Herhalen H1 teksten verkennen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

Nederlands 

Wat gaan we doen deze les?

1. Herhalen Leesvaardigheid leerjaar 1

     a. verkennend lezen

     b. tekstdoelen & tekstsoorten

     c. kernzinnen & hoofdgedachte

     d. hoofdzaken & bijzaken

Leesplan gebruiken

• Je verkent eerst de tekst en de inhoud. 
• Pas dan lees je de tekst. 
• Tijdens het lezen let je goed op of je alles begrijpt wat je leest. 
• Na het lezen verwerk je de tekst.

Lezen - Verkennend lezen

Het leesplan

Het leesplan bestaat uit 3 stappen.

1. Voor het lezen - de tekst en inhoud verkennen
2. Tijdens het lezen - tekst begrijpen
3.  Na het lezen - tekst verwerken
   
   

Lezen - Verkennend lezen

Stap 1 Voor het lezen - Verkennen 

1. Lees de titel, tussenkopjes en opvallend gedrukte woorden.
2. Bekijk de afbeeldingen (plaatjes).
   
3. Lees de eerste zinnen. In een krant of tijdschrift meestal vetgedrukt. 
4. Voorspel waar de tekst over gaat
   
5. Wat weet je al van het onderwerp?

Lezen - Verkennend lezen

Stap 2 Tijdens het lezen  - de tekst begrijpen
 

1. Lees steeds een kleinstukje tekst
2. Probeer voor je te zien wat je leest (visualiseren)
   
3. Los op was je niet begrijpt.
   - Moeilijk woord? (Stappenplan Moeilijke woorden --> uur twee) 
   - Moeilijke zin?      (Lees de zin opnieuw)

Lezen - Verkennend lezen

Stap 3 na het lezen  de tekst verwerken
 

1. Klopte de voorspelling?
   
2. Bedenk voor jezelf wat er in de tekst stond.

Vragen beantwoorden

Tekstsoorten en tekstdoelen

Tekstsoort	Tekstdoel
informerende tekst (artikel, nieuwsbericht)	informeren: de lezer iets nieuws vertellen
amuserende tekst (strip, roman)	amuseren: de lezer vermaken of plezier geven
aansporende tekst (reclame)	overhalen: de lezer overhalen iets te doen
Beschouwende tekst ( beschouwing)	mening vormen: aan het denken zetten
Betogende tekst (betoog)	overtuigen/betogen: overtuigen van een mening
Instruerende tekst (gebruiksaanwijzing)	instrueren: uitleggen hoe je iets moet doen

Informeren 

Overtuigen

Amuseren 

Activeren

De schrijver wil dat je iets te weten komt 

De schrijver wil dat jij na het lezen van de tekst dezelfde mening hebt als hij 

De schrijver wil je ontroeren of laten lachen

De schrijver wil dat je iets (niet) gaat doen

Een reclametekst/advertentie heeft als belangrijkste tekstdoel ...

1. overtuigen
2. overhalen
3. amuseren
4. informeren

Een leesboek heeft als tekstdoel...

1. informeren
2. instrueren
3. overhalen
4. amuseren

Tekstdoel?

1. informeren
2. instrueren
3. overtuigen
4. amuseren

Tekstdoel?

1. instrueren
2. amuseren
3. overtuigen
4. informeren

Welk doel hebben cabaretiers?

1. Amuseren
2. Informeren
3. Overtuigen
4. Activeren

Herhalen begrippen

Onderwerp

Hoofdgedachte

Hoofdzaken

Bijzaken

Kernzinnen

Lees (en beluister) de tekst

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. straf voor circus
2. Tjechisch circus
3. vergeten krokodil
4. verwaarlozing

Wat vind jij de belangrijkste zin uit de tekst?

In welke alinea staat jouw belangrijkste zin?

Noteer in eigen woorden iets wat je niet zo belangrijk vindt uit de tekst.

HOOFDZAKEN

- wat belangrijk is in een tekst

- hoofdzaken lees je vaak in de inleiding, in het slot en in de kernzin van elke alinea

- tussenkopjes en anders gedrukte woorden kunnen ook helpen om hoofdzaken te vinden

KERNZINNEN

- in een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak

- andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen

KERNZINNEN

- een kernzin is vaak de eerste of de laatste zin van de alinea

HOOFDGEDACHTE van een tekst

- het belangrijkste van een tekst kan 

in één zin samengevat worden:

de hoofdgedachte

HOOFDGEDACHTE van een tekst

- je vindt de hoofdgedachte van een tekst door de vraag te stellen:

Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

- de hoofdgedachte van een tekst staat vaak in de inleiding of in het slot van een tekst

 

Wat is een kernzin?

1. De eerste zin van de inleiding
2. De laatste zin van het slot
3. De belangrijkste zin van een tekst
4. De belangrijkste zin van een alinea

Hoe noem je belangrijke zaken in een tekst?

1. bijzaken
2. hoofdzaken

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin?

1. In het midden
2. Meestal aan het begin, soms aan het einde
3. Altijd aan het einde
4. Die kan overal staan

Wat staat er vaak in een kernzin?

1. Minder belangrijke dingen
2. Een samenvatting
3. Een hoofdzaak
4. Een tussenkopje

Wat is de hoofdgedachte van een tekst?

1. Alle hoofdzaken op een rij
2. Alle hoofd- en bijzaken op een rij
3. De samenvatting van een tekst
4. Het belangrijkste van een tekst in één zin samengevat

Waar staat de hoofdgedachte van een tekst vaak?

1. In het middenstuk
2. In de samenvatting
3. In de inleiding of in het slot
4. Dat kun je nooit weten

Bekijk de afbeelding

Wat is het onderwerp?

Antwoord

Wild in the streets

Bekijk de afbeelding

Geeft de afbeelding voldoende informatie als je mee wilt doen?

Antwoord

Nee. Je weet niet hoe laat het evenement begint en waar je dan moet zijn.

Lees de tekst

Opdracht: Lees (en beluister) de tekst.

Wat is de kernzin van alinea 1?

Antwoord

Op 5 juli zal Wild in the Streets gehouden worden.

Wat is de kernzin van alinea 2?

Antwoord

Schoenenfabrikant Emerica vraagt dit jaar speciaal aandacht voor Skatepark Amsterdam.

Waarom vraagt Emerica speciaal aandacht voor Skatepark Amsterdam?

Antwoord

Gemeente Amsterdam wil het enige indoorskatepark in Amsterdam sluiten.

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

Antwoord

Hoofdgedachte: Het evenement Wild in the Streets wordt op 5 juli gehouden.