Gezonde dieren - Hoofdstuk 3 Levensfasen van productiedieren

• Gezonde dieren
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Gezonde dieren - Hoofdstuk 3 Levensfasen van productiedieren

Gezonde dieren

Hoofdstuk 3

Levensfasen van productie

dieren

Leerdoelen

• Je kent de levensfasen van dieren en je kunt ze in die verschillende fasen verzorgen;
• Je kent de productiefasen van dieren en je kunt ze in die fasen verzorgen;
• Je kunt de huisvesting van dieren controleren en beoordelen;
• Je kunt een dierverblijf inrichten;
• Je kunt verschillende geslachtskenmerken benoemen;
• Je kunt erfelijkheidsregels benoemen.

Verschillende fasen in het leven van een dier

• Theorieboek: Pagina 63, 64 
• Werkboek: Pagina 23

3.1

3.1

Welke levensfasen, bij dieren, ken je allemaal?

Verschillende fasen in het leven - Opfok

• Opfok; 

• Nestblijver
• Nestvlieder

3.1

SchoolTV info

SchoolTV 

https://cdn.schooltv.nl/fileadmin/PROGRAMMA/Basisonderwijs/DeBuitendienst/Nestvlieders_nestblijvers.pdf

Youtube

Youtube https://www.youtube.com/watch?v=gb7xWubpNYs

Wat is een nestvlieder?

3.1

3.1

Wat is een nestblijver?

Een paard is een...

1. Nestblijver
2. Nestvlieder

Een muis is een...

1. Nestblijver
2. Nestvlieder

Verschillende fasen in het leven - Inprentingfase

• Inprentingfase; 

3.1

- In deze fase heb je de meeste invloed als moeder en als verzorger.

Wat is de inprentingsfase?

1. De periode waarin dieren leren wat goed en fout is
2. De beginperiode waarin je een dier veel kunt leren
3. De periode waarin een dier veel groeit
4. De periode waarbij het jong zijn moeder verlaat

3.1

Wat zijn productiedieren?

Productiedieren

• Afmesten: het vee voorafgaand aan de
  slacht met behulp van voeding extra gewicht
  krijgt en goed bevleesd raakt met de juiste
  vetaanzet;
  
  
• Lactatieperiode: de tijd dat een dier
  melk geeft.

3.1

Wat is de lactatieperiode?

1. De periode dat een dier geen melk geeft
2. De periode dat een dier melk geeft

Verschillende fasen in het leven - Ouderdom

• Ouderdom 

3.1

Waar of niet waar:
1. Een nestvlieder blijft geruime tijd in het nest;
2. De inprentingfase is bedoeld om in een korte tijd veel te leren;
3. Sommige dieren leveren maar één keer een product;
4. Doordat bij een ouder dier de tanden slijten, kunnen ze minder goed eten.

Maken

• Maak nu de vragen in je werkboek op pagina 23 van je werkboek. 
• Je vindt de lesstof op pagina 63 en 64 van je theorieboek.
  

3.1

Gezonde dieren - Hoofdstuk 3 Levensfasen van productiedieren

De behoeften van een dier

• Theorieboek: Pagina 65, 66, 67

• Werkboek: Pagina 23
  

De behoeften van een dier

• Onderhoudsvoer;
  
  

• Productie (prestatie) voer;
  

- Voer met extra water;

- Voer met extra energie;

- Voer met extra eiwitten.

3.2

- Energierijke voedingsstoffen voor organen en beweging;

- Eiwit voor opbouw en onderhoud van het lichaam.

(groei van spieren, botten, huid, haren en herstel)

Extra water

- Voor het zuiveren van het lichaam en afvoeren van afvalstoffen;

- Voor warmte regeling;

- Voor de bloeibaarheid van het bloed;

- Voor transport van voedingsstoffen;

- Voor het stofwisselingsproces;

- Als bescherming tegen schokken;

- Als glijmiddel;

- Voor melkkoeien

- Voor zogende dieren

Extra energie

- Voor dieren die stopsport bedrijven;

- Voor dieren die zwaar werk verrichten.

Extra eiwitten

- Voor opgroeiende dieren;

- Voor drachtige dieren.

Onderhoudsvoer is belangrijk voor:

1. De werking van organen en beweging. Ook voor de opbouw en het onderhoud van het lichaam.
2. De werking van organen en om op hoog niveau te kunnen presteren.

Staltemperatuur

• De staltemperatuur is belangrijk voor de voeropname:
  

3.2

- Bij een te lage temperatuur 

eet het dier meer omdat het 

zich warm moet houden 

(bewaring van warmte);

- Bij een te hoge temperatuur 

eet het dier minder omdat het 

warmte kwijt wilt (afvoeren van 

warmte).

Waar of niet waar:
Elk dier heeft dezelfde voedingsbehoefte?

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar:
Onderhoudsvoer wordt gebruikt om melk te geven?

1. Waar
2. Niet waar

Maken

• Maak nu de vragen in je werkboek op pagina 23 van je werkboek. 
• Je vindt de lesstof op pagina 65, 66 en 67 van je theorieboek.
  

3.2

Gezonde dieren - Hoofdstuk 3 Levensfasen van productiedieren

De omgeving van het dier

• Theorieboek: Pagina 68 en 69

• Werkboek: Pagina 23
  

Welzijn van het dier

• Welzijn:
  
  

• 5 Vrijheden van Brambell
  

1. Vrij van dorst, honger en onjuiste voeding
2. Vrij van fysiek en thermaal ongerief
3. Vrij van pijn, verwonding en ziektes
4. Vrij van angst en chronische stress
5. Vrij om zijn natuurlijk gedrag te vertonen

3.3

- Dit is de kwaliteit van het leven van een dier.

5 vrijheden

Vijf vrijheden:

https://dierenwelzijnsweb.nl/vijf-vrijheden

Optimale omgevingstemp.

3.3

Kleine knaagdieren	13-23
Konijn	15-19
Kat	18-22
Hond	15-21
Roodwang schildpad	20-30

Rund	5-15
Geit	5-20
Schaap	0-15
Paard	-5-25
Varken	21-26

Temperaturen zijn in  graden Celcius

Doe opdracht

• Lees het artikel hiernaast;

• Je werk in tweetallen;
• Vraag om een beoordelingsformulier bij de docent;
• Bekijk het welzijn van een dier in stal;
• Het dier dat je gaat onderzoeken wordt aangewezen door je docent;
• Beoordeel op iedere vrijheid wat er goed is en wat beter kan;
• Geef een advies over het welzijn van het desbetreffende dier
• Je hebt 15 minuten de tijd om deze opdracht te doen.

3.3

5 vrijheden onderzoek

Vijf vrijheden:

https://edepot.wur.nl/181648

Verrijkingsmateriaal

• Stereotiep gedrag:

• Verrijkingsmateriaal

3.3

- Vreemd gedrag dat zich steeds herhaald op dezelfde manier;

- Ontstaat door stress en verveling.

Stereotiep gedrag

Stereotiep gedrag:

https://www.youtube.com/watch?v=-VpvLwh-PrY&t=13s

Verrijkingsmateriaal

Verrrijkingsmateriaal:

https://www.youtube.com/watch?v=yagkqgj4BHI

3.3

Kun je stereotiep gedrag tegen gaan?
Zo ja hoe?

Waar of niet waar:
Stereotiep gedrag ontstaat door verveling en stress

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar:
Als een dier zijn voer zelf moet zoeken, verveelt het zich minder.

1. Waar
2. Niet waar

Doe opdracht

• Bekijk het volgende filmpje;

• Je werkt in tweetallen;
• Je gaat een hok van een dier verrijken;
• Gebruik materialen die passend zijn bij het dier;
• Zorg dat het veilig is;
• Wees creatief;
• Je hebt 30 minuten de tijd om dit uit te voeren. Je krijgt een cijfer.

3.3

Cavia speeltuin

Cavia speeltuin:

https://www.youtube.com/watch?v=hnPCFjcRqkg&t=14s

Cavia doolhof

Cavia doolhof

https://www.youtube.com/watch?v=bNfpOyjWHQA

Gezonde dieren - Hoofdstuk 3 Levensfasen van productiedieren

Voortplaning

• Theorieboek: Pagina 70 en 71

• Werkboek: Pagina 24
  

Geslachtskenmerken

• Man en vrouw;
• Primair of secundair

3.4

Man	Vrouw
Breder gebouwd	Smaller gebouwd
Feller gekleurd	Camouflage
Penis, ballen	Vulva
Gedrag dominant	Gedrag rustig
Meer haar	Minder haar

Geslachtskenmerken

3.4

Geslachtsgemeenschap

• Geslachtsgemeenschap is paren;
• Bronstgedrag en baltsgedrag;
• Konijnen bij paring eisprong.

3.4

Geit	Spils
Paard	Hengstig
Koe	Tochtig
Hond	Loops

11 maanden

150 dagen

65 dagen

3 maanden, 3 weken en 3 dagen

28 dagen

63 dagen

9 maanden

150 dagen

Draagtijd

3.4

Paard	11 maanden
Schaap	150 dagen
Geit	150 dagen
Konijn	28 dagen

Varken	3 maanden 3 weken 3 dagen
Koe	9 maanden
Kat/hond	63 dagen
Cavia	65 dagen

Doe opdracht

3.3

Gezonde dieren - Hoofdstuk 3 Levensfasen van productiedieren

Erfelijkheids-

regels

• Theorieboek: Pagina 72 en 73

• Werkboek: Pagina 24
  

Erfelijkheidsregels

3.5

Fenotype

Genotype

Wat je aan de buitenkant ziet

Dit zit in je genen

3.3

Noem 4 voorbeelden van fenotype

Wat is het genotype?

1. Datgene dat je aan de buitenkant kunt zien
2. Datgene dat in je genen zit

Genetica

Dominant = de baas = grote letter

Recessief = het watje = ondergeschikt = kleine letter

Homozygoot = fokzuiver = ZZ of zz

Hetrozygoot = fokzuiver = Zz

3.5