Instructie 3.3 Kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Fenotype

Homozygoot

Een "onderdrukt" allel

De allelen voor een bepaalde eigenschap

Twee verschillende allelen voor een bepaalde eigenschap

Homozygoot dominant

Homozygoot recessief

Heterozygoot

De waarneembare eigenschap van een organisme

Twee gelijke allelen voor een eigenschap

Recessief allel

Gen

Heterozygoot

AA

aa

Aa

Bij konijnen is de vachtkleur zwart (A) dominant over wit (a).
Een homozygoot zwart konijn (AA) wordt enkele malen gekruist met een wit (aa) konijn.
Hoe groot is de kans op witte konijntjes (aa)?

1. 100%
2. 75%
3. 50%
4. 0%

Bij konijnen is de vachtkleur zwart (A) dominant over wit (a). Een homozygoot zwart konijn (AA) wordt enkele malen gekruist met een wit konijn (aa).
Wat is het genotype van de konijntjes uit de F1?

1. Aa
2. AA
3. aa

P1 heeft bruine ogen genotype AA

P2 heeft groene ogen genotype aa

Sleep de juiste letters naar het kruisingschema:

A

A

a

a

P1 heeft bruine ogen genotype AA

P2 heeft groene ogen genotype aa

Sleep de juiste letters naar het kruisingschema:

A

A

a

a

T

A

A

A

a

a

A

a

a

Klopt het kruisingsschema?
bruin = dominant
blauw = recessief
Rex (vader) = homozygoot
Floor (moeder) = blauwe ogen

1. Juist
2. Onjuist

Een zwarte en witte cavia worden met elkaar gekruist. Alle nakomelingen zijn wit. Twee nakomelingen van de F1 worden met elkaar gekruist. Hoe groot is de kans op witte nakomelingen in de F2?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 75%

Bij runderen is het gen voor een ruwe tong dominant over dat voor gladde tong. Een bepaalde koe is heterozygoot voor die eigenschap. Deze koe krijgt een kalf van een stier die ook heterozygoot is voor deze eigenschap. Hoe groot is de kans dat dit kalf eveneens heterozygoot is voor deze eigenschap?

1. 25
2. 50
3. 75
4. 100

Konijnen kunnen zwartharig (R) en witharig (r) zijn.
Zwart haar is dominant
Hoe geven we het genotype van een homozygoot zwartharig mannetje aan?

1. Rr
2. rr
3. RR
4. zwart haar

Cavia's kunnen langharig of kortharig zijn.
Langharig is dominant
Een heterozygoot mannetje paart met een homozygoot recessief vrouwtje
Wat is het fenotype van de ouders?

1. Rr x rr
2. rr x RR
3. Langharig x kortharig
4. Langharig x langharig

Cavia's kunnen langharig of kortharig zijn.
Langharig is dominant
Een heterozygoot mannetje paart met een homozygoot recessief vrouwtje
Wat is het Genotype van de ouders?

1. Rr x rr
2. rr x RR
3. Langharig x kortharig
4. Langharig x langharig

Cavia's kunnen langharig of kortharig zijn.
Langharig is dominant
Een heterozygoot mannetje paart met een homozygoot recessief vrouwtje.
Hoeveel % van de F1 is langharig?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

Bij een vliegensoort is het gen voor rode ogen dominant over dat voor roze ogen. Twee vliegen die beide heterozygoot zijn voor de oogkleur hebben een eerste generatie van 168 nakomelingen. Hoeveel van die nakomelingen zullen waarschijnlijk roze ogen hebben?

1. alle 168
2. ongeveer 84
3. ongeveer 42
4. geen enkele

Je hebt te maken met de kruising Rr x Rr. Bij een groot aantal nakomelingen zal de verhouding van de ontstane fenotypen rood : roze ongeveer 3 : 1 zijn. 1/4 van 168 is 42.

Dafne Schippers heeft veel aanleg voor de 200 meter sprint. Ze was 2e op de Olympische Spelen van 2016. 

Ze heeft veel witte spiervezels. 

Stel: Het hebben van veel witte spiervezels is dominant. 

Welk genotype van beide ouders geeft de grootste kans op veel witte spiervezels bij Dafne? 

Zet op volgorde: Van veel kans naar minste kans.

1.

grootste kans

2

redelijke kans

3.

'kleine kans'

4

'minste kans'

beide ouders 

Bb

1 ouder Bb

1 ouder bb

Beide ouders

bb

Beide ouders

BB

Lust jij spruitjes?

Stel dat spruitjes lekker vinden een recessieve eigenschap is.

Wanneer is de grootste kans dat er nakomelingen komen die spruitjes lekker vinden? Wanneer de kleinste kans?

Zet het genotype van de ouders op volgorde voor de meeste kans tot geen kans.

 

1.

grootste kans

3.

geen kans

2

beide ouders 

Bb

1 ouder BB

1 ouder bb

beide ouders

bb

Peter is heterozygoot voor het FH-gen. Hana heeft de ziekte niet en is

homozygoot recessief.

Hoe groot is de kans dat een kind van Peter en Hana de ziekte FH krijgt?

Sleep het vinkje naar het juiste antwoord.

Peter is heterozygoot, dus Aa

Hanna is homozygoot recessief, dus aa

Als je dan een kruisingsschema maakt, kan er 50% Aa en 50% aa ontstaan

0%

100%

75%

50%

25%

Er zijn lang-snavelige en kort-snavelige ara's.

Er vindt een kruising plaats. 

De F1 nakomelingen bestaan voor 50 % uit heterozygoten

Drie ara's zijn lang-snavelige en één ara is een kort-snavelige ara.

Wat waren de genotypen van de ouders (Parentes)?

uitleg

      A  a

A AA Aa 

a Aa  aa 

Hoofdletter A (lang-snavelig : Aa en AA: 3 ara's) 50% Aa 

kort-snavelig: aa (1 keer aanwezig)

Aa x Aa

Aa x aa

aa x aa

AA x aa

AA x Aa