2122 5V Talent, Vakboek H10.3 Argumentatieschema's (les 12)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Talent, Vakboek H10.3

Argumentatieschema's

Het geheel van argumenten en standpunt wordt redenering of argumentatie genoemd.

Het verband tussen argumenten en standpunt noemen we een argumentatieschema.

De argumentatie kan gebaseerd zijn op:.

• oorzaak en gevolg
• kenmerk of eigenschap
• voor- en nadelen
• voorbeelden
• vergelijking
• autoriteit

Argumentatie o.b.v. oorzaak en gevolg

Bij dit type argumentatie wordt ervan uitgegaan dat een feit of een gebeurtenis zal leiden tot een ander feit of een andere gebeurtenis. 

Het zou me niet verbazen als we straks allemaal buikpijn hebben (gevolg en standpunt). Het vlees was namelijk nog helemaal rood van binnen (oorzaak en argument).

Argumentatie o.b.v. kenmerk of eigenschap

Als alle onderdelen van een groep hetzelfde kenmerk hebben, dan heeft één onderdeel van die groep dat kenmerk ook. De gedachte die aan deze argumentatie ten grondslag ligt, wordt meestal niet expliciet vermeld.

Jeroen is eigenlijk nog een groot kind (standpunt), want het liefst speelt hij nog met zijn lego (argument).

Argumentatie o.b.v. voor- en / of nadelen

Bij dit type argumentatie wordt er een afweging gemaakt: de voordelen worden vergeleken  met de nadelen en op basis van de uitkomst daarvan wordt er een oordeel uitgesproken. 

Als je 5-vwo overdoet, dan krijg je wel een goede basis om in 6-vwo met goede cijfers te slagen. Daar staat tegenover dat je het weliswaar zwaar krijgt als je overgaat naar 6-vwo, maar dat je toch ook een kans hebt dat je meteen slaagt (argumenten). Als ik jou was, zou ik het proberen in 6-vwo (standpunt).

Argumentatie o.b.v. voorbeelden

Een standpunt wordt ondersteund door argumenten die voorbeelden zijn.

Je kunt absoluut niet op hem rekenen (standpunt). Zo kwam hij gisteren zonder af te bellen niet opdagen en toen hij dat verjaardagscadeautje zou kopen, was hij dat ook vergeten (argumenten). 

Argumentatie o.b.v. vergelijking

Van dit type argumentatie is er sprake als er een vergelijking wordt gemaakt tussen twee gevallen en er een overeenkomst wordt geconstateerd: omdat het in het ene geval zo is, zal het bij het andere  ook wel zo zijn.

Als Geert meegaat, dan krijgen we vast ruzie (standpunt). De vorige keer dat hij meeging, liep het ook uit de hand (argument).

Argumentatie o.b.v. autoriteit

Als een standpunt wordt ondersteund door een uitspraak van een deskundige of een uitspraak uit een gezaghebbende bron, heet dat argumentatie op basis van autoriteit.

Je moet twee keer in de week vis eten (standpunt). Laatst bleek opnieuw uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen dat regelmatig vis eten goed is voor hart, bloedvaten en geheugen (argument).

Mensen zouden wat meer met de fiets naar hun werk moeten gaan, want dat is goed voor het milieu en het is goed voor hun conditie.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van voor- en/of nadelen
3. Argumentatie op basis van autoriteit
4. Argumentatie op basis van voorbeelden

Het is de hoogste tijd dat de lonen van alle Nederlanders omhoog gaan. De president van De Nederlandsche Bank heeft dat laatst ook in een interview gezegd.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van voor- en/of nadelen
3. Argumentatie op basis van autoriteit
4. Argumentatie op basis van voorbeelden

Ik denk dat hij zich nauwelijks betrokken voelt bij het bedrijf en zijn collega's. Zo heeft hij zich gisteren ziek gemeld, terwijl hij 's middags wel in de sportschool was.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van voor- en/of nadelen
3. Argumentatie op basis van autoriteit
4. Argumentatie op basis van voorbeelden

Ik vrees dat de leerkrachten in het basisonderwijs de zo gewenste loonsverhoging niet zullen krijgen; de docenten in het voortgezet onderwijs kregen immers laatst ook niet meer salaris.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van voor- en/of nadelen
3. Argumentatie op basis van vergelijking
4. Argumentatie op basis van voorbeelden

Meer uitleg nodig?

aan de slag

Maak van Talent op p.55-56 bij tekst 2 opdracht 9 t/m 16