§1.2 Het deeltjesmodel

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§1.2 Het deeltjesmodel

Hoofdstuk 1. Materialen en stoffen

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

• met behulp van het deeltjesmodel een materiaal op microniveau beschrijven.
• faseovergangen op microniveau beschrijven.
• het deeltjesmodel in verband brengen met stofeigenschappen.
• smelt- en kookdiagrammen van zuivere stoffen op microniveau verklaren.

Hoofdstuk 1. Materialen en stoffen

§1.2 Het deeltjesmodel

Deeltjesmodel

Om eigenschappen van stoffen te kunnen verklaren, kun je gebruikmaken van het deeltjesmodel. 

De belangrijkste kenmerken van het deeltjesmodel zijn:

• Elke stof is opgebouwd uit heel veel moleculen. 
• Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen. Moleculen hebben massa en een vorm. 
• Moleculen bewegen voortdurend en hebben daardoor een bepaalde hoeveelheid bewegingsenergie. 
• Moleculen trekken elkaar aan. 
• Tussen moleculen zit afstand. 

Hoofdstuk 1. Materialen en stoffen

§1.2 Het deeltjesmodel

Maco en microniveau. 

Macroniveau is het niveau waarop je kunt waarnemen. 

Microniveau is het niveau van moleculen en deeltjes. 

Hoofdstuk 1. Materialen en stoffen

§1.2 Het deeltjesmodel

Horen de begrippen en omschrijvingen bij micro- of bij macroniveau?

Microniveau

Macroniveau

afstand tussen moleculen

materiaaleigenschappen zoals kleur

smeltpunt van water

netwerk van miljarden deeltjes

materiaalstructuren zoals mm- en cm-schaal

microscopische schaal

Macro en microniveau. 

Hoofdstuk 1. Materialen en stoffen

§1.2 Het deeltjesmodel

fase	macroniveau	microniveau
vast (s)	hard, vaste vorm en is niet samendrukbaar.	zeer sterke aantrekkingskracht deeltjes trillen op hun eigen plaats.
vloeibaar (l)	zacht, geen vaste vorm en is niet samendrukbaar	sterkte aantrekkingskracht deeltjes bewegen langs elkaar heen.
gas (g)	niet direct waarneembaar, geen vaste vorm en is samendrukbaar	zwakke aantrekkingskracht bewegen snel door de beschikbare ruimte

Gassen hebben altijd een veel lagere dichtheid dan vloeistoffen. Dit kun je met behulp van het deeltjesmodel verklaren.

Welke verklaring is juist?

1. De gasmoleculen zijn enorm uitgezet en nemen dus een veel grotere ruimte in.
2. Gasmoleculen zijn veel lichter dan vloeistofmoleculen.
3. Het volume van een gas is veel groter dan van een vloeistof.
4. In de gasfase zitten de moleculen veel verder van elkaar af dan in de vloeistoffase.

Sleep de fase en faseovergang naar de juiste plek.

Smelten

Stollen

Condenseren

Sublimeren

Rijpen

Verdampen

gas

vloeistof

vaste stof

Het deeltjesmodel en stofeigenschappen

Een zuivere stof bestaat uit één soort moleculen. 

Stofeigenschappen

• Smelt- en kookpunt
• Dichtheid
• Warmtegeleidbaarheid 

Hoofdstuk 1. Materialen en stoffen

§1.2 Het deeltjesmodel

Doelen

Als het goed is kan ik nu:

• met behulp van het deeltjesmodel een materiaal op microniveau beschrijven.
• faseovergangen op microniveau beschrijven.
• het deeltjesmodel in verband brengen met stofeigenschappen.
• smelt- en kookdiagrammen van zuivere stoffen op microniveau verklaren.

Hoofdstuk 1. Materialen en stoffen

§1.2 Het deeltjesmodel

Aan de slag! 

NU: Lezen §1.2 Het deeltjesmodel (blz. 16 t/m 20)

Daarna (HW) Maken opdracht 1 t/m 9

Hoofdstuk 1. Materialen en stoffen

§1.2 Het deeltjesmodel