4.4 planten en dieren

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

4.4 planten en dieren

Leerdoelen:

4.4.1 Je kunt planten indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten.

4.4.2 Je kunt dieren indelen door te kijken naar de symmetrie en het skelet.

Herhalen 4.3 Bacteriën en schimmels

Bacteriën zijn

1. Soms ééncellig, soms meercellig
2. Altijd ééncellig
3. Altijd meercellig

Bacteriën hebben...

1. wel een celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
2. wel een celwand wel een celkern geen bladgroenkorrels
3. geen celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
4. wel een celwand geen celkern geen bladgroenkorrels

Voortplanting van Bacteriën:
Bacteriën planten zich voort
door te delen

1. Waar
2. Nietwaar

Fusariumschimmels kunnen bij planten ziekten veroorzaken. Tanja bekijkt door een microscoop een stukje wortel van een plant die ziek is door zo’n schimmel. Ze ziet wortelcellen en schimmelcellen. Heeft een wortelcel een celwand? En heeft een schimmelcel een celwand?

1. Geen van beide cellen heeft een celwand.
2. Alleen een wortelcel heeft een celwand.
3. Alleen een schimmelcel heeft een celwand.
4. Zowel een wortelcel als een schimmelcel heeft een celwand.

Schimmels bestaan uit schimmeldraden

1. Waar
2. Niet waar

Schimmels zijn

1. eencellig
2. veelcellig
3. eencellig of veelcellig
4. dat is niet bekend

Schimmels zijn

1. prokaryoot
2. eukaryoot

Bacteriën 

Schimmels

Planten

Dieren

Leerdoelen:

4.4.1 Je kunt planten indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten.

4.4.2 Je kunt dieren indelen door te kijken naar de symmetrie en het skelet.

Plantaardige cellen 

Plantaardige cel

Celkern

Vacuole

Bladgroenkorrel

Cytoplasma

Celmembraan

Celwand

Eencellige planten

Wieren (algen) kunnen eencellig zijn (of meercellig)

Kenmerken van wieren:

• geen wortels
• geen stengels
• geen bladeren

Meercellige planten 

• Meercellige planten verdelen we eerst in twee groepen, namelijk:
  

1. Sporenplanten: planten zich voort met sporen 
2. Zaadplanten: planten zich voor met zaden

• Sporenplanten worden weer onderverdeeld in:

1. Paardenstaarten
2. Varens
3. mossen

Indeling meercellige planten

Leerdoelen:

4.4.1 Je kunt planten indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten.

4.4.2 Je kunt dieren indelen door te kijken naar de symmetrie en het skelet.

Dierlijke cel

De dierlijke cel

Celmembraan

Celkern

Cytoplasma

Indeling dieren

1. Symmetrie:

• Tweezijdig symmetrisch
• Veelzijdig symmetrisch
• Niet-symmetrisch

2. Skelet:

• Uitwendig skelet (aan de buitenkant van het lichaam)
• Inwendig skelet (binnen in het lichaam)
• Geen skelet

Waar kijken we naar bij de indeling van dieren?

1. Symmetrie en levenswijze
2. Leefomgeving en skelet
3. Vorm en symmetrie
4. Symmetrie en skelet

1e kenmerk: Symmetrie bij dieren

2-de kenmerk: het skelet

Door naar het skelet van dieren te kijken, kun je het dierenrijk nog verder onderverdelen. Er zijn drie typen skelet:

• Een inwendig skelet
   
• Een uitwendig skelet
  
• Geen skelet
  

Zeven stammen

• Sponzen 

5 groepen ongewervelden:

• Holtedieren/ neteldieren 
  
• Wormen
• Weekdieren
• Stekelhuidigen
• Geleedpotigen
  

• Gewervelden                                                                                                                                                              (weer onder te verdelen in 5 klassen) 

• Niet symmetrisch
• Skelet van stevige hoornvezels
• (Op de bodem van de zee) 

   Sponzen

Ongewervelde dieren

De ongewervelde dieren zijn verdeeld in 5 groepen:

• holtedieren
• wormen
• weekdieren
• stekelhuidigen
  
• geleedpotigen

holtedieren

Kenmerken:

(ongewervelde)

- veelzijdig symmetrisch

- meestal geen skelet

- leven in water

- vangen hun prooi met 

   tentakels

• Tweezijdig symmetrisch
• Geen skelet
• Lang en dun lichaam

Wormen (ongewervelde)

Weekdieren (ongewervelden)

Tweezijdig symmetrisch

Meestal huisje of schelp

Stekelhuidigen (ongewervelden)

Veelzijdig symmetrisch

Inwendig skelet van kalk

Huid is bedekt met stekels of knobbels

Leeft in de zee

Geleedpotigen

(ongewervelden)

- allemaal tweezijdig symmetrisch

- uitwendig skelet = pantser

Indelen op basis van aantal poten:

• insecten (6 poten)
• spinnen (8 poten)
• kreeftachtigen (10 poten)
• veel-potigen

Ordening in het DIERENRIJK

GEWERVELDEN: (  een wervelkolom, een schedel en ribben)

                  - Vijf groepen (Klassen):

                          1. VISSEN

                          2. AMFIBIËN

                          3. REPTIELEN

                          4. VOGELS

                          5. ZOOGDIEREN

Plantencel

Dierlijke cel

Schimmelcel

Bacteriecel

Een afdeling van het dierenrijk zijn de
eencelligen

1. Waar
2. Niet waar

Dierlijke cellen

Plantaardige cellen

Aan de slag!

Pak je boeken er bij.

Maak van thema 4.4

De volgende opdrachten:

 1 +2 + 4 t/m 7