Start H2 en 2.1 Woestijnaarde
1 / 43
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 5 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 7 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 11 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 12 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 15 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Einde Perm Pangea
later Laurazië - Gondwana
van pool tot pool
Wat betekent Pangea voor klimaat?
weinig invloed zee
voornamelijk landklimaat
woestijngebied
Slide 17 - Tekstslide
Woestijnzanden zijn vaak rood, of worden dat in de loop van de tijd door de oxidatie van ijzer in de zandmineralen
De rode woestijnzanden van het Perm kom je over de hele wereld tegen. Ga maar kijken naar de zuidkust van Engeland, bij Dawlish, naar het Rotliegendes bij Wittlich in de Eifel, maar ook naar de Coconino sandstone in de Grand Canyon, de Luisa Formatie in de Colombiaanse Andes, de Hamerberg bij Chengde in Noordoost-China: overal ter wereld vind je die rode woestijnformaties terug. (salomon kroonenberg)
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 19 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 20 - Tekstslide
Zout wordt tot op drie kilometer diepte gewonnen door het met water op te lossen en vervolgens omhoog te pompen. Nergens ter wereld wordt op zo'n grote diepte zout gewonnen. Steenzout (haliet) wordt vooral gewonnen ten behoeve van chloorproductie.
Chloor heeft veel industriële toepassingen, onder meer bij de productie van PVC, textiel en zeep. Slechts een heel klein deel van het steenzout wordt verwerkt tot keukenzout.
Slide 21 - Tekstslide
NL maakte deel uit van een grote woestijn die zich van Engeland tot Polen uitstrekte en die was omgeven door gebergten. Aan het einde van het Perm overstroomde dit gebied een aantal keren door een uitloper van de Panthalassa Oceaan (figuur 2.8). Deze binnenzee lag over de noordelijke helft van Duitsland en Polen.
● In de gevormde binnenzee verdampte het water vanwege het droge klimaat. De zoutconcentratie in het water werd zo steeds hoger. Zoutkristallen sloegen neer en vormden steenzoutlagen. Doordat de oceaan de binnenzee opnieuw overspoelde, kon het proces zich een aantal malen herhalen. Zo vormde zich in de Nederlandse bodem een zoutsteenlaag, die wel 1 km dik kan zijn.
Slide 22 - Tekstslide
Steenzout is een indampingsgesteente, ook wel evaporiet genoemd (evaporatie = verdamping). Het wordt door de geoloog haliet genoemd, door de scheikundige natriumchloride (NaCl).
https://www.sodm.nl/sectoren/zoutwinning
Slide 23 - Tekstslide
Het Carboon is ook wel bekend als 'steenkooltijd'. Steenkool is de kenmerkende delfstof uit Carboonafzettingen. Steenkoollagen komen voor in vrijwel de hele Nederlandse ondergrond. Steenkool is in de afgelopen eeuwen gewonnen in mijnen in Zuid-Limburg, waar ze het minst diep liggen en dus het gemakkelijkst bereikbaar zijn. Minder bekend is dat de afzettingen die rijk zijn aan organische stoffen (waaronder steenkool) het moedergesteente zijn voor het merendeel van het Nederlandse aardgas. Tijdens de omvorming van de Carboonplanten naar steenkool is dit gas ‘ontsnapt' en terecht gekomen in het erboven liggend gesteente waaruit we het nu winnen.
Slide 24 - Link
Ontstaan aardgas
Slide 25 - Tekstslide
De afgestorven planten kwamen in het zuurstofarme water van de moerassen terecht. Zo vormden zich dikke veenlagen. Als planten droog zijn, bestaan ze voor ongeveer 50% uit koolstof en verder voornamelijk uit zuurstof en waterstof. Als dode planten in een zuurstofarme omgeving ontbinden, ontstaan vooral waterdamp, moerasgas en koolzuurgas. Deze gassen kunnen gemakkelijk ontsnappen. Bacteriën onttrekken bovendien ook veel zuurstof aan de plantenresten. Er verdwijnt op deze wijze relatief weinig koolstof, zodat het aandeel koolstof in de achterblijvende massa steeds verder toeneemt. Dit zogenaamde inkolingsproces gaat verder wanneer de plantenresten in de loop der tijd door dikke lagen sedimenten worden bedekt en dieper in de aardkorst bij een hogere temperatuur en een hogere druk worden samengeperst.
● Als de plantenresten tijdens de inkoling snel worden bedekt door ondoorlatende lagen, kunnen de gevormde gassen niet naar de atmosfeer ontsnappen. De dikke zoutlagen uit het Perm vormden een uitstekend dekgesteente om de uit de plantenresten ontsnappende gassen tegen te houden. Maar aan dekgesteente alleen heb je niet genoeg; het gas moet ook in een gesteente kunnen worden opgeslagen. De zandlagen uit het Perm die onder het zoutpakket lagen, boden daar voldoende ruimte voor. Ze dienden dus als reservoirgesteente (figuur 2.12). De combinatie van zout- en zandlagen uit het Perm en de koollaag uit het Carboon hebben zo bijgedragen aan de vorming van het aardgasveld van Slochteren in Noord-Nederland, een van de grootste aardgasvelden in de wereld.
Slide 26 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 27 - Link
vanaf 3:50 - 8:28
vanaf 10:36 - 13:00Slide 28 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 31 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 32 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 33 - Tekstslide
Er lag veel water opgeslagen in de ijskap van Gondwana. Hierdoor stond de zeespiegel relatief laag. Bij zo’n lage zeespiegelstand werden meer gesteenten blootgesteld aan verwering en erosie. Het afbraakmateriaal dat hierbij ontstond, namen de rivieren mee naar de oceanen. De flora en fauna in de oceanen kregen zo de beschikking over meer voedingsstoffen en konden zich flink uitbreiden. De sterke plantengroei leidde tot onttrekking van veel CO₂ aan de atmosfeer (fotosynthese). Zo kon een laag CO₂-gehalte leiden tot vermindering van het broeikaseffect en dus tot afkoeling. Daardoor groeiden de ijskappen nog meer en daalde de zeespiegel nog verder.
Net als tijdens de woestijnaarde stond de zeespiegel in het Krijt lager dan nu
A
Juist
B
Onjuist
Slide 34 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Het CO2-gehalte is na de broeikasaarde niet meer zo hoog geweest.
A
Juist
B
Onjuist
Slide 35 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Het actualiteitsprincipe berust op de veronderstelling dat alles wat in het verleden is gebeurd, ook in het heden kan gebeuren
A
Juist
B
Onjuist
Slide 36 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Door een meteorietinslag op de grens van Krijt en Tertiair kwam er een abrupt einde aan de broeikasaarde
A
Juist
B
Onjuist
Slide 37 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Wat is het verband tussen het uiteendrijven van de continenten en de stijging van de temperatuur in het Krijt?
Slide 38 - Open vraag
Daardoor vormde zich een groot oppervlak aan nieuwe oceaanbodem. Bij het naar boven komen van het hiervoor benodigde magma kwam veel CO2 vrij en dat zorgde voor een versterking van het broeikaseffect.
Slide 39 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 40 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 41 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat is het verband tussen de hoge zeespiegelstand en de snelle aanmaak van oceanische korst in het Krijt?
Slide 42 - Open vraag
Door de vorming van hoge mid-oceanische ruggen kregen de oceanen minder bergend vermogen.
Leg uit waardoor de temperatuurstijging in het Krijt door de uitbundige vegetatie op een gegeven moment werd geremd. (met oorzaak-gevolg)
Slide 43 - Open vraag
Door de grote hoeveelheid vegetatie en het leven in de oceanen werd veel CO2 uit de atmosfeer geabsorbeerd (oorzaak), waardoor de temperatuur niet verder steeg (gevolg).
en dus de opwarming werd geremd
