Beslisboom

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Beslisboom

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kun je uitleggen wat het verschil is tussen gelijktijdige en volgtijdelijke acties in economische spellen, kun je een economische context met volgtijdelijke keuzes vertalen naar een beslisboom, kun je het Nash-evenwicht bepalen in volgtijdelijke economische spellen en kun je het verschil tussen een actie en een strategie uitleggen.

Introduceer de leerdoelen van de les en leg uit hoe deze aan bod zullen komen.

Wat is zelfbinding?

1. Het bedrijf bind klanten aan zich
2. Het bedrijf is zelf gebonden zijn aan een prijs
3. Het bedrijf volgt de prijs van een concurrent
4. Een bedrijf maakt van te voren via de media bekend wat het gaat doen met bijvoorbeeld de prijs van de producten

zelfbinding

gevangendilemma

non-coöperatief

dominante strategie

Geen overleg

Ongeacht de keuze van een ander

Uitkomst had beter kunnen zijn

Rekening houden met een ander

Door collectieve dwang of zelfbinding kan een gevangenendilemma worden voorkomen.

1. Juist
2. Onjuist

Economische spellen

Een economisch spel is een situatie waarin meerdere spelers beslissingen nemen die van invloed zijn op de uitkomst van het spel. Hierbij zijn er twee soorten spellen: spellen waarbij spelers gelijktijdig een actie kiezen en spellen waarbij spelers volgtijdelijk een actie kiezen.

Leg uit wat economische spellen zijn en wat het verschil is tussen gelijktijdige en volgtijdelijke acties.

Gelijktijdige acties

Bij gelijktijdige acties kiezen spelers tegelijkertijd een actie. Een voorbeeld hiervan is het Prisoner's Dilemma. We maken hierbij gebruik van een opbrengstenmatrix.

Geef een voorbeeld van een gelijktijdig economisch spel en leg uit hoe dit werkt.

Volgtijdelijke acties

Bij volgtijdelijke acties kiezen spelers één voor één een actie. Een voorbeeld hiervan is het Ultimatumspel. We maken hierbij gebruik van een beslisboom.

Geef een voorbeeld van een volgtijdelijk economisch spel en leg uit hoe dit werkt.

Beslisboom

Een beslisboom is een grafische weergave van de keuzes die spelers kunnen maken in een volgtijdelijk economisch spel. Hierbij worden de mogelijke uitkomsten van elke keuze weergegeven.

Leg uit wat een beslisboom is en hoe deze gebruikt wordt in volgtijdelijke economische spellen.

Nash-evenwicht

Het Nash-evenwicht is een uitkomst van een economisch spel waarbij geen enkele speler zijn eigen uitkomst kan verbeteren door eenzijdig van strategie te veranderen.

Leg uit wat het Nash-evenwicht is en hoe deze bepaald kan worden in volgtijdelijke economische spellen.

Actie vs strategie

Een actie is een keuze die een speler maakt op een specifiek moment in het spel. Een strategie is een plan van acties dat een speler maakt voor het hele spel.

Leg uit wat het verschil is tussen een actie en een strategie en waarom dit belangrijk is in economische spellen.

Voorbeeld actie vs strategie

In het Ultimatumspel kan een speler bijvoorbeeld kiezen om een bepaald aanbod af te wijzen. Dit is een actie. De strategie van de speler kan echter zijn om altijd elk aanbod te accepteren dat boven zijn minimale acceptatiegraad ligt.

Geef een voorbeeld van het verschil tussen een actie en een strategie in een economisch spel.

Beslisboom oplossen

Met de opbrengstenboom kan het economiespel worden opgelost. Daarvoor gaan we op dezelfde manier te werk als bij een opbrengstenmatrix: we vergelijken de uitkomsten voor de verschillende keuzes en zetten een streep onder de hoogste uitkomst. Het enige verschil is dat we ook streepjes zetten in de boom zelf. In bron 3 is dit gedaan.

Wat is een beslisboom?

1. Een grafische weergave van de keuzes die spelers kunnen maken in een volgtijdelijk economisch spel, waarbij de mogelijke uitkomsten van elke keuze worden weergegeven.
2. Een visuele weergave van de spelregels van een economisch spel.
3. Een tabel met de opbrengsten van elke mogelijke actie in een economisch spel.
4. Een grafische weergave van de keuzes die spelers kunnen maken in een gelijktijdig economisch spel, waarbij de mogelijke uitkomsten van elke keuze worden weergegeven.

Wat is een Nash-evenwicht?

1. Een uitkomst van een economisch spel waarbij geen enkele speler zijn eigen uitkomst kan verbeteren door eenzijdig van strategie te veranderen.
2. Een uitkomst van een economisch spel waarbij elke speler zijn eigen uitkomst kan verbeteren door één keer van strategie te veranderen.
3. Een uitkomst van een economisch spel waarbij elke speler zijn eigen uitkomst kan verbeteren door van strategie te veranderen.
4. Een uitkomst van een economisch spel waarbij elke speler zijn eigen uitkomst kan verbeteren door tegelijkertijd van strategie te veranderen.

Wat is het verschil tussen gelijktijdige en volgtijdelijke acties?

1. Er is geen verschil tussen gelijktijdige en volgtijdelijke acties.
2. Bij gelijktijdige acties kiezen spelers één voor één een actie, bij volgtijdelijke acties kiezen spelers tegelijkertijd een actie.
3. Gelijktijdige en volgtijdelijke acties hebben alleen invloed op de uitkomst van het spel.
4. Bij gelijktijdige acties kiezen spelers tegelijkertijd een actie, bij volgtijdelijke acties kiezen spelers één voor één een actie.

Wat is een economisch spel?

1. Een spel waarbij spelers alleen volgtijdelijk acties kiezen.
2. Een spel waarbij spelers alleen gelijktijdig acties kiezen.
3. Een situatie waarin spelers beslissingen nemen die de uitkomst van het spel beïnvloeden.
4. Een spel waarbij spelers geen invloed hebben op de uitkomst.

Hoeveel advertenties moet Avers plaatsen om de toename van zijn winst te maximaliseren?

1. 0
2. 1
3. 2

Wat is de oplossing van deze beslisboom (spelboom)
Winkel A en B kunnen kiezen of ze hun winkel WEL of NIET openen op city plaza

1. Winkel A en B wel
2. Winkel A en B niet
3. Winkel A wel Winkel B niet
4. Winkel A Niet Winkel B Wel

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.