Les 4: Nucleïnezuren

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Planning

- Quiz over de celcyclus

- Lesdoelen

- Nucleïnezuren

- Genen

- Junk-DNA

play.kahoot.it

Stikstofbasen

Bij bacteriën is DNA is opgebouw uit 1 streng.

Bij het DNA van eukaryoten uit 2 strengen. 

In een streng ligt altijd een A tegenover een T

en een C tegenover een G. 

Ze zijn met elkaar verbonden via een H-brug. 

In de afbeelding zie je dat tussen de A en T twee 

H-bruggen zitten en tussen C en G drie H-bruggen. 

Welk verschil tussen DNA en RNA klopt niet?

1. DNA is dubbelstrengs
2. DNA bevat de stikstofbase Thymine i.p.v. Uracil
3. DNA bevat de suiker ribose

Basensequentie

Basensequentie = volgorde van de basen in het DNA

Een voorbeeld van een basensequentie is:  TTGCAGATCGGCAAA

Complementair wil zeggen tegenoverstaand (net als bij de kleurencirkel --> groen is complementair aan rood)

Als we kijken naar bovenstaande basensequentie dan is de complementaire code:

AACGTCTAGCCGTTT

Gen

Op een streng DNA liggen de codes voor heel veel eiwitten.  

Als een stukje DNA uit 1000 basen bestaat, 

kunnen er al 10^600 varianten gemaakt worden. 

Hoe weet een cel welk stukje voor elk eiwit is?

Het DNA is opgebouwd basenparen, maar niet elke

 basensequentie codeert voor een eiwit. Alleen de basen 

die coderen voor een eiwit noemen we genen. 

Genen bestaan uit een afgeronde code van basen. Dat betekend dat er een begincode en eindcode aan zit. (daarover later meer)

Junk DNA

Tussen de genen zitten soms ook stukken die nergens voor coderen. Dit noemen we Junk-DNA. 

Men dacht dat deze stukjes DNA voor niets in het DNA zitten, vandaar de naam Junk-DNA, maar niets is minder waar. 

Tijdens de evolutie zijn juist deze stukken DNA stabiel gebleven. Het wordt nu ook wel niet-coderend DNA genoemd. 

Functies van het Junk-DNA zijn o.a. bepalen de manier waarop eiwitten in de cel verwerkt worden. Ze bevatten klokken, schakelaars, versterkers en stoptekens. 

Hier moet nu nog veel onderzoek naar gedaan worden om alles beter te begrijpen. 

Hoe heten de bouwstenen van nucleïnezuren ook alweer?

Uit welke drie delen is een nucleotide opgebouwd?

Schematische bouw van een nucleotide

Huiswerk

hst 11: vraag 1 t/m 4