begeleiding bij verwerking van ziekte, beperking of behandeling: B Verliessituaties

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Begeleiden bij de verwerking van ziekte, beperking  of behandeling

B. Verliessituaties

B.1 

B.2 Verwerken van verlies

Krijgt ieder mens in het leven met verliessituaties?

1. ja
2. nee

Zou je een 'normale' verliessituatie uit jouw leven willen noemen?

Noem drie voorbeelden hoe je zorgvragers kunt begeleiden bij het uiten van en omgaan met emoties.

B.3 Verliessituaties

EENS OF ONEENS ?

Volwassen word je vooral van 'verlies'momenten

helemaal eens

eens

neutraal

oneens

helemaal oneens

VOORBEELDEN VERLIES

verlies van:

• zelfstandigheid
• gezondheid of lichaamsfunctie
• werk / financiele zekerheid
• vrijheid / privacy
• sociale contacten 
• eigenwaarde / zelfrespect / positie

4 Verandering levensperspectief

Wat is 'levensperspectief'?

B.5 en B.6 

Maak voor jezelf de opdrachten in Learnbeat.

Als je binnen de tijd klaar bent, mag je doorgaan naar Opgave 7 

Wat is coping?

B. 7 Fasen in verwerkingsproces

Verliessituaties

Zorgvragers hebben te maken met verliessituaties. Door een aandoening of stoornis kunnen zorgvragers niet meer doen wat ze voorheen wel konden.  

Door het verlies verandert hun toekomst. Bij het verwerken van het verlies komen veel emoties vrij. 

Dit kan afweer zijn, of verdoving, boosheid, verdriet of angst.

Elisabeth Kübler-Ross 

Verwerkingsfase (verlies-rouw)

1. Ontkenning en shock
2. Boosheid en woede
3. Marchanderen, onderhandelen
4. verdriet, somberheid (depressie)
5. acceptatie en aanvaarding

Driefasen model (de 3 A's)

• Afweer
• Afscheid 
• accomodatie of aanpassing

OPDRACHT MINDMAP

Maak van de theorietekst in opgave 7 een mindmap van de drie A's

Dit mag op papier of digitaal

Welke copingstijlen heb jij?

Welke copingstijlen heb jij?

https:

Welke soorten rouw zijn er?

Heb je tijdens je huidige opleiding als vig'er als eens te maken gehad met rouw en verlies?

Benoem je beroepshouding bij verliesverwerking

Omschrijf wat Levensperspectief inhoudt

Bedenk voor jezelf wat voor jou kwaliteit van leven is

Deze opdracht is wel echt

• Werk de fasen uit van Kubler-Ross en benoem wat je verzorgende aandachtspunten zijn van begeleiding binnen het verwerkingsproces
• Werk het driefasen-model uit en omschrijf de verzorgende aandachtspunten binnen de begeleiding van het verwerkingsproces

Wat zijn veelgemaakte fouten in de begeleiding bij verlies?

1. De verzorgende weet even niet wat hij/zij moet zeggen
2. De verzorgende komt direct met praktische oplossingen
3. De verzorgende probeert zich niet te laten meeslepen door emoties van de zorgvrager
4. De verzorgende doet haar best iedereen gerust te stellen

Mevrouw De Graaf heeft zojuist gehoord dat een goede vriendin van haar plotseling overleden is. Mevrouw is ontroostbaar.
Glenda, een van de verzorgenden, gaat bij haar zitten. Ze zegt: 'Wat vind ik dit erg voor u, mevrouw De Graaf.' Daarna ontstaat er een stilte. Glenda denkt bij zichzelf: misschien is het beter als ik nu even niets zeg.

Reageert Glenda adequaat?

1. Ja, want in sommige situaties is het beter even niets te doen behalve aanwezig te zijn en open te staan voor de ander
2. Nee, het is niet erg professioneel om niets te zeggen in zo'n situatie
3. Nee, Glenda had mw. van Gaal aan het praten moeten krijgen. Dat was beter geweest voor de verwerking van het verlies

Om professioneel te kunnen handelen bij het begeleiden van de verwerking van ziekte, beperking of behandeling moet je (zelf)kennis, vaardigheden en een goede beroepshouding hebben.

Kies de juiste woorden.

Belangrijk in een professionele omgang met zorgvragers is: ...........................,

het vermogen om je te kunnen inleven.

De begeleiding met zorgvragers kan moeilijk zijn als je te maken krijgt met pijn, verdriet en onmacht. In je werk als verzorgende moet je ...................................

Grenzen bewaken

Empathie tonen

Compassie hebben

Je gevoels opzij zetten

Tekst 

Tekst

Maak de e-learning:

'Goed in gesprek' op www.freelearning.nl

Oefen gesprekjes

• 5 groepjes van 3 in break-outrooms
• Er volgen een 3-tal casuïstiek 
• wissel van rol; zorgvrager-zorgverlener-observator
• In de rol van zorgverlener kies je een type gesprek
• We evalueren na afloop waarbij ik onderbouwing van je keuze wil horen

Gegevens: Mevrouw van Dort is de dochter van een oudere mevrouw die sinds drie

maanden in ons verpleeghuis woont. Ze is 33 jaar en haar moeder is 65 jaar oud.

Mevrouw is vroegtijdig dement geworden. Ze herkent haar dochter niet meer en doet

onaardig tegen haar als ze op bezoek komt. Mevrouw van Dort heeft het daar niet

gemakkelijk mee. Ze komt drie keer in de week, maar ze weet zich niet goed een houding

te geven in het contact met haar moeder. Ze loopt dan wat over de afdeling en zoekt vaak

contact met een bewoonster die wel aardig op haar reageert. Mevrouw heeft al een paar

keer indirect laten merken dat ze het er moeilijk mee heeft.

Opdracht

Je werkt als verpleegkundige binnen het verpleeghuis waar de moeder van Mevrouw van

Dort wordt verpleegd. Na een volgend bezoek voer je een gesprek met haar naar

aanleiding van de moeilijkheden die ze in de omgang met haar moeder ervaart. Luister

naar ervaringen in het contact met haar moeder en hoe zij daarmee om denkt te kunnen

gaan. 

Gegevens: Mevrouw van Dort is de dochter van een oudere mevrouw die sinds drie

maanden in ons verpleeghuis woont. Ze is 33 jaar en haar moeder is 65 jaar oud.

Mevrouw is vroegtijdig dement geworden. Ze herkent haar dochter niet meer en doet

onaardig tegen haar als ze op bezoek komt. Mevrouw van Dort heeft het daar niet

gemakkelijk mee. Ze komt drie keer in de week, maar ze weet zich niet goed een houding

te geven in het contact met haar moeder. Ze loopt dan wat over de afdeling en zoekt vaak

contact met een bewoonster die wel aardig op haar reageert. Mevrouw heeft al een paar

keer indirect laten merken dat ze het er moeilijk mee heeft.

Opdracht

Je werkt als verzorgende binnen het verpleeghuis waar de moeder van Mevrouw van

Dort wordt verpleegd. Na een volgend bezoek voer je een gesprek met haar naar

aanleiding van de moeilijkheden die ze in de omgang met haar moeder ervaart. Luister

naar ervaringen in het contact met haar moeder en hoe zij daarmee om denkt te kunnen

gaan. 

Gegevens: Mevrouw Van Alphen wordt thuis verpleegd. Ze is 40 jaar en is ernstig ziek.

Mevrouw heeft borstkanker in een gevorderd stadium. Ze ligt veel op bed en is erg moe.

Ze heeft onlangs nog een chemotherapiekuur gehad die lichamelijk en geestelijk erg veel

van haar gevergd heeft.

De dokter heeft haar twee maanden geleden verteld dat ze niet zal herstellen. Mevrouw

praat heel open over haar ziekte. Ze maakt zich zorgen over haar kinderen. Dat zijn

tieners, een jongen en een meisje. Haar zoon doet het niet goed op school. Hij spijbelt en

de rector van de middelbare school heeft een brief gestuurd. Ze begint er vaak terloops

over nadat je haar verzorgd hebt.

Uit wat ze daarover vertelt krijg je de indruk dat ze erg bezig is met hoe het verder moet

met haar kinderen als die alleen met haar man achterblijven.

Opdracht

Je werkt als verzorgende in de thuiszorg. Mevrouw Van Alphen is al regelmatig over

dit onderwerp begonnen. Vandaag geef je haar de gelegenheid om daar wat dieper op in

te gaan. 

Gegevens: Meneer Reemers (70) heeft al jaren longemfyseem. Hij is op 55-jarige leeftijd

vervroegd gepensioneerd. Meneer heeft drie jaar geleden zijn vrouw verloren na een

hersenbloeding. Het is een zelfbewuste man die graag zijn eigen boontjes dopt. Hij krijgt

vanuit onze thuiszorginstelling dagelijks hulp van een verzorgende die hem helpt bij de

noodzakelijke dingen rond de persoonlijke verzorging. Meneer is na een langdurige griep

snel achteruit gegaan. Hij heeft voortdurend adem tekort en kan weinig meer

ondernemen. Meneer is daar opstandig onder, maar laat zich ook niet gemakkelijk

helpen. Vorige week heeft dat geleid tot een aanvaring met de verzorgende die, goed

bedoeld overigens, hem wilde helpen bij het dichtknopen van zijn overhemd. Hij is

volgens haar toen onredelijk tegen haar uitgevallen. Meneer is er regelmatig op gewezen

dat een fles met extra zuurstof hem zou kunnen helpen meer energie te hebben. Daar

heeft ook de verzorgende het met hem over gehad tijdens dit incident. Hij stond er

helemaal niet voor open.

Opdracht

Als EVV'er van meneer Reemers breng je na een afspraak een huisbezoek. 

Het doel daarvan is na te gaan hoe meneer de zorg en zijn huidige

situatie ervaart. 

Je hebt de hoop dat meneer in een open gesprek ook meer open zal staan

voor hulpmiddelen zoals een zuurstoffles. 

Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃

In hoeverre zijn de lesdoelen door jou behaald?

geen

enkelen

de meesten

allemaal