H4 - macht - KA 13 + 14 - 1920

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA 13 + 14

Leenstelsel

Herhalen

Zoek op:
Wanneer kreeg Arnhem stadsrechten?

Verbeteringen in de landbouw

Rond het jaar 1000

• Drieslagstelsel
  
• IJzeren ploeg
• Halsjuk

Landbouw technieken

In de middeleeuwen werden nieuwe ontdekkingen en verbeteringen gedaan bij de landbouw: 
- nieuwe ploegen
- drieslagstelsel 
- gebruik nieuwe materialen

- meer kennis door uitwisseling

IJzeren ploeg

& halsjuk

Ontginnen

Kijkopdracht.

Iedere rij is een verhaaltje. 

Het eerste verhaaltje begint bij een huis. 

Het tweede verhaaltje begint bij een kerk. 

Ze eindigen allebei met een stadmuur en stadspoort eromheen. 

Wat valt je op?

Zelfstandig verder werken

1. Afmaken LessonUp uitleg + vragen over gildes
2. Doen: opdracht horigen vs. gildes                                                 Wanneer je zo ver bent, dan geef ik je de kaartjes en leg ik uit hoe deze opdracht werkt
3. Daarna: aan de slag met je weektaak

Sleep wat bij een Middeleeuwse stad hoort 

naar het plaatje

Kerk

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, sleep mij dan.

Plein

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Stadsmuur

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Agora

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Tempel

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Stadspoort

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Markt

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Koopmanshuis

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Werken in de stad

De Middeleeuwse stad

Zeker geen saaie plaats! Welke ambachten zie jij? 

Wat herken jij voor gebouwen? Herken jij de 3 standen? Wat is een gilde? Zou dit een Hanzestad kunnen zijn? Hoe is deze stad ontstaan?

Trots!

Middeleeuwers zijn trots op hun stad! Iedere stad heeft een stadswapen. DAt wapen zie je overal terug, ook als afdrukje op ambachtsproucten die in die stad gemaakt worden. Dat gebruiken we nu niet meer, maar we zetten wel vaak op producten dat iets gemaakt is in..'Holland'. Vergelijkbaar dus. 

Zoek het wapen van Arnhem op, plaats het in het boxje.

Wat doet een gilde?

Het gilde bewaakt de kwaliteit van de spullen die ze maken. Je zorgt dat de opleiding voor leerlingen goed verloopt en dat hij na een aantal jaar alles weet en kan wat nodig is een goed product te leveren. Maar ook ieder product krijgt een keuring en een keurmerk. Die zie je hier op het plaatje. Zo zie je waar het gemaakt is en dat het van kwaliteit is. Dat is hetzelfde als het merkje in je t-shirt en bijvoorbeeld een keurmerk voor scharreleiren.

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een schoenmaker. Een hersteller van schoenen, tassen en andere dingen van leer. Ook nu nog is er één in het centrum van Almelo. 

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een kruier. 

Iemand die helpt met dragen, vertillen, verhuizen, of sjouwen.

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een kaasdrager.

Kazen uit Gouda zijn erg beroemd. 

De kazen werden gedragen, een erebaantje!

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een leerlooier

Iemand met dit vak kon stugge dierenhuiden bewerken tot leer, en et in elke vorm krijgen. Een paardenzadel, of een tas. 

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een timmerman

Iemand met dit vak kon huizen helpen bouwen (die van hout waren) of meubels maken.

Dit ambacht heet...

Dit ambacht heet een houtrasper

Iemand met dit vak kon hout raspen. Van een kromme boomstam raspte men er een mooie ronde balk van. Een mooie spriet of een mooie mast voor een schip!

Ik ben de meester

Ik ben goed in dit ambacht. Om dit vak te leren ga je bij mij 'in de leer'. Dan leer ik je dit vak. 

Je gaat niet naar school maar je werkt. Regelmatig moet je een proef maken, tot je examen doet. Ben je geslaagd dan ben je net zo goed als ik in dit ambacht. 

Schilders, dokters, bakkers en slagers hadden allemaal gildes. 

Ik ben de leerling

Ik let goed op en doe goed mijn best. Ik ga toch niet naar school. 

Als ik het goed doe, ben ik over 10 jaar misschien wel geslaagd! 

Hoezee!

Herkenbaarheid van de gildes

Bepaalde gildes domineren een bepaald deel van de stad. In een bepaald gedeelte van een wijk (1 á 2 straten) zul je bijvoorbeeld alle leerlooiers bijelkaar vinden. Zij markeren hun gedeelte van de stad met een gilde-steen. Dit laat hun macht ook maar weer eens zien. 

Macht van de gildes

Gildes bepalen het leven in een middeleeuwse stad. 

Je bent trots op jouw ambacht, trots op jouw gilde. Op het jaarlijkse gildefeest draag je die trots uit. De hele stad mag er van meegenieten. 

Zijn er veel gildes in een stad, die allemaal een jaarlijks feest geven dan...is er dus ook vaak een feestje!