vulkanen opendag

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Aardrijkskunde

Waar denk je aan bij aardrijkskunde?

Vulkanen

Vulkanen

Wat ga je leren?

- Waar komt het woord vulkaan vandaan?

- Welke onderdelen heeft een vulkaan?

- Hoe werkt een vulkaan?

- Wat is het verschil tussen magma en lava?

Vulkanen zien er vaak uit als flinke bergen. 

Het woord vulkaan komt van Vulcano, een eilandje boven Sicilië. 

1

De oude Romeinen geloofden dat de god Vulcanus daar leefde en wapens maakte voor de goden. De Grieken noemden Vulcanus anders, namelijk Hephaistos.

Zij dachten dat de vulkaanuitbarstingen vonken waren van het vuur waarin hij zijn wapens smeedde. 

2

Je ziet hier duidelijk een kuil in de berg. 

Dat noem je een krater. 

De top van de berg is weggeblazen en ge-explodeerd 

door een vulkaanuitbarsting. 

BOEM! Dan 'regent' het stenen, rotsblokken en as.

De oude Romeinen
dachten dat de god Vulcanus...

1. Gooide met bliksems en donder met Thor
2. Zijn werkplaats onder de vulkaan had
3. Vuur spuwde met zijn 3-koppige hond Cerberus
4. Vuur probeerde te maken met Prometheus

Waar komt het woord vulkaan vandaan?

1. Het eiland Valcona in Ierland
2. Het eiland Valcuno in Nederland
3. Het eiland Vulcano in Italië (bij het eiland Sicilië)
4. Het eiland Vulcinu in Frankrijk

Magmakamer

De magmakamer is een ruimte onder de grond waar het magma (vloeibaar gesteente) zich verzamelt.

Krater

Dit is het 'Dak' van de vulkaan. Als de vulkaan uitbarst dan komt er een grote explosie door deze krater.

Zijkrater

Het meeste magma gaat door de hoofdkrater, maar er ontstaan ook zijkraters waar het magma doorheen gaat.

Gas en Stof

Bij een vulkaan uitbarsting komt niet alleen magma/lava uit de vulkaan, maar ook veel giftig gas en heel veel stof.

Lavastroom

Onder de grond = Magma

Boven de grond = Lava

Lees goed en sleep 

de symbolen 

naar de goede plek

Wat gebeurt er bij een vulkaanuitbarsting? 

Dit is een aswolk. Bij een uitbarsting kan een aswolk kilometers hoog zijn. 

Soms is het zelfs vanuit de ruimte te zien en kunnen vliegtuigen er niet doorheen vliegen omdat piloten dan niks zien. 

Ook kan de aswolk giftige gassen hebben. 

Dit is een aardplaat. De aarde is bedenkt met meerdere aardplaten. Ze drijven op de vloeibare kern van de aarde. Ze bewegen heel erg langzaam, maar een paar milimeter per jaar. Soms botsen en schuren ze tegen een andere plaat. Daar ontstaat een aardbeving of een vulkaan.

Hier zie je een lavastroom. 

Dit kan uit de krater stromen, of uit een zijtak. 

Het is gloeiend heet en koelt langzaam af. 

Niet op blote voeten lopen! 

Dit is de magmakamer. Door een spleet tussen de aardplaten perst zich magma omhoog. Het wil eruit! 

Als de magmakamer volgeperst is en erg geen magma bij kan, zoekt het een andere uitweg. Omhoog, naar buiten! 

Als de druk groot genoeg is, perst het zich via de kraterpijp omhoog.

BOEM! Eenmaal buiten de berg noemen we magma geen magma maar lava. 

Soms stroomt er lava uit een berg. Lava is vloeibare steen (vloeibaar gesteente). De steen is dus zo heet, dat deze smelt! 

Op de top van de berg is een gat, de krater, en daar komt lava uit bij een uitbarsting.

1

Bij de uitbarsting van een vulkaan komt lava naar buiten. De lava is eerst roodheet, en koelt daarna vrij snel af waarbij vulkanisch gesteente ontstaat.

2

Als lava nog in de berg zit noemen we het magma.

In de berg = magma

Uit de berg = lava

Afgekoelde lava = vulkanisch gesteente

3

Is lava koud en hard dan noem je het vulkanisch gesteente.

4

Hier zie je de lava afkoelen. 

Van roodheet naar grijze steen. 

5

Dit is zeer gevaarlijk! 

Lava/magma kan 

600 °C en 1250 °C heet zijn.

Waar

Niet Waar

Lava vind je onder de grond

Magma vind je onder de grond

Lava is vloeibaar gesteente

Bij een vulkaan uitbarsting komt er veel giftig gas vrij

Het lava wat uit de zijkraters komt is niet gevaarlijk

Welke vulkaan zou je eens willen bezoeken en waarom?

Wat heb je geleerd?

- Waar komt het woord vulkaan vandaan?

- Welke onderdelen heeft een vulkaan?

- Waarom explodeert een vulkaan?

- Wat is het verschil tussen magma en lava?

Van het eilandje boven sicilië (italië) genaamd Vulcano

- Magma kamer

- Krater

- Zijkrater

- Ook vind je magma/lava en giftig gas

Omdat er veel druk komt te staan in de magma kamer, uiteindelijk is de druk te veel waardoor de krater explodeert.

Lava = Boven de grond

Magma = Onder de grond

Dank voor het meedoen

Heb je nog vragen?