8.2 Emancipatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

kenmerkend aspect:  De opkomst van emancipatiebewegingen.

§8.2 Emancipatie

Wat is emancipatie?

Welke emancipatiegroepen ken je?

 

Emancipatie = gelijke rechten

Emancipatiebewegingen = streven naar gelijke behandeling van slaven, vrouwen, arbeiders en religieuze minderheden.

Casus - Ben ik dan geen vrouw?

Sojourner Truth wilde met haar vraag 'Ain't Ia woman?' laten zien dat feminisme en abolitionisme bij elkaar hoorden.
Wat hadden beide stromingen gemeen?

Slaven

Kort na 1800 schaften alle Europese landen de slavenhandel af. Slavernij bestond nog tot 1833 (Engeland), 1848 (Frankrijk), 1863 (Nederland), 1865 (VS). 

Abolitionisme = streven naar afschaffing van de slavernij.

Abolitionisme in woord en daad

- De Franse Revolutie (1789) draaide om vrijheid, gelijkheid en broederschap. De slaven op Haïti wilden dat ook en kwamen in 1791 in opstand.

- De Franse revolutionaire regering schafte de slavernij in 1794 in alle Franse kolonies af; maar acht jaar later voerde Napoleon de slavernij weer in.

- Toen er opnieuw slavenopstanden uitbraken konden de Fransen deze niet onderdrukken --> 1804 onafhankelijke republiek Haïti uitgeroepen.

- In 1815 schafte Frankrijk de slavenhandel af.

- In 1848 werd de slavernij in Frankrijk volledig afgeschaft.

De slavenopstand op Haïti. Duizenden blanken op het eiland werden gedood.

Lange weg naar gelijke rechten

Zogenaamd "Black Codes" en de Jim Crow- wetten houden lang segregatie in de hand in de Verenigde Staten

1964 Civil Right Act

Is de strijd naar gelijkheid op basis van ras, geloof, etniciteit gewonnen?

Ja

Nee

Feminisme

- Doel: Achtergestelde positie van vrouwen verbeteren.

- Vrouwen hadden in de 19e eeuw geen kiesrecht, mocht niet zonder toestemming het huis uit, kregen minder loon en mochten niet scheiden.

- Kiesrecht ging naar steeds meer mannen toe, maar vrouwen bleven achter.

Eerste feministische golf

Nadruk ligt op algemeen kiesrecht en onderwijs voor vrouwen

In Nederland ingevoerd in 1919

VS 1920 

Tweede feministische golf

In Nederland vanaf de jaren 60

Nadruk ligt op deelname aan de samenleving

- meer economische zelfstandigheid

- carrièremogelijkheden 

- seksuele bevrijding

Maak opdracht 4, 5 en 6 

pagina 180

Strijd van arbeiders

- Grote verschillen tussen arm en rijk in de 19e eeuw.

- Dankzij kapitalisme en economisch liberalisme.

- Fabrieksdirecteuren stinkend rijk versus fabrieksarbeiders straatarm.

- Probleem van arme en slechte leefomstandigheden = sociale kwestie

Wie helpt de arbeiders? 

• Onderlinge verzekeringen werden  opgericht

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden:
• Socialistische vakbonden
• Confessionele vakbonden

Socialisme

• Socialisme = politieke stroming die opkomst voor de arbeiders.

• Streven naar algemeen kiesrecht --> via de democratie meer rechten.
• Maar was een vreedzame oplossing wel mogelijk? --> revolutie! Hieruit komt het communisme.

Wat is communisme?

• Politieke ideologie ontwikkeld door Friedrich Engels en Karl Marx.
  
• Communisme wordt als extreemlinks beschouwd.
  
• Politieke overtuiging dat iedereen gelijk is.
  
• Politieke invloed voor arbeiders.
  
• Omdat de rijken en fabriekseigenaren dit niet laten gebeuren, is een gewelddadige arbeidersrevolutie onvermijdelijk.

Democratisering (1815-1919)

Democratisering is het streven naar politieke medezeggenschap.

Dus:

Mensen willen meepraten.

Maak de levenslijn af

Klaar? Maak opdracht 7 t/m 9 op pagina 181