Samenvattingsles hst 1_4M

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Agenda les

• Voorlopige planning naar Examen
• uitleg hst 1
• examenopgaven hst 1 maken

Stof Centraal Examen  

alle hoofdstukken

Datum	Hoofdstuk	Datum	Hoofdstuk	Examen 2021 oefenen
Maandag 28 maart	hst 1	Maandag 4 april	hst 4	Dinsdag 12 april deel 1
Dinsdag 29 maart	hst 2	Donderdag 7 april	hst 5	Donderdag 14 april deel 2
Donderdag 31 maart	hst 3	Maandag 11 april	hst 6	Inschrijven 19/20 april

Leerdoelen paragraaf 1.1 

• Je weet welke soorten behoeften je kunt hebben en kunt voorbeelden geven;
• Je kunt het economisch begrip " schaars goed" in eigen woorden omschrijven.
• Je kunt de belangrijkste begrippen van beinvloeding van keuzes in eigen woorden omschrijven (doelgroep, marketingmix, commerciele en sociale beinvloeding) 

Voorkennis begrippen (blz 9)

Behoeften	CBS	Commerciële reclame
Consument	Ideële reclame	Indexcijfer
Inflatie	Koopkracht	Middelen
Prioriteiten stellen	Zelfvoorziening

Indeling van behoeften

Primaire behoeften: noodzakelijke levensbehoeften

Secundaire behoeften : alle overige behoeften die het leven prettiger maken

Schaarste dwingt ons tot het maken van keuzes:

Schaarse goederen

Schaarse goederen:

1. Er zijn productiemiddelen ingezet (opgeofferd)
   (kapitaal, arbeid, natuur, ondernemerschap)
2. Er hangt een prijskaartje aan.
3. Hoe duurder hoe schaarser.

Vrije goederen: kun je gebruik van maken zonder te betalen.

Doelgroep 

In de loop der tijd verandert je koopgedrag of consumentengedrag. 

Dat kan te maken hebben met:

• commerciële beïnvloeding
• sociale beïnvloeding
• je leeftijd
• de ontwikkeling van je inkomen
• de tijd waarin je leeft
• technologische ontwikkelingen, zoals 3D-printen en zelfrijdende auto’s
• je kennis van producten

Marketingmix - zes P's

1. Productbeleid
2. Prijsbeleid
3. Plaatsbeleid
4. Promotiebeleid
5. Personeelsbeleid
6. Presentatiebeleid

Leerdoelen par 1.2

• Je kunt het verschil tussen welvaart en welzijn in eigen woorden omschrijven;
• Je kunt uitleggen hoe welvaart kan toenemen
• Je kunt de verdeling van inkomens aflezen uit een grafiek (personele inkomensverdeling c.q. lorenzcurve) 

Welvaart en Welzijn

Welvaart is de mate waarin je met je beschikbare middelen in je behoeften kunt voorzien. Bij behoeften horen ook zaken als een veilige omgeving, schone lucht, vrije tijd, enzovoort.

Je welvaart kan toenemen door:

• het kopen van goederen en diensten
• zelfvoorziening
• collectieve voorzieningen die de overheid produceert

Bij welzijn kijk je meer naar hoe gelukkig en tevreden je met je leven bent.

BBP bruto binnenlands product

Het bbp (bruto binnenlands product): is de totale waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land.

Als het bbp toeneemt, neemt ook de welvaart van het land toe.

Primaire inkomens

1. Loon
2. Huur - pacht
3. Rente 
4. Winst

Worden verdiend door Productiefactoren;

1. Arbeid
2. Natuur
3. Kapitaal
4. Ondernemerschap

BBP per inwoner geen goede maatstaf:

• alleen officieel geregistreerde productie (geen zelfvoorziening)
• Is een gemiddelde. Zegt niets over verdeling.
• Zegt niks over prijzen dus koopkracht in een land.
• Tevredenheid verschillend bij dezelfde welvaart.

Soorten inkomen

Oorzaken inkomensverschillen:

1. leeftijd
2. de opleiding die je hebt gevolgd of nodig hebt voor een beroep
3. ervaring
4. je prestaties; door bijvoorbeeld bonussen kun je meer verdienen
5. de mate van verantwoordelijkheid
6. de zwaarte van het beroep; lichamelijk of geestelijk
7. de vraag naar bepaald werk

Lorenzcurve

Aan de groene, diagonale lijn zie je dat de inkomens precies gelijk zijn verdeeld over de bevolking. 30% van alle personen verdient ook 30% van het inkomen.

 

In een land met een ONGELIJKE inkomensverdeling krijg je een gebogen lijn. Aan de paarse lijn zie je dat 70% van de bevolking slechts 40% van het totale inkomen verdient

Nationaal inkomen en welvaart

Alle inkomens uit arbeid en bezit, zoals loon, rente, winst, huur en pacht, samen zijn het nationaal inkomen. Omdat per land het aantal inwoners flink kan verschillen, zegt het nationaal inkomen niet zoveel.

Daarom kun je beter kijken naar het inkomen per hoofd van de bevolking. Dat is het gemiddeld inkomen per inwoner van een land en zegt iets over de welvaart in dat land.

Par 1.2:

Par 1.2:

Leerdoelen par 1.3

• Je kunt het begrip inflatie en deflatie in eigen woorden omschrijven en weet de oorzaken van inflatie;
• Je kunt het begrip koopkracht in eigen woorden omschrijven en kunt die berekenen en een stijging of daling beredeneren.

Koopkracht

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Koopkracht (Reëel inkomen)

Koopkracht: is de hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen (= Reëel inkomen).

Koopkracht wordt door 2 factoren beinvloed:

1. de stijging of daling van je inkomen (=nominaal inkomen):
2.  de stijging (= inflatie) of daling (=deflatie) van de prijzen

Loon-prijsspiraal

Prijscompensatie: Als de lonen net zo veel stijgen als de prijzen.

Loon-prijsspiraal: 

• Hogere lonen betekenen voor bedrijven hogere kosten. Die kosten berekenen zij door in de verkoopprijs van hun producten. 
• Als de prijzen stijgen, willen werknemers weer loonsverhoging, enzovoort.
• Dit zorgt voor voortdurende inflatie.

Redenen inflatie (staat niet in boek volledig)

• Kosteninflatie; Loonstijgingen en hogere grondstofprijzen, zoals van olie, graan of katoen. Hogere belastingen of andere heffingen door de overheid. Een hoger btw-tarief bijvoorbeeld maakt producten duurder.
• Bestedingsinflatie: Meer vraag van consumenten naar goederen of diensten, of minder aanbod ervan.
  
• Winstinflatie: bedrijven verhogen prijzen om hogere winst te behalen.
• Geimporteerde inflatie: wanneer goederen en diensten die wij in buitenland inkopen stijgen.

Deflatie

• Het omgekeerde van inflatie is deflatie.
• Bij deflatie is er een gemiddelde daling van alle prijzen bij elkaar.
• Het gevolg van deflatie is dat je voor hetzelfde bedrag meer kunt kopen. Het geld wordt dus meer waard.
• Als je inkomen gelijk blijft, stijgt door deflatie je koopkracht.

ECB

• De belangrijkste taak van de Europese Centrale Bank (ECB) is om te zorgen dat er niet teveel inflatie is. Zo houdt de euro zijn waarde.
• Dat kan de ECB doen door de rente te verhogen of verlagen. 
• Gewone banken zoals Rabobank en ING berekenen deze rente door aan hun klanten.

Leerdoelen par 1.4

• Je kunt rekenen met enkelvoudige en samengestelde gewogen  indexcijfers (consumentenprijs index) en weet CPI in eigen woorden te omschrijven.

Indexcijfers waarom?

• Veranderingen kun je makkelijk vergelijken met indexcijfers.
  
• Een indexcijfer laat een procentuele verandering zien ten opzichte van een bepaalde periode. 
• Die afgesproken periode heet het basisjaar. De gegevens van het basisjaar krijgen altijd het indexcijfer 100.
• Indexcijfers is GEEN percentage (dus geen % erachter)

Consumentenprijsindex

• Voor het berekenen van de inflatie onderzoekt het CBS maandelijks de prijzen van een groot aantal goederen en diensten die door consumenten worden gekocht. 
• Met al deze gegevens berekent het CBS maandelijks het cpi.
• Het cpi (consumentenprijsindexcijfer) is een indexcijfer dat de ontwikkeling van consumentenprijzen weergeeft.
• Aan de hand van het cpi stelt het CBS vast hoeveel inflatie of deflatie er is.

Extra uitleg indexcijfers (herhaling jaar 3)