21.3-1 Specifieke afweer en antistoffen deel 1 6V 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

16.3 verworven afweer en antistoffen deel 1

Leerdoel 16.3 deel 1

• Je leert hoe de specifieke afweer ziekteverwekkers tegengaat

succescriteria

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: specifieke afweer, MHC-II moleculen, Antigeen Presenterende Cel (APC), lymfevatenstelsel, lymfeknopen, lymfocyten, B-lymfocyten, T-lymfocyten, T-helpercellen (Th -cellen), cytotoxische T cellen (Tc-cellen), B lymfocyten (B-cellen), antistoffen, plasmacellen
• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen
• je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken
• je weet welke binas-tabellen bij het onderwerp horen en informatie uit deze tabellen halen en gebruiken

Specifieke afweer -1-

Wordt gestart door een Antigeen Presenterende Cel (APC):

• Een fagocyt die een ziekteverwekker heeft 'opgegeten'

APC - fagocyt

• Fagocyten die bv. een bacterie hebben opgenomen
• zullen deze verteren 
• vervolgens delen ervan op hun celmembraan presenteren.
• Hiervoor gebruikt de fagocyt het MHC-II eiwit.

Bron 13

1

Lymfe stelsel Binas 84N

• De fagocyt (APC) verplaatst zich naar een lymfeknoop
• en presenteert het antigeen aan T-helper cellen (Th-cellen).

T helpercellen -2-

• De Th-cel met een passende receptor wordt hierdoor geactiveerd.

2

Cytotoxische T cellen -3-

• De Th-cel activeert Tc-cellen (Cytotoxische T-cellen) met dezelfde receptor.
• De geactiveerde Tc-cellen (cytotoxische T cellen) herkennen met die receptor geïnfecteerde lichaamscellen en prikken deze lek -> cellen gaan dood.

3

B cellen -4-

• De Th-cel activeert B-cellen met dezelfde receptor
• Geactiveerde B-cellen vormen plasmacellen

4

Plasmacellen/ antistoffen -5-

• Plasmacellen produceren antistoffen die dezelfde vorm hebben als de receptor.
• Antistoffen binden heel specifiek aan het antigeen en dus aan de ziekteverwekker.

1

2

4

5

3

Pak BINAS 84L voor je

• Plak gebeurtenissen 1 t/m 5 op deze tabel, waar vindt je welk deel terug?

1

2

3

4

5

1

2

4

5

3

Specifieke afweer -1-

Wordt gestart door:

• een Antigeen Presenterende Cel (APC):

of

• Een geïnfecteerde lichaamscel

APC - lichaamseigen cel

• Ook een geinfecteerde (of tumor-) cel kan een Antigeen Presenterende cel zijn. 

• In dat geval wordt direct een Tc cel geactiveerd, zonder tussenkomst van een Th cel.

Humorale: met antistoffen

Cellulaire: met Tc cellen

Leerdoel 16.3 deel 1

• Je hebt geleerd hoe de specifieke afweer ziekteverwekkers tegengaat

Volgende les deel 2:

• Hoe worden lymfocyten getraind in het onderscheid tussen lichaamseigen en lichaamsvreemd?
• Hoe kunnen er zo veel verschillende T en B cellen en dus antistoffen zijn?

Waarom worden virussen vooral door cellulaire afweer bestreden?

Begrippen 16.3

specifieke afweer, MHC-II moleculen, dendrietische cellen, Antigeen Presenterende Cel (APC), lymfevatenstelsel, lymfeknopen, lymfocyten, B-lymfocyten, T-lymfocyten, T-helpercellen (Th -cellen), cytotoxische T cellen (Tc-cellen), B lymfocyten (B-cellen), antistoffen, plasmacellen

BINAS 16.3

BINAS 84L1 Antigeenpresentatie

BINAS 84L2 Humorale en cellulaire immuniteit

BINAS 84N Lymfevaten en lymfoïde organen

Huiswerk

• maak van 16.3 de opdrachten
• kies je leerroute!