3.1 De Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk §3.1: De Eerste Wereldoorlog

. 

schooltv.nl

Lesdoelen 

1. In deze paragraaf leer je waardoor en hoe de Eerste Wereldoorlog begon
   
2. In deze paragraaf leer je hoe de partijen elkaar bestreden in de Eerste Wereldoorlog 
3. In deze paragraaf leer je welke gevolgen de oorlog had in Nederland

• tijd van wereldoorlogen
• Centralen
• front
• geallieerden
• militarisme
• nationalisme
• neutraal
• tweefrontenoorlog
• wapenwedloop
• wereldoorlog

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Foto uit: ‘De tijd in kleur. Beelden uit de wereldgeschiedenis 1850 – 1960’ 

Het was in 1914 onrustig en er heerste een hoop spanning in Europa......

Deze onrusten en spanningen zien we als de oorzaken (4) voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Foto uit: ‘De tijd in kleur. Beelden uit de wereldgeschiedenis 1850 – 1960’ 

Oorzaken voor het uitbreken van WOI

• Bondgenootschappen= afspraken over samenwerking tussen verschillende landen
  
  
• Nationalisme= liefde voor het eigen land
  
  
• Militarisme= verheerlijking van het leger
  
  
• Wapenwedloop= Strijd om de sterkste wapens

 

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Foto uit: ‘Wereld in vlammen’ – Dan Jones en Marina Amaral,

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Het Duitse Rijk was een stuk groter dan wij Duitsland nu kennen

Polen is onderdeel van Rusland, net als Wit-Rusland, Letland, Estland, Lithouwen en Oekraine 

Bestond uit het hedendaagse: Oostenrijk, Hongarije, Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Tsjechië, Slowakije, Slovenië en delen van Italië, Montenegro, Polen, Roemenië, Servië en Oekraïne.

Het Ottomaanse Rijk kennen we nu als Turkije

Kaart van Europa in 1914

Oorzaak 1
Bondgenootschappen

• Door de spanning wilde Europese landen sterker staan
• Ze sloten bondgenootschappen
• Ze spraken af elkaar te helpen in oorlogs- en in vredestijd
• Geallieerden en de Centralen

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Foto uit: ‘De tijd in kleur. Beelden uit de wereldgeschiedenis 1850 – 1960’ 

Bondgenootschappen in 1914

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Geallieerden	Centralen
Groot-Brittannië	Duitsland
Rusland	Oostenrijk - Hongarije
Frankrijk	Ottomaanse Rijk
Italië '15
Verenigde Staten '17

Bondgenootschappen in 1914

Tweefrontenoorlog 

• Duitsland wilde geen tweefrontenoorlog. 
• Ze vielen eerst Frankrijk door België aan 
• Werden tegelijkertijd aangevallen door Rusland. 

Er ontstonden loopgraven 

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bondgenootschappen in 1914

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bondgenootschappen in 1914

Sleep het juiste land naar het juiste bondgenootschap -> Let goed op het jaartal!

Geallieerden

Centralen

Bondgenootschappen in 1914

Duitse Rijk

Rusland

Italië

Oostenrijk-Hongarije

Frankrijk

Groot-Britannië

Oorzaak 2
Nationalisme 

• Nationalisme = liefde voor het eigen land
  
• Veel landen en bevolkingen voelden zich beter dan andere landen
  
  
• Mensen waren bereid te vechten voor de trots van hun land
  
  
• Nationalisme was zichtbaar in vrijwel alle landen van Europa

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Foto uit: They Shall Not Grow Old, Peter Jackson, 2019

Oorzaak 3
Militarisme 

• Militarisme = verheerlijking van het leger
  
  
• Mensen zag het leger én oorlog als iets belangrijks: Niet praten maar vechten
  
  
• Veel militaire dreiging in Europa
  
  
• Jonge mannen uit heel Europa melden zich vrijwillig aan om te gaan vechten 

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bundesarchiv, Oscar Tellgmann, 1914 ©

Oorzaak 4
Wapenwedloop

• Wapenwedloop= Strijd om de sterkste wapens
  
  
• Landen wilden aan elkaar laten zien wie het sterkste was 
  
  
• De economie draaide op de oorlogsindustrie
  
  
• Nieuwe technieken als; gevechtsvliegtuigen, tanks, automatische wapens en gifgassen. 

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Montagehal van Krupp te Essen, 1906

Oorzaken voor het uitbreken van WOI

• Bondgenootschappen= afspraken over samenwerking tussen verschillende landen
  
  
• Nationalisme= liefde voor het eigen land
  
  
• Militarisme= verheerlijking van het leger
  
  
• Wapenwedloop= Strijd om de sterkste wapens

 

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Foto uit: ‘Wereld in vlammen’ – Dan Jones en Marina Amaral,

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | 3.1 De Eerste Wereldoorlog

Sleep de juiste beschrijving naar het juiste begrip

Oorzaken voor het uitbreken van WOI

Klik na het geven van je antwoord op BEWAREN | De bron nog een keer bekijken? Klik op het pijltjes (rechtsonder)

Bondgenootschappen

Nationalisme

Militarimse

Wapenwedloop

Strijd om de sterkste wapens

Verheerlijking van het leger

 liefde voor het eigen land

afspraken over samenwerking tussen landen

Nederland in WO I

• Nederland was Neutraal.
• Duitsland viel Nederland niet om de haven van Rotterdam open te houden. 
• Veel vluchtelingen vanuit België naar Nederland 
• Door de oorlog was er een tekort aan voedsel en brandstof. 
• De Nederlanders leden hierdoor aan honger en kou. 

 

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Lees bron 1 en beantwoord de volgende vraag;

Over welke oorzaak(en) van de Eerste Wereldoorlog gaat bron 1? Leg in je antwoord uit waarom je voor deze oorzaak gekozen hebt. 

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bron 1
Uitspraak van de Britse politicus Winston Churchill

In 1914 hing een vreemde stemming in de lucht. Het leek of mensen ontevreden waren over de welvaart en oorlog wilden. Onder de oppervlakte smeulden in bijna ieder land nationale driften. Je ging haast denken dat mensen wilden lijden. In ieder geval deden veel mensen hun best om het zover te laten komen.

Naar: The Origins of the First World War, Londen, 1984.

Winston Churchill (1914), CBS

Bekijk bron 2 en beantwoord de volgende vraag;

Over welke oorzaak(en) van de Eerste Wereldoorlog gaat bron 2? Leg in je antwoord uit waarom je voor deze oorzaak gekozen hebt met iets wat je ziet op de bron

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bron 2: Een Brits affiche uit 1916 

Vertaling:
Tekst boven: Deze vrouwen doen hun werk. 
Tekst onder: Ze leren hoe ze kogels moeten maken 

Over welke oorzaak(en) van de Eerste Wereldoorlog gaat bron 2? Leg in je antwoord uit waarom je voor deze oorzaak gekozen hebt.

Bondgenootschappen in 1914

Klik na het geven van je antwoord op BEWAREN | De bron nog een keer bekijken? Klik op het pijltjes (rechtsonder)

Bekijk bron 3 en beantwoord de volgende vraag;

Over welke oorzaak(en) van de Eerste Wereldoorlog gaat bron 3? Leg in je antwoord uit waarom je voor deze oorzaak gekozen hebt met iets wat je ziet op de bron

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bron 3: Een Amerikaans affiche 

Bekijk bron 4 en beantwoord de volgende vraag;

Over welke oorzaak(en) van de Eerste Wereldoorlog gaat bron 4? Leg in je antwoord uit waarom je voor deze oorzaak gekozen hebt met iets wat je ziet op de bron

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bron 4: Nederlandse cartoon uit 1914 

Vertaling:
Het is niet gemakkelijk om neutraal te blijven

Bekijk bron 5 en beantwoord de volgende vraag;

Over welke oorzaak(en) van de Eerste Wereldoorlog gaat bron 5? Leg in je antwoord uit waarom je voor deze oorzaak gekozen hebt met iets wat je ziet op de bron

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bron 5: Britse cartoon uit 1915

Vertaling:
ZIJN WIJ BANG? NEE!!

Bekijk bron 6 en beantwoord de volgende vraag;

Over welke oorzaak(en) van de Eerste Wereldoorlog gaat bron 6? Leg in je antwoord uit waarom je voor deze oorzaak gekozen hebt met iets wat je ziet op de bron

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bron 6: Een Duitse poster uit 914 

Vertaling:
Uw vaderland is in gevaar. Meld je meteen!

Over welke oorzaak(en) van de Eerste Wereldoorlog gaat bron 2? Leg in je antwoord uit waarom je voor deze oorzaak gekozen hebt.

Bondgenootschappen in 1914

Klik na het geven van je antwoord op BEWAREN | De bron nog een keer bekijken? Klik op het pijltjes (rechtsonder)

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | 3.1 De Eerste Wereldoorlog

Sleep de juiste bron naar het juiste begrip

Oorzaken voor het uitbreken van WOI

Klik na het geven van je antwoord op BEWAREN | De bron nog een keer bekijken? Klik op het pijltjes (rechtsonder)

Bondgenootschappen

Nationalisme

Militarimse

Wapenwedloop

Het Pact van Londen 1915

Geheime afspraak tussen Italië en de Geallieerden Als Italië zou overstappen werd hen stukken land belooft.

Uit een geschiedenisboek:
Steeds meer burgers kregen het idee dat hun eigen land beter was dan andere landen en het eigen volk zou het beste zijn.

Voor deze laatste vraag ga je in overleg met je buur-man of vrouw

De moord op Frans Ferdinand wordt gezien als de aanleiding voor de Eerste Wereldoorlog. Maar welke van de vier oorzaken kunnen we hier aan koppelen?

Op de afbeeldingen vind je extra informatie over de moord. Gebruik deze informatie om samen met je buur-man of vrouw tot een antwoord te komen op de vraag. 

Geschiedenis | Klas 2 | Periode 2 | §3.1 De Eerste Wereldoorlog

Bronnen: Moord op Frans Ferdinand - Van het een, kwam het ander

Klik op de afbeelding om deze te vergroten