2EF VVT aandoeningen aan het urinewegstelsel en geslachtsorganen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Zorgvragers met aandoeningen aan het urineweg-stelsel

V V T

Programma vandaag

Lesdoelen

Voorkennis ophalen

Theorie

Zelfstandig werken

Lesdoelen

• Je kunt benoemen waaruit de urinewegen bestaan.
• Je kunt uitleggen welke sociale en emotionele gevolgen een aandoening aan de urinewegen kan hebben.
• Je kunt benoemen welke aandachtspunten er zijn bij de zorg voor een zorgvrager met een aandoening aan de urinewegen.
• Je kunt benoemen welke onderzoeken er kunnen worden gedaan bij zorgvragers met aandoeningen aan de vrouwelijke en mannelijke geslachtsdelen
• Je kunt de aandoeningen, verschijnselen en behandelingen aan het mannelijk en vrouwelijk geslachtsdeel benoemen met voorbeelden.

Waaruit bestaan de urinewegen?

Welke ziekten/aandoeningen aan de nieren en urinewegen kom je
tegen op stage?

Emotionele en sociale gevolgen bij een aandoening aan het urinewegstelsel

Angst door besef afhankelijk te worden van dialyse apparaat en voor de toekomst. Niertransplantatie?

Ander ritme van leven

Dieet volgen

Aandachtspunten voor de zorg

Op de hoogte zijn van het ziektebeeld van je zorgvrager

• Observeer de zorgvrager op algemeen welbevinden en functioneren
• Wees alert op verschijnselen die wijzen op gebreken in de vitale functies.
• Controleer vitale functies
• Geef advies over juiste toilethouding voor uitplassen
• Pas de juiste hygiëne toe
• Houd evt. in overleg met zorgvrager een vochtbalans bij
• Geef advies over incontinentiemateriaal
• Ondersteun de zorgvrager bij innemen van medicatie
• Ondersteun de zorgvrager bij zelfzorg

Vrouwelijke zorgvragers met aandoeningen aan de geslachtsorganen

Waaruit bestaan de vrouwelijke geslachtsorganen?

Onderzoek

Vaak klachten van bloedverlies

Oudere vrouwen zijn niet gewend om over seksualiteit en menstruatie te praten

Overtuigen om naar huisarts te gaan

Huisarts > gynaecoloog

• Urineonderzoek
• Bloedonderzoek
• Vaginaal toucher
• Uitstrijkje
•  Echo

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Menstruatieklachten > geïrriteerd zijn, moeheid, pijnlijke borsten, buikkramp, hoofdpijn, misselijkheid en braken. 

Evt. medicatie: pijnstillers, NSAID's, hormonen of anticonceptiepil

Menopauze: tussen het 40ste en 60ste levensjaar

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Endometriose: goedaardige woekering van baarmoederweefsel in de buik. 

Symptomen: hevige pijn tijdens menstruatie, vermoeidheid, prikkelbaarheid en darm- en blaasproblemen. 

Veelvoorkomende oorzaak van onvruchtbaarheid

Behandeling: pijnstillers, aanvullen van hormonen, chirurgische ingreep

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Infecties: bacteriële of schimmelinfecties

Oorzaak: onbeschermd vrijen, spiraaltje, miskraam of onderbreking van de zwangerschap

Symptomen: abnormale en riekende afscheiding, jeuk, branderig gevoel of buikpijn.

Behandeling: geneesmiddelen, pijnstillers, spoelingen of cremes. 

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Fistels: ongewone verbinding tussen vagina en blaas of naar het rectum.

Oorzaak: bestraling in kleine bekken, letsel door medische ingreep, complicatie bij moeizame bevalling of aangeboren.

Symptomen: incontinentie van urine of diarree.

Behandeling: operatief herstel als oorzaak is genezen. 

Fistels na bestraling zijn vrijwel niet te verhelpen.

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Verzakkingen van de baarmoeder: de baarmoeder is uit positie geraakt. Vaak bij ouder wordende vrouwen.

Oorzaak: Organen in de buik hebben onvoldoende steun van het steunweefsel en bekkenbodemspieren. Hoesten

Symptomen: drukkend gevoel op de blaas en darmen, pijn bij vrijen, pijn in de onderrug, blaasontstekingen en urine-incontinentie.

Behandeling: plaatsen van een ring (pessarium) die de baarmoeder op de goede plaats houdt. Operatie om ophangbanden van de baarmoeder in te korten.

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Tumoren: Woekering van goedaardig en kwaadaardig weefsel. 

Vleesboom: klachten van hevig bloedverlies, pijnlijke krampen, onvruchtbaarheid en pijn tijdens het vrijen.  Evt. operatief te verwijderen.

Kanker in baarmoeder, baarmoederhals en eierstokken. 

Klachten van bloedverlies, vermoeidheid, buikpijn en gewichtsverlies.

Behandeling is operatief verwijderen van de tumor. Evt. chemo,

bestraling en/of hormoontherapie. 

Bevolkingsonderzoek.

Welke emotionele en sociale gevolgen zijn er bij aandoeningen aan de vrouwelijke geslachtsorganen?

Algemene zorg en begeleiding

Empathische houding

Hulp bij dagelijkse verzorging

Na verwijdering baarmoeder: 4 -6 weken niet zwaar tillen

Bespreekbaar maken en observeren van pijn

Alert zijn op infecties en complicaties van onvoldoende hygiëne

Hulp bieden bij mobiliseren

Stimuleren van bewegen op eenr ustig tempo

Rapporteren van bijzonderheden

Wat is een andere naam voor je baarmoeder?

1. Vesica urinaria
2. Uterus
3. Ovarium
4. Nefron

Mannelijke zorgvragers met aandoeningen aan de geslachtsorganen

Onderzoek

Huistarts > uroloog of seksuoloog/psychotherapeut

• Urineonderzoek
• Bloedonderzoek > PSA of CRP
• Rectaal toucher
• Biopsie
• Echo
• Cystoscopie
• Röntgen / CT / MRI

Welke aandoeningen aan het mannelijk geslachtorgaan ken jij?

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Voorhuidvernauwing > besnijdenis

Spaanse kraag

Impotentie > onvermogen om een voldoende erectie te krijgen

Oorzaken: drank en drugs, roken, urologische problemen, lichamelijke aandoeningen, neurologische aandoeningen, mentale problemen, medicatie of onvoldoende testosteron

Komt voor bij 40% van de mannen boven de 60

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Zaadbalkanker: Meest voorkomende vorm van kanker bij jonge mannen. 

Symptomen: pijnlijke zwelling van de zaadbal. 

Behandeling: chirurgie en chemotherapie.

Aandoeningen, verschijnselen en behandeling

Prostaatklachten: 

• Ontsteking van de prostaat > antibiotica
• Vergrote prostaat > TUR-P
• Prostaatkanker > kwaadaardige vergrote prostaat
   Uitzaaiingen vaak in het skelet.
   Behandeling afhankelijk van levensverwacht en conditie.
   Operatie, hormoontherapie, radiotherapie en chemotherapie

Emotionele en sociale gevolgen

Schaamte

Vicieuze cirkel van miscommunicatie en sociaal isolement

Welke zorg geef je aan een zorgvrager met een probleem aan het mannelijk geslachtsdeel?

Wat heb je geleerd deze les?
Noem 3 dingen