lesplan
Democratische Rechtsstaat
Een lesplan van Seneca Burgerschap
Wil je met dit lesplan aan de slag? Klik op de knop hieronder om een eigen kopie te maken in 'Mijn Lessen'. Vervolgens kun je de lessen aanpassen naar jouw wensen.
Stel je voor, de politie pakt iemand op die ergens een bom heeft verstopt. De bom gaat over 24 uur als die niet onschadelijk wordt gemaakt. De politie heeft er alles aan gedaan om de bom te vinden, ze hebben overal gezocht, maar dat is niet gelukt. Uiteindelijk is er nog maar een uur over. Dan stelt iemand voor om de opgepakte persoon te martelen. Mag dat?
Deze vraag zorgt voor een dilemma waarbij je een afweging moet maken tussen het ene leven tegenover andere levens. Daarmee komen we bij het mensenrechtendilemma: kies je voor vrijheid of veiligheid? In dit hoofdstuk bestuderen we de Nederlandse praktijk.
In dit hoofdstuk komt de democratische rechtsstaat in Nederland aan bod en bestudeer je:
- de geschiedenis van de democratische rechtsstaat;
- de inrichting van de democratische rechtsstaat;
- het proces van strafrecht in de democratische rechtsstaat;
- de visies van politieke partijen op de democratische rechtsstaat;
- de toekomst van de democratische rechtsstaat.
Hoe kunt u deze lessen gebruiken?
- Maak met het oogje aan de rechterkant van de dia’s in de bewerkmodus een dia onzichtbaar tijdens het geven van de les.
- Maak gebruik van de functie van timers bij quizvragen. Onder de quizvragen staat nu een timer maar deze kunt u handmatig uitzetten. Zo kunt u langer stilstaan bij de opdrachten voordat uw leerlingen antwoord moeten geven.
- De notities bevatten belangrijke informatie. Naast lestips staat er ook toelichting bij bepaalde dia’s of opdrachten. Dit zijn aantekeningen voor u als docent.
- Aan het einde van de les wordt als optie het samenvattingsfilmpje aangeboden.
De geschiedenis van de democratische rechtsstaat
In 1860 is de laatste persoon in Nederland veroordeeld tot de doodstraf. Deze man werd op de markt van Maastricht opgehangen omdat hij zijn schoonmoeder had vermoord. In 1870 is de doodstraf afgeschaft, met uitzondering van enkele mensen die werden geëxecuteerd vanwege hun daden in de Tweede Wereldoorlog. In 1983 is de doodstraf helemaal uit de Grondwet verdwenen. De rechtspraak en de wetten zijn veranderd in de loop van de geschiedenis. In deze paragraaf bespreken we de ontwikkeling van de democratische rechtsstaat.
Deze les gaat over de geschiedenis van de parlementaire democratie en heeft de volgende leerdoelen:
- De geschiedenis van de democratische rechtsstaat
- De ontwikkeling begrijpen die de democratische rechtsstaat heeft doorgemaakt
DE inrichting VAN DE democratische rechtsstaat
Het recht is in de afgelopen eeuwen veranderd en de democratische rechtsstaat is opgebouwd. In de laatste eeuwen zijn er meer rechten voor burgers gekomen. Mensen worden steeds meer beschouwd als individuen met rechten. De macht van de overheid is daarmee minder geworden.
De waarde vrijheid is belangrijk geworden maar ook orde is terug te vinden in onze wetten, instellingen en instituties. Dat komt in deze paragraaf aan bod.
Leerdoelen van deze les:
- De grondwetsartikelen die belangrijk zijn voor de inrichting van de democratische rechtsstaat
- Instuties en instelllingen kennen die horen bij deze wetten
Het strafrecht in nederland
Als jij in het donker zonder licht over straat fietst kun je worden aangehouden door een agent omdat je de regels overtreedt. Je begrijpt dat er een heel andere procedure is voor de dader van een bankoverval of een moordenaar. In deze paragraaf behandelen we het Nederlandse recht en in het bijzonder het strafrecht.
Leerdoelen van deze les:
- Verschillende soorten recht in Nederland kennen
- De verschillen weten tussen een overtreding en een misdrijf
- Ik leer over taken en rollen van de rechtspraak, het openbaar ministerie en de politie in het strafrecht
Politieke partijen en de democratische rechtsstaat
Sinds de aanslagen op de Twin Towers op 11 september in 2001 zijn er in het westen meer aanslagen gepleegd door terroristen. Dat gebeurde vroeger ook en in de 21ste eeuw ook in andere delen van de wereld, maar de aanslagen in Parijs, Brussel en Barcelona kwamen voor veel Nederlanders dichterbij.
Politieke partijen hebben verschillende visies op de oorzaken en oplossingen van terrorisme. In deze paragraaf kijken we naar de standpunten van D66 en SGP over het bestrijden van terrorisme.
Leerdoelen van deze les:
- Het standpunt van D66 over het bestrijden van terrorisme
- Het standpunt van SGP over het bestrijden van terrorisme
De toekomst van de democratische rechtsstaat
'Nederlanders zijn steeds mondiger geworden'. Dit citaat van de koning uit de Troonrede van 2013 geeft aan dat mensen meer mee willen beslissen over de samenleving. Ze accepteren niet meer alles wat politici zeggen. Bij de toekomst van de verzoringsstaat, de pluriforme samenleving en de parlementaire democratie hebben we het steeds over participatie gehad. Dat doen we ook bij de toekomst van de democratische rechtsstaat. DAt komt naar voren in deze paragraaf.
De leerdoelen van deze les:
- Wat de toekomst kan worden van de democratische rechtsstaat
- Welke rol burgerparticipactie speelt bij de mogelijke toekomst van de democratische rechtsstaat
- Over de drie vormen van burgerparticipatie in veiligheid
- Wat de randvoorwaarden en kritische vragen zijn bij burgerparticipatie
