Ne formatieve examenoefening

• Neder
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Tekststructuur

Anouk, Carlijn, Tessa, Valerie en Xin Yi

Een aantal begrippen

Titel = vertelt iets over het onderwerp

Tussenkopje = vertelt iets over een deelonderwerp

Functie: 

- aandacht trekken

- structuur

Alinea = 

Kernzinnen = 

Alinea = behandeling deelonderwerp 

Kernzinnen = belangrijkste zin van een alinea
- Meestal aan het begin van een alinea (--> helderheid)
- Of aan het einde van een alinea (--> conclusie)

Inleiding

Wat zijn de functies van een inleiding?
(Er zijn 3 functies)

Kern

"De kern is het middenstuk van een tekst. Hierin werk je het onderwerp van de tekst uit in verschillende deelonderwerpen."

Slot

Het slot is wat de lezer zich zal herinneren en is daardoor erg belangrijk. Hier staat vaak de boodschap in. 

Manieren om een tekst af te sluiten

Nog een aantal begrippen :)

Onderwerp = Waar de tekst over gaat, een paar woorden 

→ verkennend lezen

Hoofdgedachte = Belangrijkste over een onderwerp, samenvattende zin

→ grondig lezen

Hoofdzaken = Belangrijkste zaken in de tekst

-->  titel / tussenkopjes / inleiding / slot / kernzinnen

Bijzaken = Minder belangrijke zaken in de tekst

--> voorbeelden / extra uitleg / toelichtingen / details

Wat is de functie van een tekstgedeelte?
De schrijver:
'veronderstelt iets wat hij nog moet bewijzen.'

1. Hypothese
2. Veronderstelling
3. Aanname
4. Afweging

Wat is de functie van een tekstgedeelte?
De schrijver:
'vertelt een kenmerkend of grappig verhaal om een onderwerp of probleem in te leiden.'

1. Constatering
2. Karakterisering
3. Anekdote
4. Nuancering

Wat is de functie van een tekstgedeelte?
De schrijver:
'geeft voorbeelden of nadere uitleg bij een standpunt of theorie.'

1. Voorbeelden
2. Onderbouwing
3. Relativering
4. Toelichting

Functies van tekstgedeelten

Op je examen moet je de functie van een alinea kunnen herkennen. Dit helpt je ook bij het herkennen en begrijpen van de structuur van een tekst

Vaste tekststructuren

In lange teksten kan de structuur van de tekst je helpen bij het begrijpen en onthouden van de tekst.

Andere tekststructuren

• stelling-argument
•  indeling
• verklaring
• tijd 
• onderzoek
• vraag-antwoord

Tekstverbanden en signaalwoorden

Signaalwoorden maken het verband tussen zinnen, alinea’s en tekstgedeelten duidelijk. 

Bijvoorbeeld:
Opsommend, temporeel (tijdsvolgorde), oorzakelijk, concluderend

Welk verband geeft het volgende signaalwoorden aan:
'doordat'

1. toelichtend
2. oorzakelijk
3. redengevend

Welk verband geeft het volgende signaalwoorden aan:
'opdat'

1. doel-middel
2. verklarend
3. tegenstellend

Welk verband geeft het volgende signaalwoorden aan:
'kortom'

1. Concluderend
2. Verklarend
3. Samenvattend

Krant - Trouw

• formele, maar speelse lay-out
• kleuren: blauw en zwart
• verzetskrant 1943
• maatschappelijke onderwerpen
• kritische stukken 

Tijdschrift - Opzij!

• feministisch maandblad
•  korte teksten
• opinieteksten (niet formeel)
• standaard lay-out: titel, plaatje, dikgedrukte inleiding en vaak één of twee kopjes