Apartheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Werkbladen

TM Lesbrief KV_Apartheid.pdf

Apartheid

Een korte introductie 

op het onderwerp

Zuid-Afrika

Nederlanders in 

Zuid-Afrika

• Eerste contact in 1647, als er schipbreuk wordt geleden

• Bouw van het 'Zand Fort van die Kaap die Goeie Hoop'

• Jan van Riebeeck sticht eerste VOC-handelspost in 1652

• Begin van de Nederlandse Kaapkolonie

Britse overname

• De Kaapkolonie komt vanaf 1806 in Britse handen

• Relatie met de Boeren (afstammelingen van Nederlandse kolonisten) is moeizaam, o.a. m.b.t. de afschaffing van de slavernij

• Boeren stichtten onafhankelijke republieken buiten de Kaapkolonie: de Grote Trek (1835-1840)

Boerenoorlogen

• Na de Grote Trek ontstaan er twee grote Boeren-republieken: Transvaal en Oranje Vrijstaat

• Britten willen deze gebieden inlijven (o.a.: vanwege goud en modern imperialisme)

• Eerste Boerenoorlog (1880-1881) werd nog gewonnen door de Boeren, maar de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) betekende het einde van de onafhankelijke Boeren-republieken

• Tijdens de oorlog is door de Britten gebruik gemaakt van concentratiekampen (>25.000 slachtoffers)

Unie van Zuid-Afrika

• Transvaal en Oranje Vrijstaat verliezen hun onafhankelijkheid na de Tweede Boerenoorlog 

• Vanaf 1910: Unie van Zuid-Afrika wordt onafhankelijke staat binnen het Britse Gemenebest

• Toename van rassenscheiding in het land

Apartheid: oorsprong

• Rassenscheiding (segregatie)

• Bestaat in principe als sinds de komst van de eerste blanken: zij waren altijd in de minderheid en voelden zich bedreigd door de zwarte meerderheid

Apartheid: het begin

• Belangrijkste vormgever: (geboren Nederlander) Hendrik Verwoerd
  

• Apartheid wordt in 1948 vastgelegd in zgn. apartheidswetten

Grote apartheid

• Verdeling van het land onder blank en zwart

• Blanke bevolking 'krijgt' 87% van het (beste) land

• Zwarte bevolking 'krijgt' 13% van het (dikwijls slechtere) land

• De zwarte bevolking krijgt 10 zelfstandige gebieden toegewezen: thuislanden (Bantoestan)
  

Kleine apartheid

• Wetten moeten voorkomen dat de zwarte bevolking zich gaat mengen in de leefwereld van de blanken

• Wet op verbod van gemengde huwelijken (1949)
• Ontuchtwet (1950)

• Betere banen waren voor de blanken (bij wet vastgesteld)

Wet op aparte gerieven

1953

Verbod op het gebruiken van 

dezelfde openbare voorzieningen.

Townships

Gescheiden stadswijken voor

zwarte bevolking

Bloedbad van Sharpeville

21 maart 1960

Zwarte bevolking demonstreert tegen een regeling 

waarbij je een speciaal pasje nodig had om 

 vrij, in het land zelf, te mogen reizen.

De politie grijpt hard in: 69 doden

De wereld ziet (voor het eerst) de apartheid

Republiek van Zuid-Afrika

1961

Zuid-Afrika krijgt veel kritiek op 

het apartheidsregime en besluit, mede daarom 

uit het Britse Gemenebest te stappen.

Het land raakt steeds verder geïsoleerd

Strijd tegen apartheid

Vanuit binnenland:

Met en zonder geweld (ANC)

Vanuit buitenland:

Economische en culturele

boycot van Zuid-Afrika

Eind van apartheid

• Steeds meer internationale druk op Zuid-Afrika eind jaren '80

• Vrijlating van Nelson Mandela na 27 jaar gevangenschap (1990)

• Eerste democratische verkiezingen maken Mandela president van Zuid-Afrika (1994)

Deze les is gemaakt in LessonUp

Meer info op www.lessonup.nl