8.2 Emancipatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§8.2 Emancipatie 

Vandaag

• Vorige les?
• Emancipatiebewegingen
• Sociale kwestie
• Nakijken 8.1 
• Filmpje De IJzeren Eeuw in Amsterdam
• Huiswerk

speech Sojourner Truth: abolitioniste en feministe 

(1797-1883)

Leerdoel van vandaag

• Het verband tussen de industriële revolutie, de emancipatiebewegingen en de democratisering van Nederland kunnen aangeven

• Introductie begrippen als feminisme, socialisme, democratisering en de sociale kwestie

Kenm. aspect: De opkomst van emancipatiebewegingen.

 

Emancipatie = gelijke rechten

Emancipatiebewegingen = streven naar gelijke behandeling van 

slaven, 

vrouwen, 

arbeiders en 

religieuze minderheden.

Slaven

Kort na 1800 schaften alle Europese landen de slavenhandel af. Slavernij bestond nog tot 1833 (Engeland), 1848 (Frankrijk), 1863 (Nederland), 1865 (VS). 

Abolitionisme = streven naar afschaffing van de slavernij.

Abolitionisme in woord en daad

- De Franse Revolutie (1789) draaide om vrijheid, gelijkheid en broederschap. De slaven op Haïti wilden dat ook en kwamen in 1791 in opstand.

- De Franse revolutionaire regering schafte de slavernij in 1794 in alle Franse kolonies af; maar acht jaar later voerde Napoleon de slavernij weer in.

- Toen er opnieuw slavenopstanden uitbraken konden de Fransen deze niet onderdrukken --> 1804 onafhankelijke republiek Haïti uitgeroepen.

- In 1815 schafte Frankrijk de slavenhandel af.

- In 1848 werd de slavernij in Frankrijk volledig afgeschaft.

De slavenopstand op Haïti. Duizenden blanken op het eiland werden gedood.

Feminisme (vrouwen)

- Doel: Achtergestelde positie van vrouwen verbeteren.

- Vrouwen hadden in de 19e eeuw geen kiesrecht, mocht niet zonder toestemming het huis uit, kregen minder loon en mochten niet scheiden.

- Kiesrecht ging naar steeds meer mannen toe, maar vrouwen bleven achter.

Kenmerkende aspecten

'De opkomst van emancipatiebewegingen'

 

'Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen

aan het politieke proces'

De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme,

socialisme, confessionalisme en feminisme.

Discussies over de ‘sociale kwestie’

www.npostart.nl

Arbeiders

- Grote verschillen tussen arm en rijk in de 19e eeuw --> door: kapitalisme en economisch liberalisme.

- Fabrieksdirecteuren stinkend rijk versus fabrieksarbeiders straatarm.

- Probleem van arme en slechte leefomstandigheden = sociale kwestie

schooltv.nl

Wie helpt de arbeiders? 

• Onderlinge verzekeringen werden  opgericht

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden:
• Socialistische vakbonden
• Confessionele vakbonden

Socialisme

• Socialisme = politieke stroming die opkomst voor de arbeiders.

• Streven naar algemeen kiesrecht --> via de democratie meer rechten.
• Maar was een vreedzame oplossing wel mogelijk? --> revolutie! Hieruit komt het communisme.

Wat is communisme?

• Politieke ideologie ontwikkeld door Friedrich Engels en Karl Marx.
  
• Communisme wordt als extreemlinks beschouwd.
  
• Politieke overtuiging dat iedereen gelijk is.
  
• Politieke invloed voor arbeiders.
  
• Omdat de rijken en fabriekseigenaren dit niet laten gebeuren, is een gewelddadige arbeidersrevolutie onvermijdelijk.

www.npostart.nl

Democratisering 

(1815-1919)

Democratisering: het streven naar politieke medezeggenschap.

Dus:

Mensen willen meepraten.

Emancipatiebeweging

Abolitionisme

Democratisering

Conservatisme

Liberalisme

Gelijkheid

Vrijheid

Feminisme

Socialisme

Sleep de juiste aspecten naar de bijbehorende politieke stroming

Liberalisme

Socialisme

Feminisme

Vrijheid, geen overheidsbemoeienis

Gelijkheid en een actieve overheid om dit te regelen

Gelijkheid, ook voor de vrouwen

Opdracht (tijd 15 min)

Lees 'De opkomst van het socialisme' (blz. 180-181).

Beantwoord de vraag: hoe wilden de sociaal-democraten en de communisten het lot van de arbeiders verbeteren?

Je antwoord moet deze woorden bevatten:

-sociaaldemocratie

- Marx

- communisme

- revolutie

- democratisering

Beantwoord de vraag: hoe wilden de sociaal-democraten en de communisten het lot van de arbeiders verbeteren? Je antwoord moet deze woorden bevatten:
-sociaaldemocratie
- Marx
- communisme
- revolutie
- democratisering

Afronden van 8.2

- Opdrachten van 8.2 voor maandag:

Maandag gaan we verder met 8.3 en moet deze paragraaf zijn afgerond.