee het object vergeleken wordt.

Lachen als een boer die kiespijn heeft.

• object:                 lachen
• beeld:                   een boer met kiespijn

Beeldspraak - vergelijking met 'als'

Mijn broer is zo sterk als een beer.

(object)                               (beeld)

Ik heb geslapen als een roos.

(object)                                  (beeld)

Het voelt zo licht als een veertje.

(object)                                      (beeld)

Beeldspraak - metafoor 

Bij een metafoor vallen object (O) en beeld (B) samen. Je vervangt het object in zijn geheel door het beeld. 

Vb. Jan is de langste speler van ons basketbalteam

Als ik er een metafoor van wil maken, zou ik zeggen:

Jan is de giraffe van ons basketbalteam

Of stel dat je een kop vieze koffie aan het drinken bent, dan kun je zeggen:

Ik zit vieze koffie te drinken.

Als je er een metafoor van maakt, geef je koffie een naam die eigenlijk bij een ander soort viezigheid hoort.

Ik zit een bak rioolwater te drinken. 

Beeldspraak - metafoor 

Of stel dat je een kop vieze koffie aan het drinken bent, dan kun je zeggen:

Ik zit vieze koffie te drinken.

Als je er een metafoor van maakt, geef je koffie een naam die eigenlijk bij een ander soort viezigheid hoort.

Ik zit een bak rioolwater te drinken. 

Beeldspraak - personificatie

- Bij een personificatie geef je menselijke eigenschappen aan een concreet voorwerp of iets abstracts.

Vb. De toekomst lacht me toe.

Antwoorden opdracht 4 - blz. 57

1/2 1 gevels: voorkanten van gebouwen

2 monumenten: oude gebouwen; overblijfsels van een vroegere cultuur

3 reliëf: oneffenheid

4 wirwar: doolhof

5 bedrijfsactiviteiten: beroepen

6 concurrentie: strijd tussen vakgenoten

Vervolg antwoorden opdracht 4 - blz. 57

7 functioneerden: dienden; werkten

8 religieuze: kerkelijke

9 politieke: te maken hebbend met regeringsbeleid

10 overtuiging: mening; inzicht

11 raadplegen: gebruiken voor advies

12 historici: geschiedkundigen; geschiedenisdeskundigen

Vervolg antwoorden opdracht 4 - blz. 57

3 al 1 zegt (P): betekent

al 1 in het oog springend (M): de aandacht trekkend

al 1 houvast (M): steun; hulpmiddel

al 1 kronkelende (P): slingerende

al 2 vertellen (P): laten zien (de makers of opdrachtgevers ervan vertellen iets, niet de stenen)

Vervolg antwoorden opdracht 4 - blz. 57

al 2 leven (P): betekenis krijgen (geschiedenis kan niet leven)

al 2 om de hoek kijken (P en M): tevoorschijn komen; naar voren komen (concurrentie kan niet kijken; dat kunnen alleen levende wezens)

al 4 thuis te brengen (M): te begrijpen

al 4 in kaart gebracht (M): opgeschreven

al 4 kleur gegeven (M): begrijpelijk gemaakt; betekenis gegeven

Huiswerk voor volgende week

Leren:

Hoofdstuk 1, 2 en 3 van 'Lezen'.

Maken:
Opdracht 1 en 4 van H3 'Lezen' op blz. 72, 73 en 75 en 76

Huiswerk komt in SOM te staan. Het huiswerk wordt gecontroleerd!

Kijk even mee...

Je krijgt zometeen een filmpje van Arjen Lubach te zien. Na de film maak je zelf de vragen in LessonUp. Een deel van de vragen gaat over de film.

In onderstaande zin is sprake van:

De doellijntechnologie bewijst het: de bal heeft de achterkant van de lijn gezien.

1. Personificatie
2. Vergelijking
3. Personificatie

'Een broos groeiende economie is als een als een plantje.'
Dit is een ...

1. vergelijking
2. metafoor

'Beeldspraak' richt zich op ...

1. letterlijk taalgebruik
2. figuurlijk taalgebruik

In onderstaande zin is sprake van:

In een oogwenk heeft de storm de straten schoongeveegd.

1. Metafoor
2. Personificatie
3. Personificatie

... maar de premier kwam met zo'n snoeischaar ...
Dit is een ...?

1. vergelijking
2. metafoor

en ondertussen dan nog die hete aardappel van een referendum voor zich uitschuiven ...

1. vergelijking
2. metafoor

... de man die het aan zijn xenofobische laars lapt.

1. vergelijking
2. metafoor

"Laten we geen wolk van pessimisme over Nederland trekken."

1. vergelijking
2. metafoor

'Beeldspraak is het onverharde landweggetje richting gratis media-aandacht.'
Dit is een ...

1. metafoor
2. vergelijking

In onderstaande zin is sprake van:

De storm huilde om het huis alsof hem iets werd aangedaan.

1. Metafoor
2. Vergelijking
3. Personificatie