Les 7 Vrijheidsbeperkende maatregelen (WZD)

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wet zorg en dwang  

Wet Zorg en Dwang WZD

Wat gaan we doen: 

• Wat er wordt verstaan onder vrijwillige en onvrijwillige zorg.
• Wat de WZD is en inhoudt. 
• Hoe het stappenplan WZD eruit ziet.
  
  
• Kennis op doen met Gesprekskaartjes 
• Test maken m.b.t. WZD 
• Opdracht.

Hoe zou het zijn als...

• Je dagelijks je telefoon moet inleveren als je naar je slaapkamer gaat. 
• je elke ochtend om 6:00 moet opstaan (ook in de vakantie).
• Elke dag om 21:00 uur de lichten uit moeten.
• Je niet zelf kan kiezen welk broodbeleg je wil of wat je mag drinken.  
• Je met mensen woont die je niet aardig vindt.
• er kleding voor je is klaargelegd voor de volgende dag.
• er voor je bepaald wordt of je onder de douche kan of niet.  

Wat weet je al over de Wet Zorg en Dwang? 

WET ZORG EN DWANG

Regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van:

Wat is het doel van de WZD? 

Alleen als het niet anders kan, mag onvrijwillige zorg worden toegepast ná zorgvuldige multidisciplinaire afweging!

Krankzinnige wet

Hierin stond niet het belang van de mensen centraal maar vooral het belang van de maatschappij.

Deze wet gaf artsen en overheden de macht om mensen met psychische problemen gedwongen op te nemen in instellingen, zonder dat de persoon daar zelf veel over te zeggen had. De wet bepaalde ook hoe deze mensen behandeld moesten worden in de instellingen. 

BOPZ

Na de krankzinnige wet, kwam  de wet BOPZ. 

Hierin vond een verschuiving plaats van uitgangspunt, waarbij de rechten van de mens meer beschermd werd.

De Wet BOPZ ging over mensen met psychische problemen die mogelijk een gevaar vormen voor zichzelf of anderen. Deze wet gaf artsen en rechters de mogelijkheid om deze mensen gedwongen op te nemen in een psychiatrische instelling voor behandeling. Het doel was om deze mensen te helpen en te beschermen, maar ook om hun rechten te waarborgen tijdens de opname en behandeling

Bopz naar Wet Zorg en Dwang

1 januari 2020 is Bopz vervangen door twee andere wetten: 

- Wet verplichte GGZ

- Wet zorg en dwang

Meer gericht op de rechten van de cliënt waarbij de nadruk ligt op vrijwillige zorg en het voorkomen van dwang.

Waar en voor wie geldt deze wet?

Vrijwillige zorg:

Betekent dat iemand zelf ermee instemt om hulp of behandeling te ontvangen voor zijn of haar gezondheidsproblemen en kan dit op elk moment stopzetten.

Onvrijwillige zorg:

Er is sprake van onvrijwillige zorg als een cliënt of zijn vertegenwoordiger niet instemt met zorg of wanneer de cliënt zich verzet.

Voorbeelden onvrijwillige zorg:

• Je moet je telefoon inleveren.
• Je moet gedwongen douchen.
• Je moet gedwongen medicatie innemen.
• Je deur wordt op slot gedraaid.
• Iemand dient je stiekem medicatie toe.
• Je urine wordt na een avond feesten gecontroleerd.
• Je wordt gedwongen iets te eten.

9 categorieën onvrijwillige zorg:

Hoe kun je onvrijwillige zorg voorkomen?

- Bekijk welk (risico op) ernstig nadeel je wilt verminderen en bespreek wat nog acceptabel is. Kies vervolgens met de cliënt de best passende maar minst ingrijpende zorg om dit te bereiken.

- Zoek naar vrijwillige alternatieven

- Zorg voor een fijne omgeving. Voorkom prikkels die onrust veroorzaken

- Zorg voor passende dagbesteding

- Zorg voor goed passende kleding en schoenen om het valrisico te verkleinen en duidelijke markeringen om (ver)dwalen te verminderen.

Instemmen of Verzet

Niet alle cliënten kunnen zeggen of ze iets wel of niet willen. Daarom is het belangrijk dat je

doorhebt wanneer iemand zich verzet tegen een maatregel.

Elk mens reageert op zijn eigen manier op situaties die hij niet prettig vindt. 

Er is sprake van verzet als iemand met woorden, gebaren en/of door gedragsverandering

aangeeft dat hij bezwaar heeft tegen de situatie waarin hij terecht is gekomen. 

Als zorgmedewerker kun je hier pas goed op reageren als je weet en begrijpt waar het verzet

vandaan komt. Let daarom goed op verzet of moeilijk gedrag, dat je waarneemt tijdens het

verzorgen of begeleiden van de cliënt.

Een cliënt wil niet gewassen worden.

Hoe weet je of deze cliënt dit niet wil? 

Welke afwegingen maak je dan?

voorbeelden:

• Weglopen, 
• niet luisteren, 
• over een ander onderwerp beginnen, 
• niet meebewegen,
• zeggen dat je al gedoucht hebt, schreeuwen, 
• weigeren, 
• voor zich uit staren, 
• niet reageren, 
• slaan.

Alternatieven:

• Vertel wat je gaat doen, 
• vraag wat iemand belangrijk vindt, 
• begin met wassen in plaats
• van douchen, 
• probeer erachter te komen waarom iemand niet wil douchen,
• bekijk de omgeving, 
• gebruik hulpmiddelen, 
• maak er een spel van.

Uitgangspunt WZD

Onvrijwillige zorg mag niet, tenzij:

• Er is sprake van 'ernstig nadeel' en 
• Er geen andere oplossingen/alternatieven zijn om dat te bestrijden.

Onvrijwillige zorg is dus een allerlaatste optie! 

(grondrecht op vrijheid) 

Stappenplan

- Is er gekozen voor onvrijwillige zorg? (dus als laatste middel)

- Besproken met een multidisciplinair team? 

- Start met het stappenplan, deze stappen zorgen ervoor dat de beslissingen over onvrijwillige zorg heel zorgvuldig worden genomen, dat meerdere zorgverleners meedenken en dat het periodiek wordt geëvalueerd.

Verkort stappenplan

Wat hoort bij welke categorie:

1. 1 = D 2 = B 3 = C 4 = A
2. 1 = B 2 = D 3 = C 4 = A

Wat is het doel van de wet zorg en dwang?

1. Onvrijwillige zorg voor cliënten zoveel mogelijk voorkomen
2. Het bevorderen van efficiëntie in de gezondheidszorg
3. Het beschermen van privacy van zorgverleners
4. Cliënten beschermen tegen de nadelen van onvrijwillige zorg

Voor wie geldt de wet zorg en dwang?

1. Mensen met een verstandelijke beperking
2. Mensen met een lichamelijke handicap
3. Mensen met dementie
4. Mensen die zorg weigeren

Hoe vaak moet volgens de Wet zorg en dwang een nieuwe maatregel geëvalueerd worden?

1. 2x per jaar
2. Iedere drie maanden
3. In eerste instantie iedere 3 maanden, daarna 6 maanden
4. Dat wordt in overleg bepaald.

Wanneer is iemand volgens de wet zorg en dwang wilsonbekwaam ter zake ? Als zij of hij ....

1. De informatie over zijn zorg niet kan begrijpen
2. geen besluiten kan nemen
3. onvrijwillig is opgenomen
4. niet begrijpt wat de gevolgen van het besluit zijn

Meneer de Graaf woont thuis en heeft een licht verstandelijke beperking, Zijn huisarts heeft medicatie voorgeschreven. Deze wil hij niet innemen. Nu is de vraag of de thuiszorg de medicatie wil geven. Wat is de juiste reactie van de thuiszorg ?

1. De wet zorg en dwang geldt thuis niet dus kunnen ze met zachte dwang toedienen
2. De thuiszorg geeft ongemerkt de medicatie
3. De thuiszorg gaat in overleg of onvrijwillige zorg noodzakelijk en mogelijk is,
4. De thuiszorg laat het toedienen over aan de arts

Vragen kaartjes;

We pakken om de beurt een kaartje en bespreken het antwoord met elkaar. 

Weet je het niet (zeker) zoek het op?
(zorgvoorbeter.nl) 

(dwangindezorg.nl)

Test maken op :

https://www.zorgvoorbeter.nl/kennis-delen/tools/gratis-e-learning-zorg-en-dwang