Magnetisme

• Wereldoriëntatie
• Taal
• +3
• Basisschool
• Groep 7,8

Introductie

Je hebt vast weleens een magneet bij ijzer gehouden. Dat trekt-ie zo naar zich toe. Hoe werkt magnetisme? En hoe kun je er stroom mee opwekken?

    Magnetisme, hoe werkt dat?

... ..

.

Kun je situaties bedenken waarin magneten handig of zelfs nodig zijn? 

Schrijf ze voor jezelf op. Klaar? Bespreek de dingen die je hebt bedacht met je schoudermaatje. Vinden jullie magneten belangrijk?

Omdat het in de winter niet makkelijk te vinden is.

... ..

.

Is jouw mening over het belang/nut van magneten veranderd na het kijken van dit stukje film? Bespreek het met je schoudermaatje.

Omdat het in de winter niet makkelijk te vinden is.

Vragenmuur & Weetmuur

Wat wil jij graag weten over magnetisme? Schrijf jouw vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Wereldoriëntatie

Na deze les:

• weet ik dat een magneet bestaat uit een noordpool en een zuidpool.
  
• weet ik hoe een niet-magnetisch stuk ijzer op verschillende manieren magnetisch gemaakt kan worden.
  
• weet ik wat magnetisme en elektriciteit met elkaar te maken hebben.

Dit ga je leren

Woordenschat

• Na deze les weet ik wat de belangrijkste woorden uit deze tekst betekenen.

Taal

• Na deze les kan ik aan de hand van een instructievideo aan andere kinderen uitleggen hoe zij een proefje kunnen uitvoeren.   

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

_{Verdiepende tekst}

Lees de tekst en arceer de woorden die je nog niet goed begrijpt geel. 

Arceer in ieder geval:

• het magnetisme
  
• de stroom
  
• opwekken
  
• het magnetisch veld
  
• de elektromagneten
  
• de polen
  
• de dynamo
  
• de elektronen

_Woordenschat

magnetisme

de stroom

Elektrische kracht. 

De wasmachine gebruikt veel stroom. 

de pool

Het uiteinde van een magneet.
De magneet heeft een noord- en een zuidpool.

het magnetisch veld

Het gebied rondom een magneet waar de magnetische krachten werken. 

Rondom een magneet hangt een magnetisch veld. 

elektromagneten

Magneet dat zijn kracht haalt uit elektriciteit. 

Met behulp van elektromagneten kunnen auto's opgetild worden. 

de elektronen

Hele kleine elektrische deeltjes. 

De elektronen lopen door een draadje naar je fietslampje en laten het branden. 

de dynamo

Een apparaatje dat beweging om kan zetten in elektriciteit. 
In een dynamo zit een magneet. 

opwekken

Iets veroorzaken, ervoor zorgen dat iets ontstaat.

Met windmolens kun je stroom opwekken. 

het magnetisme

Een verschijnsel waarbij verschillende stukken metaal elkaar aantrekken. 

Door magnetisme kan ik met een koelkastmagneetje blaadjes aan de koelkast hangen. 

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

Hulpkaart

eten

het ontbijt

de lunch

het diner

Staan er nog andere woorden in de tekst waarvan je de betekenis nog niet kent? Schrijf deze woorden met de betekenis op in je logboek. Horen er woorden bij elkaar? Maak dan een woordparaplu, -kast of -trap.

groot

klein

muis

olifant

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Is het stukje ijzer op de afbeelding magnetisch of niet magnetisch? Sleep het naar de juiste plek!

niet magnetisch

magnetisch

....
.

Hoe kun je zien dat het stuk ijzer van de vorige vraag niet magnetisch is?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

1. Het heeft noordpolen en zuidpolen. Een magneet heeft er altijd maar één van deze twee.
2. De noordpolen en zuidpolen staan niet allemaal dezelfde kant op.

....
.

Hoe zou je ervoor kunnen zorgen dat het stuk ijzer wel magnetisch wordt? Let op: er zijn meerdere antwoorden goed. 

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

1. Door met een magneet een aantal keer (20) langs het stuk ijzer te strijken.
2. Door het stuk ijzer heel koud te maken, bijvoorbeeld door het in de vriezer te leggen.
3. Door er een stroomdraad omheen te wikkelen en dit in een cirkel te verbinden met een batterij.
4. Door het stuk ijzer op een magneet te leggen.

..
.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Wat gebeurt er als je twee magneten met dezelfde polen naar elkaar toe duwt? 

1. Dan duwen ze elkaar weg.
2. Dan trekken ze elkaar aan.

Vraag door: waarom is de zin niet waar?

Magnetisch of niet magnetisch? 

Sleep naar de juiste plek. 

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

niet magnetisch

magnetisch

..
.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Is deze zin WAAR of NIET WAAR?

Elektrische stroom kan magnetisme opwekken. 

1. WAAR
2. NIET WAAR

Vraag door: waarom is de zin niet waar?

..
.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Is deze zin WAAR of NIET WAAR?

Magnetisme kan elektrische stroom opwekken. 

1. WAAR
2. NIET WAAR

Vraag door: waarom is de zin niet waar?

..
.

Waar is een dynamo een goed voorbeeld van?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

1. Hoe magnetisme elekrische stroom kan opwekken.
2. Hoe elektrische stroom magnetisme kan opwekken.

Voorbeelden van fossiele brandstoffen zijn: gas, olie en kolen.

..
.

Is deze zin WAAR of NIET WAAR?

Hoe ver de kracht van een magneet reikt, noem je het magnetisch veld. 

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

1. WAAR
2. NIET WAAR

_{Verwerkingsopdracht}

Je gaat straks een instructievideo maken over een proefje met magnetisme. Maar uh, hoe doe je dat eigenlijk? Geen paniek, ik help je er stap voor stap doorheen!

Verwerkingsopdracht

_{Voorbeelden bekijken}

Bekijk de twee voorbeelden van instructieve teksten hiernaast. 

Voorbeelden van instructieve teksten

Klik op de afbeelding om in te zoomen.

.

Wat valt je op aan de instructieve teksten?
Wat maakt deze teksten zo anders dan bijvoorbeeld een verhaal of een informatieve tekst?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

_{Voorbeelden bekijken}

Bekijk de twee voorbeelden van instructievideo's hiernaast.

Voorbeelden van instructievideo's

Ook meester Richard legt in een filmpje uit hoe je een experiment kunt uitvoeren. 

 

Bekijk de instructievideo.

Wist je dat je met behulp van magnetisme een zelfrijdende trein kunt maken? Dit filmpje legt uit hoe je dat kunt doen. 

 

Bekijk de instructievideo.

.

Wat valt je op aan de instructievideo's?
Wat maakt dit een ander soort filmpje dan bijvoorbeeld een tekenfilmpje op televisie?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

_Conclusie

In instructieve teksten en in instructievideo's ...

• ... wordt uitgelegd hoe je iets kunt doen.
  
• ... worden de stappen die je moet doen stap voor stap       besproken. 
• ... is de volgorde van de stappen belangrijk.
  
• ... worden woorden als eerst, daarna, nu, straks en vervolgens gebruikt om een volgorde aan te geven.

De opdracht

Proefje 

In de tekst heb je gelezen hoe je een magneet kunt maken met elektrische stroom (in dit geval een batterij). Aan jou de taak om precies uit te leggen hoe je dat doet doormiddel van een instructievideo. Gebruik de tekst als informatiebron!

_{Aan de slag!}

Schrijf een instructieve tekst waarin je stap voor stap uitlegt je het  proefje moet uitvoeren.

Van instructieve tekst naar instructievideo

_{Verwerkingsopdracht}

Neem de instructievideo op.

In de instructievideo vertel je stap voor stap hoe je het proefje moet uitvoeren.

De instructievideo

wordt uitgelegd hoe de kijker het proefje moet uitvoeren.

wordt duidelijk benoemd welke materialen er nodig zijn voor het proefje. 

is het duidelijk welke stappen er genomen moeten worden en in welke volgorde dit moet gebeuren.

worden woorden gebruikt die een volgorde aangeven (zoals eerst, daarna, dan, nu, straks en vervolgens).

In de instructievideo ... 

Feedback & Publiceren

Laat de instructievideo zien aan de leerlingen in groep 5 of 6. Kunnen zij aan de hand van jullie video het proefje uitvoeren? Wat ging al heel goed? Wat kun je de volgende keer nog beter oefenen? Schrijf tips en tops in je projectschrift. 

Verwerkingsopdracht

_Reflectie

Draai aan het rad en bespreek de vraag!

Dit weet ik nu ... & dit kan ik nu ...

Wereldoriëntatie

• Ik weet  dat een magneet bestaat uit een noordpool en een zuidpool.
  
• Ik weet hoe een niet-magnetisch stuk ijzer op verschillende manieren magnetisch gemaakt kan worden.
  
• Ik weet wat magnetisme en elektriciteit met elkaar te maken hebben.

Woordenschat

• Ik weet wat de belangrijkste woorden uit deze tekst betekenen.

Taal

• Ik kan aan de hand van een instructievideo aan andere kinderen uitleggen hoe zij een proefje kunnen uitvoeren.  

Terugkoppeling lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen. Hebben zij de lesdoelen behaald?

Vragenmuur & weetmuur

• Op welke vragen hebben jullie deze les antwoord gekregen? Plak ze op de weetmuur.
• Welke vragen zijn nog onbeantwoord? 
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je toch achter het antwoord op deze vragen komt?
  

              Tot de volgende keer!