LES 3: GRONDRECHTEN

• Burgerschap
• Praktijkonderwijs
• Leerjaar 4

LES 3: GRONDRECHTEN 

Inhoud van de les

Inleiding

Voorkennis activeren

Theorie

Exit ticket

Wat heeft deze afbeelding te maken met grondrecht?

Leerdoelen

Aan het einde van de les ...

kan ik benoemen wat de grondwet is

kan ik benoemen wat een grondrecht is

kan ik voorbeelden geven van de grondrechten in NL

weet ik het verschil tussen klassieke grondrechten en sociale grondrechten 

GRONDWET

Het levensverhaal van de Grondwet

GRONDWET

De Grondwet is de belangrijkste wet van Nederland. In de Grondwet staan rechten en plichten beschreven die gelden voor iedereen in Nederland. De plichten gaan van leerplicht tot de plicht om belasting te betalen. 

rechten & plichten 

RECHT

Een recht is iets wat je mag doen of mag hebben.

PLICHT

Een plicht is iets wat je moet doen.

GRONDRECHTEN

In hoofdstuk 1 van de Grondwet staan alle rechten die je in Nederland hebt. Die noemen we de
Grondrechten. Het eerste artikel van de grondwet beschrijft het belangrijkste grondrecht:  

Artikel 1 van de Grondwet.

Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.  

Welke grondrechten
hebben we in Nederland?

Leerlingen gaan aan de slag met grondrechten. 

Wat weten jullie al over het grondrecht?

Of welke grondrechten ken je al?

Artikel 1 luidt: ‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.’

Andere grondrechten zijn onder meer:

• Vrijheid van meningsuiting

• Vrijheid van godsdienst of levensovertuiging

• Vrijheid van vereniging en vergadering

• Recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer

• Recht om leden van vertegenwoordigende organen te kiezen

• Verbod op de doodstraf

Grondrechten

Dit zijn rechten die burgers de vrijheid geven om zonder bemoeienis van de overheid te leven. 

vrijheid van meningsuiting

recht op privacy

kiesrecht

recht op gelijke behandeling

Grondrechten

In hoofdstuk 1 van de Grondwet staan de grondrechten. Dit zijn rechten die burgers de vrijheid geven om zonder bemoeienis van de overheid te leven. Ook bevat de Grondwet de rechten om deel te nemen aan de samenleving en de politiek. Voorbeelden van grondrechten zijn:

• vrijheid van meningsuiting;
• recht op privacy;
• kiesrecht;
• recht op gelijke behandeling.

Bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/grondwet-en-statuut/grondwet

Klassieke grondrechten

Beschermen ons tegen de overheid 

Geven ons rechten tegen een te machtige overheid.

Staan sinds 1848 in de Grondwet 

Klassiek betekent: 

'iets van vroeger, maar niet verouderd' 

• Kiesrecht
• Vrijheid van meningsuiting
• Recht op privacy
• Godsdienst vrijheid
• Discriminatieverbod 

Sociale grondrechten

Plichten van de overheid:

Zorgen voor een goed bestaan 

Zijn pas later in de Grondwet gekomen

• Recht op huisvesting
• Sociale zekerheid (zie notitie)
• Gezondheidszorg
• Onderwijs
• rechtsbijstand

Bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/grondwet-en-statuut/grondwet 

Sociale grondrechten zijn meestal niet afdwingbaar bij de rechter, maar klassieke grondrechten wel. Zo kan een burger een kort geding aanspannen als een gemeente zonder goede redenen een demonstratie wil verbieden.

Sociale zekerheid is voor personen of gezinnen, die vanwege bepaalde omstandigheden in financiële problemen komen, te helpen. Het gaat hier om mensen die tijdelijk (of blijvend) geen of onvoldoende inkomen ontvangen, bijvoorbeeld als gevolg van werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, ziekte of pensioen.

Alleen de burgers moeten zich houden aan de Grondwet

1. waar
2. niet waar

In de Grondwet staat geschreven dat

1. Dat je alles mag zeggen wat je wilt
2. Dat je iedereen moet respecteren
3. Dat iedereen gelijk is
4. Dat alleen mannen mogen stemmen

Waar horen de volgende grondrechten bij?

Klassieke grondrechten

Sociale grondrechten

Vrijheid van meningsuiting

Recht op werk

Recht op gelijke behandeling

Recht op veilig bestaan

Recht op gezondheidszorg

Godsdienstvrijheid

Klassieke grondrechten:

- Vrijheid van meningsuiting

- Recht op gelijke behandeling

- Godsdienstvrijheid

Sociale grondrechten: 

- Recht op werk

- Recht op veiligheid

- Recht op gezondheidszorg

Zoekplaat grondwet

• Elk groepje krijgt van een zoekplaat. 
• Elk groepje probeert zoveel mogelijk artikelen uit de grondwet te herkennen in de afbeelding.
• Schrijf op een blaadje welke grondwetsartikelen jullie zien.
• Nabespreken: Om de beurt zegt iemand uit je groepje 1 artikel die jullie hebben opgeschreven