Samenleving - 1. De maatschappij

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 3

Maatschappijleer

Vorige les...

Belangrijkste vorige les...

• Wat is maatschappijleer?
  
• Inloggen Methode M.
• Uitleg Methode M.

1. De maatschappij

Thema - Samenleving

Deze les...

Deze les...

Wat moet ik weten en kunnen?

• Weten wat omgangsvormen zijn en hiervan voorbeelden kunnen noemen. 
• Uitleggen waarom er regels nodig zijn in de samenleving.
  
• Uitleggen wat waarden zijn en hiervan voorbeelden kunnen noemen.
  
• Uitleggen dat mensen verschillende belangen hebben en hierbij voorbeelden kunnen noemen.

Omgangsvormen...

... de manier waarop mensen met elkaar omgaan.

Bijvoorbeeld: 

• Een hand schudden als begroeting.
• Opstaan voor iemand die oud is in een bus of tram.

Opdracht

Noem drie omgangsvormen op die bij je thuis, op school en binnen je vriendengroep gelden. 

Geef een voorbeeld van een omgangsvorm

Samenleven...

... mensen die bij elkaar wonen en daarom met elkaar moeten omgaan.

• Wanneer mensen met elkaar samenleven, noemen we dit een maatschappij.
• We zijn een van de dichtstbevolkte landen ter wereld. We worden zo gedwongen om samen te leven.
• De regels in onze maatschappij zorgen ervoor dat mensen met elkaar kunnen samenleven.

Regels als wetten

Bijvoorbeeld regels voor verkeer, milieu, huisdieren, eigendom van grond enz.

• Hier zijn wetten over gemaakt.
  
• Geschreven regels gemaakt door de overheid.
• Wie zich niet aan deze wetten houdt, krijgt straf, een boete bijvoorbeeld.

Overheid

Alle mensen en organisaties die werken in de Nederlandse politiek.

Wie zich niet aan deze wetten houdt, krijgt straf, een boete bijvoorbeeld.

Regels als fatsoen

Het is normaal dat je bijvoorbeeld opstaat voor mensen die minder goed ter been zijn in het openbaar vervoer of niet dat je niet door iemand heen praten.

• Dat noemen we fatsoen.
• Ben je niet fatsoenlijk, dan krijg je geen boete van de overheid, maar misschien wel straf van je ouders of docent.
  
• Maar wie bepaalt wat fatsoenlijk is? En wat is normaal?

Ongeschreven regel

Regels die we belangrijk vinden, maar die niet in een wet opgeschreven staan.

Waarden

Uitgedrukt in één woord wat voor iemand belangrijk is. 

Bijvoorbeeld: Gezondheid, betrouwbaarheid, eerlijkheid etc.

• Bij deze waarden horen gedragsregels die mensen maken voor anderen of zichzelf.
  
• Deze gedragsregels zijn normen.

Normen

Een gedragsregel. Vaak een uiting van een waarde.

Waarden en normen

Gezondheid -> Je sport 2 keer in de week.

Betrouwbaarheid -> Je moet afspraken nakomen.

Eerlijkheid -> Je moet de waarheid spreken.

Belang...

... iets waar je voordeel uithaalt.

• Doordat mensen van elkaar verschillen, hebben zij niet altijd dezelfde belangen.
• Je wil bijvoorbeeld muziek luisteren want je wil ontspannen, maar de docent wil dat je luistert en oplet.

Belangentegenstelling

Wanneer verschillende belangen niet met elkaar overeenkomen.

Heb je alles meegekregen?

• Omgangsvormen
• Samenleving en regels
• Waarden en normen
• Belangen en belangentegenstelling

Wetsregels

Gedrags-

regels

Een fiets stelen

Je vinger opsteken als je een vraag hebt

Papier op straat gooien

Door rood lopen

Voorkruipen in een rij

Wat is een voorbeeld van een omgangsvorm?

1. Zorgen dat je genoeg eet op een dag.
2. Iemand feliciteren met zijn verjaardag.
3. Afspreken met vrienden.
4. Verantwoordelijk zijn.

	hoort bij:
eerlijkheid
gelijkheid
iemand doden mag niet
liegen mag niet
rechtvaardigheid
stelen mag niet

Normen of waarden?

waarden

waarden

waarden

normen

normen

normen

Maak de juiste combinaties

Ongeschreven regels over hoe we met elkaar omgaan. Wat we 'normaal' vinden. Bijvoorbeeld opstaan in bus voor ouderen.

fatsoensregel

norm

wetten

belang

belangen-

tegenstelling

Doordat mensen van elkaar verschillen, hebben zij niet altijd dezelfde belangen. Dit leidt vaak tot discussies of zelfs ruzie.

Aan waarden gekoppelde (ongeschreven) regels. 

Regels van de overheid over hoe we met elkaar samenleven. Wie zich er niet aan houdt, krijgt straf. 

Iets waar je voordeel van kunt hebben.

Socialisatie

Thema - Samenleving

Wat is Socialisatie?

Socialisatie is het aanleren van waarden en normen. 

Ouders/verzorgers willen graag hun waarden en normen overbrengen op hun kinderen. Dat noemen we socialisatie. Bijvoorbeeld: ouders leren hun kinderen om eerlijk te zijn.

Socialiserende instituties

Socialiserende instituties zijn de mensen of instellingen die ervoor zorgen dat jij socialiseert.

Socialiserende instituties

Mensen die van invloed zijn op het socialisatieproces.

• familie
• vrienden 
• media 
• de overheid 
• school

Dit zijn allemaal voorbeelden van socialiserende instituties.

Denk aan opvoeding

Maken Methode M

• Maak nu de opdrachten van Methode M. op je eigen niveau. 

Volgende les moeten alle opdrachten van Methode M. gemaakt zijn.

Schrijf alle begrippen op die je tot nu toe hebt geleerd.

Cultuur

Wat is volgens jullie cultuur?

Verschillende soorten subculturen

We maken onderscheid tussen vijf soorten subculturen:

1. Etnische subculturen
   
2. Regionale subculturen
   
3. Religieuze subculturen
   
4. Jeugdculturen
   
5. Generaties 
   

Subcultuur

Cultuur van een kleine groep mensen.

Andere gewoonets, gebruiken.

Iedereen behoort tot meerdere subculturen.

Scholier, voetballer, moslim