1.1: de Opstand in de Nederlanden

1. Opstand der Nederlanden (1515-1572)
  • Kenmerkende aspecten:
  • 1. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
  • 2. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
  • 3. De protestantse Reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 21 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 4 videos.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

1. Opstand der Nederlanden (1515-1572)
  • Kenmerkende aspecten:
  • 1. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
  • 2. Het begin van staatsvorming en centralisatie.
  • 3. De protestantse Reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

Slide 1 - Tekstslide

Hoofdvraag: waardoor werd de opstand veroorzaakt?
  • Beleid Karel V (1515 - 1555):
  • belastingen in ruil voor privileges steden >
  • sterkere positie steden
  • Belang Karel V: centralisatie >
  • - Brussel centraal bestuur en
  • - ambtenaren in dienst (tkv de adel)
  • - Collaterale Raden 
  • Gevolg: groeiend verzet vanuit steden en adel 
  • Verzet ook door bestrijden Reformatie:


Slide 2 - Tekstslide

Reformatie:
  • Luther (1517: 95 stellingen) 
  • Rijksdag te Worms (1521) > verbanning  Luther >
  • steun keurvorst van Saksen
  • door boekdrukkunst snelle verspreiding ideeën van de hervorming >
  • Vrede van Augsburg (1555):
  • 'wiens gebied, diens godsdienst'

Slide 3 - Tekstslide

Calvijn (1509-1564)
  • Frans-Zwitserse geleerde
  • veel aanhangers in de Ned.
  • enkele verschillen met Luther
  • 1. lagere overheden mogen zich verzetten tegen de vorst 
  • 2. onderdanen mogen zonder toestemming van de vorst een kerk oprichten

Slide 4 - Tekstslide

'de zielenvisserij' - Van der Venne, 1614

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Tekstslide

0

Slide 7 - Video

Begin van de Opstand:
  • Verzet tegen plakkaten >
  • aanbieden van smeekschrift (april 1566)
  • Margaretha van Parma schort vervolgingen op >
  • grotere opkomst bij hagepreken >
  • Beeldenstorm >
  • komst Alva (1567):
  • 'Raad der Beroerten' (Bloedraad) >
  • vele vluchtelingen o.a Willem van Oranje


Slide 8 - Tekstslide

Willem van Oranje (1533-1584)
  • geboren op slot Dillenburg (Dld)
  • stadhouder in Holland,Zeeland,Utrecht
  • 1568: Slag bij Heiligerlee (Gr) >
  • begin 80-jarige oorlog


Slide 9 - Tekstslide

0

Slide 10 - Video

Slag bij Heiligerlee

Slide 11 - Tekstslide

Monument bij Heiligerlee
Graaf Adolf van Nassau is omgekomen bij dit militaire treffen tussen Alva en Willem van Oranje

Slide 12 - Tekstslide

Watergeuzen

  • Watergeuzen succesvoller dan Oranje:
  • 1572: Inname van Den Briel >
  • steeds meer steden kiezen de zijde van de Opstandelingen
  • 1574: Ontzet van Leiden
  • 1578: Alteratie van Amsterdam
  • Statenvergaderingen in Noordelijke Ned. erkennen Willem als stadhouder !!!!

Slide 13 - Tekstslide

leg uit waarom het benoemen van Oranje als stadhouder een daad van verzet tegen de Spanjaarden was

Slide 14 - Woordweb

0

Slide 15 - Video

In de Nederlanden was géén vorst,
(itt de situatie in het buitenland)
maar lag het bestuur in handen van de rijke burgers (Holland/Zeeland)
XXX

Slide 16 - Tekstslide

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
het gewest Holland betaalde 60 % van de defensielasten

Slide 17 - Tekstslide

stadhouder prins Maurits van Oranje                                (1576 - 1625)
Johan van Oldenbarnevelt raadspensionaris (1547 - 1619)

Slide 18 - Tekstslide

Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt op het Binnenhof
Standbeeld Van Oldenbarnevelt, tegenover het Binnenhof

Slide 19 - Tekstslide

0

Slide 20 - Video

De Op
A

Slide 21 - Quizvraag